4.3 Hoop en wanhoop

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Welkom bij GS!

1. Telefoon in de tas!
2. Pak je laptop en schrift erbij
3. Kom in de LessonUp
4. Google: Wat is het Verdrag van Versailles?

Verdrag van Versailles: 440 punten

Wat gaan we doen vandaag?

1. Herhaling 4.1 en 4.2
2. Leerdoelen
3. Start 4.3 Hoop en wanhoop
4. Verdrag van Versailles
5. Volkenbond
6. Aan de slag!

Herhaling: Wat waren de 5 oorzaken van de Eerste Wereldoorlog en wat was de aanleiding?
Leg ze alle 6 uit!

Herhaling 4.1 en 4.2

1. Oorzaken WO1 
2. 28 juni 1914
3. Wapens WO1
4. Waarom was het een Wereldoorlog?
5. Waarom gingen de Verenigde Staten meevechten met de Eerste Wereldoorlog?

Bespreken

1. Wie stelt de man voor op de afbeelding?
2. Wie stellen de vrouwen voor op de grond? 
3. Op de afbeelding hebben de vrouwen weinig tot geen kleren aan, waarom is dit denk je?
4. Op welke gebeurtenis doelt deze afbeelding?
5. Wil de tekenaar iets duidelijk maken met deze tekening? 
6. Is er een duidelijke mening te zien?

Leerdoelen

Aan het eind van deze les ken je:

1. De begripen: Verdrag van Versailles & Republiek van Weimar.
2. Weet je wat het verdrag van Versailles inhield.
3. Waarom het verdrag gezien kan worden als een 'dictaat'.
4. En weet je waarom de Volkenbond werd opgericht na WO1.

4.3 Hoop en wanhoop

Verdrag van Versailles

Het Verdrag van Versailles (1919) maakte een einde aan de Eerste Wereldoorlog. Duitsland kreeg de schuld, moest gebieden afstaan, zijn leger verkleinen en veel geld betalen.

Verslagen en vernederd

• WO1 eindigt > DU is de grote verliezer.
• DU: Duitse keizer vlucht naar NL. (?)
• Republiek van Weimar - De democratische regering van Duitsland tussen 1919 en 1933.

• Er was armoede, honger en geen vertrouwen onder de Duitse bevolking. 
• Een half jaar na de Oorlog werd het verdrag ondertekend > Oneerlijk!!!
• Verdrag van Versailles - Verdrag waarmee in 1919 WO1 werd beëindigd. Duitsland kreeg alle schuld van WO1! (440 punten)

De Republiek van Weimar

De Republiek van Weimar was de eerste democratie in Duitsland, opgericht na de Eerste Wereldoorlog. Ze kreeg te maken met veel problemen zoals economische crisis, politieke onrust en ontevredenheid over het Verdrag van Versailles. In 1933 kwam er een einde aan toen Hitler aan de macht kwam.

Treaty of peace - Vredesverdrag

In het Verdrag van Versailles (1919) stonden de volgende belangrijke punten:

• Duitsland kreeg de schuld van de Eerste Wereldoorlog.
• Duitsland moest herstelbetalingen doen aan de geallieerden.
• Het leger van Duitsland werd sterk beperkt, bijvoorbeeld geen luchtmacht en maar een klein leger.
• Duitsland verloor gebieden, zoals Elzas-Lotharingen en koloniën.
• De Volkenbond werd opgericht om toekomstige oorlogen te voorkomen.

Het verdrag was zwaar voor Duitsland en zorgde voor veel onvrede in het land.

Weimarrepubliek Weimarrepubliek

Vs

Verenigde Staten

Verenigd Koninkrijk

Frankrijk

Italië

Japan

Wat stond erin het

'Dictaat' van Versailles 

• Belangrijkste punten van het verdrag: 

1. Duitsland moest de oorlogsschade betalen. (132M GM > €1.750 miljard)
2. Duitsland verloor gebied (15%G -10%B)
3. Duitsland verloor koloniën (16)
4. Duits leger beperkt. (max 100.000 man)
5. Geen soldaten aan Fra/Be grens.

