3.4 De bezetting van Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

§3.4 De bezetting van Nederland

Log in bij Lessonup -> Eigen naam (smiley/teken mag)

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

- Hoe de Duitsers Nederland bezetten en welke gevolgen dat heeft voor politiek, cultuur, economie en dagelijks leven

- Dat Nederlanders op verschillende manieren op de Duitse bezetting reageren

- Op welke manier Nederland wordt bevrijdt van de Duitsers

Maak de juiste combinaties

Genocide

Pogrom

Razzia

Shoah

Uitsluiting

Vervolging

Actie om gericht een bevolkingsgroep op te pakken

Uitmoorden van een volk

Opjagen en opsluiten van een bevolkingsgroep

Ander woord voor Holocaust

Gewelddadige aanval op joodse bewoners

Een groep niet laten meedoen aan de samenleving

Nederland bezet

•  Nederland wil net als in WO I neutraal blijven
• 10 mei 1940 valt Duitsland -> Ned-Bel-Fra

De meidagen

• Ondanks neutraliteit wordt Nederland 10 mei 1940 aangevallen
  
  
• Het slecht getrainde en uitgeruste leger biedt harde weerstand
  
  
• 13 mei:  De regering en het koningshuis vluchten naar Engeland
  
  
• 15 mei: Na het bombardement van R'dam geeft Nederland zich over

 

•  De Duitsers dwongen een snelle overgave af door Rotterdam te bombarderen.
• 15 mei: Na het bombardement van R'dam geeft Nederland zich over
• De Nederlandse regering en koningin Wilhelmina waren toen al naar Groot-Brittannië gevlucht.

1940 -> Alle Joodse ambtenaren ontslagen. 

1941 -> Parken, zwembaden, bioscopen en restaurants verboden voor Joden en vonden de eerste razzia’s plaats.

Bijna nergens in West-Europa hebben de nazi’s zo’n groot deel van de Joodse bevolking vermoord als in Nederland (bijna 73%).

Gevolgen bezetting

De Duitse bezetting heeft grote gevolgen

Politiek

Democratie afgeschaft, parlement ontbonden. Ambtenaren werken onder Duitse leiding door.

Economisch

Nederland moet gaan produceren voor Duitsland. Nederlandse mannen moeten werken in Duitse fabrieken. Gevolg is schaarste in Nederland.

Cultureel

Vrijheid van meningsuiting wordt afgeschaft, censuur ingevoerd. Radio's moet men inleveren. 

Dagelijks leven

Normaal leven werd vermoeilijkt (onvrijheid, dwang, etc.). Uitsluiting en vervolging van de joodse Nederlanders, razzia's en deportaties. Steden gebombardeerd 

Reactie van de bevolking

In de oorlog reageren Nederlanders op 3 manieren

Verzet

De bezetter tegenwerken

Aanpassing

Doorgaan met het leven, Duitsers niet tegenwerken  (meeste Nederlanders)

Collaboratie

Samenwerken met de bezetter

Aanpassen 

De meeste Nederlanders  (90%) wilden zoveel mogelijk door  gaan met hun leven. Ze waren ongelukkig met het Duitse bestuur en hoopten op een spoedige bevrijding. 

Maatregelen om het leven te reguleren:

• Persoonsbewijzen
• Onderwijs -> meer Duits (les van NSB'er)
• Werken gaat door, economie stijg (tijdelijk) -> gericht op Duitsland

Collaboratie

• 5% van de Nederlanders kiest voor samenwerking
  
  
• Velen van hen zitten bij de NSB, de Nederlandse NSDAP --> je kon er ''beter'' van worden.
  
  
• Zij worden burgemeesters of vrijwilligers in Duits leger

Collaboratie

• 1931-> Anton Mussert -> Nationaalsocialistische Beweging
• Nationalistisch, militaristisch, antidemocratisch en antisemitisch

Verzet

Ook 5% van de bevolking kiest voor het verzet

Verzet

⋀

Actief verzet

Passief verzet

⋀

Gewelddadig verzet

Geweldloos verzet

Het bieden van tegenstand

De maatregelen die de Duitsers oplegden niet naleven (zoals radio niet inleveren)

Met geweld de bezetter aanvallen (zoals aanslagen & overvallen) 

Zonder geweld de bezetter actief dwarsbomen (zoals onderduikers helpen, kranten verspreiden & spionage)

Stiekem luisteren naar radio Oranje de radiozender van de regering in Londen

Februaristaking in 1941

Een bijzonder protest tegen de vervolging -> Na een Razzia arbeiders leggen 2 dagen het werk neer -> Duitsers sloegen de staking keihard neer -> Stakingsleiders werden gedood

*Grootste openlijke verzet tegen de Jodenvervolging

Aan de slag

• §3.4 De bezetting van Nederland: opdrachten: 1 t/m 8

Klaar?

• Samenvatting a.d.h.v. leerdoelen

Nederlandse politieke beweging onder leiding van Anton Mussert, die met de Duitse bezetter samenwerkte.

1. Nationaal Democratische Beweging
2. Nationaal Antisemitisch Beweging
3. Nationaal Security Agency
4. Nationaal Socialistische Beweging

Wanneer geeft Nederland zich over?

1. 10 mei 1940
2. 11 mei 1945
3. 15 mei 1940
4. 5 mei 1945

Democratie afgeschaft, parlement ontbonden. Ambtenaren werken onder Duitse leiding door

1. Politiek
2. Economie
3. Cultureel

Nederland moet gaan produceren voor Duitsland. Nederlandse mannen moeten werken in Duitse fabrieken.

1. Politiek
2. Economie
3. Cultureel

Vrijheid van meningsuiting wordt afgeschaft, censuur ingevoerd. Radio's moet men inleveren.

1. Politiek
2. Economie
3. Cultureel

Wie was de koning(in) van Nederland tijdens WO 2?

1. Beatrix
2. Willem III
3. Juliana
4. Wilhelmina

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

- Hoe de Duitsers Nederland bezetten en welke gevolgen dat heeft voor politiek, cultuur, economie en dagelijks leven

- Dat Nederlanders op verschillende manieren op de Duitse bezetting reageren

- Op welke manier Nederland wordt bevrijdt van de Duitsers

september 1944

De Geallieerden hebben tot doel Duitsland te verslaan

Nederland wordt hierbij deels bevrijd in 1944 (zuiden)

Bij hevige weerstand rond Arnhem wordt de rest niet bevrijd

Nederland zal nog tot 5 mei 1945 deels bezet blijven

Hongerwinter

Het zuiden van Nederland was bevrijd, het westen niet

Hier kwamen bijna gaan voorzieningen (voedsel, gas) meer

Ook was dit een uitzonderlijk strenge winter

Gevolg: honger en een tekort aan alles

Hongerwinter

• Tijdens deze Hongerwinter stierven naar schatting nog eens 20.000 Nederlanders door kou en ondervoeding.
• Op 5 mei 1945 gaven de Duitsers zich over en was "heel Nederland bevrijd".... 
• Nederlands-Indië -> 15 augustus 1945

Aan de slag

• §3.4 De bezetting van Nederland: opdrachten: 1 t/m 13

Klaar?

• Samenvatting a.d.h.v. leerdoelen