• De Duitse bevolking was woedend! 
• De geallieerden dreigen met oorlog als er niet getekend werd.
• Dictaat - Opgelegde woorden.

Duitsland verloor gebied

Duitsland verloor gebied

Duitsland moest na WOI 132 miljard goudmark betalen, wat nu neerkomt op zo'n 1.750 miljard euro. De Duitse bevolking was woedend! Ze protesteerden en gingen de straat op. Het voelde als een grote vernedering!

In 2010 is de laatste aflossing betaald van het Verdrag van Versailles.

https://www.youtube.com/watch?v=5UzYdBSR4rc

LD: Wat was het Verdrag van Versailles?

1. Een verdrag dat gesloten werd in 1919, waarin Duitsland alle schuld kreeg van de Eerste Wereldoorlog.
2. Een nieuwe grondwet in Frankrijk waardoor Frankrijk een machtig land werd na de Eerste Wereldoorlog.
3. Een wapenstilstand tussen Duitsland en Engeland zodat beide landen hun legers konden uitbreiden.
4. Een verdrag dat werd gesloten na de Tweede Wereldoorlog, Duitsland kreeg alle schuld van de oorlog op zich.

LD: Waarom zag Duitsland het verdrag van Versailles eerder als het dictaat van Versailles?

Volkenbond 

1919-1945

• Nooit meer zo'n vreselijke oorlog!
  
• Volkenbond - Organisatie waarin landen samenwerken om door overleg conflicten op te lossen.
  
• Tientallen landen werden lid.
  
• Idee van Wilson, alleen VS werd geen lid.
  
• Kleine conflicten werden opgelost, maar het 'het leek een succes'.
  
• De was Volkenbond machteloos. (?)
  
• Geen leger, kon niets afdwingen!
  
• Bleef bestaan tot na de WO2.

League of Nations = Volkenbond 1919-1946

Verbond van zo veel mogelijk landen met als doel oorlog te voorkomen, doordat rechten en vrijheden van landen zouden worden verzekerd door deze Volkenbond.

Nooit meer zo'n vreselijke oorlog!

'Het leek een succes'.

Waarom stond de Volkenbond soms machteloos ? Het had geen leger, kon niets afdwingen!

NAVO

De Noord-Atlantische Verdragsorganisatie, ten tijde van de oprichting ook het Atlantisch Pact genoemd, is een na de Tweede Wereldoorlog opgerichte militaire internationale organisatie op basis van het Noord-Atlantische Verdrag dat in Washington D.C. op 4 april 1949 werd getekend.

Amerikaanse president Wilson

De Volkenbond was een idee van de Amerikaanse president Wilson na WOI, bedoeld om vrede te bewaren en nieuwe oorlogen te voorkomen. Het was de voorloper van de Verenigde Naties, maar de VS werd zelf geen lid, omdat het Amerikaanse congres het verdrag niet goedkeurde. Veel senatoren wilden dat Amerika neutraal bleef en niet betrokken raakte bij Europese conflicten. Zo kwam Wilsons plan er wel, maar zonder zijn eigen land.

Leerdoelen

Aan het eind van deze les ken je:

1. De begrippen: Verdrag van Versailles & Republiek van Weimar.
2. Weet je wat het verdrag van Versailles inhield.
3. Waarom het verdrag gezien kan worden als een 'dictaat'.
4. En weet je waarom de Volkenbond werd opgericht na WO1.

LD: Waarom werd na de Eerste Wereldoorlog de Volkenbond opgericht en wat was het doel?

Ik kan antwoord geven op de leerdoelen:
LD1: De begrippen: Verdrag van Versailles & Republiek van Weimar.
LD2: Weet je wat het verdrag van Versailles inhield.
LD3: Waarom het verdrag gezien kan worden als een 'dictaat'.
LD4: En weet je waarom de Volkenbond werd opgericht na WO1.

Ja!

Nee

Een beetje, wel bijna!

Aan de slag!

Boek 2 vmbo-t/havo 

Paragraaf 4.3 Hoop en wanhoop

Opdracht  1, 2, 4, 5 & 6

Welkom bij GS!

1. Telefoon in de tas!
2. Pak je laptop en schrift erbij
3. Kom in de LessonUp
4. Google: Beurskrach van Wall Street 1929

Beurskrach 1929

Wat gaan we doen vandaag?

1. Herhaling vorige les
2. Leerdoelen
3. Afmaken 4.3 Hoop en wanhoop.
4. Life is good!
5. Economische crisis
6. Dawesplan
7. Aan de slag!

Herhaling: Wat was het Verdrag van Versailles?

1. Een nieuwe grondwet in Frankrijk waardoor Frankrijk een machtig land werd na de Eerste Wereldoorlog
2. Een verdrag dat gesloten werd in 1919, waarin Duitsland alle schuld kreeg van de Eerste Wereldoorlog
3. Een wapenstilstand tussen Duitsland en Engeland zodat beide landen hun legers konden uitbreiden
4. Een verdrag dat werd gesloten na de Tweede Wereldoorlog, Duitsland kreeg alle schuld van de oorlog op zich

Herhaling: 'Wat we kwijtraken' staat er in 1919 boven een Duits protest poster.

Leg uit wat er bedoeld werd met deze poster?

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kun je:

1. Uitleggen waarom het economisch goed ging met de VS.
2. Weet je wat er gebeurde tijdens de beurskrach van 1929. 
3. Kun je uitleggen hoe de beurskrach tot stand kwam.
4. En weet je wat het Dawesplan was en waarom dit belangrijk was. 

Life is good!

• In de VS ging het na WO1 economisch goed
• Fabrieken draaiden op volle toeren dankzij nieuwe technieken > lopende band.
• Luxeproducten gekocht: auto's, koelkasten, radio's, stofzuigers en wasmachines.
• Het leven werd hierdoor een stuk makkelijker. 
• Geld lenen en investeren.
• Vanaf nu kan het leven alleen nog maar beter worden, dachten veel mensen!
• Maar dat veranderde al snel...

Bioscoopfilms

Bioscoopfilms (mét geluid!) werden populair. Filmacteurs werden in Amerika en in Europa echte idolen.

Ford auto's

Een aandeel

Een aandeel is een klein stukje van een bedrijf. Als je een aandeel koopt, word je mede-eigenaar. Je kunt geld verdienen als het bedrijf goed presteert, maar ook geld verliezen als het slecht gaat.

01:33

Hoe noem je het als je geld minder waard wordt?

1. Deflatie
2. Bezuiniging
3. Recessie
4. Inflatie

Waardeloos geld

• Inflatie - Stijgen van prijzen van producten, waardoor je geld minder waard wordt.
• Duitsland kon alleen herstelbetalingen doen door geld bij te drukken. 
• Maar als er van een product méér is, dan wordt het minder waard. 
• 1923: inflatie zo hoog > geld geen waarde. 

• Dawesplan - Plan in 1924 om Duitse  economische problemen op te lossen met leningen. 
• !VS grote winnaar!

Postzegel 1923

Duits geld

Een Duitser gebruikt in 1923 geld als behang.

Hoeveel was een brood waard?

4 mark ≈ €0,0000000000

163 mark ≈ €0,0000000002

250 mark ≈ €0,0000000002

474 mark ≈ €0,0000000005

69.000 mark ≈ €0,000000069

201.000.000.000 mark ≈ €0,20

Je denkt dat 201.000.000.000 heel duur is voor een brood, dat klopt ook! alleen doordat het geld geen waarde meer had kostte een brood toen omgerekend naar nu ongeveer 20 cent.

Kinderen spelen met geld

Duits papiergeld is in 1923 zo weinig waard dat kinderen er mee mogen spelen.

Dawesplan uitgelegd!

'Wie helpt mij aan werk?'

Wie helpt mij aan werk?

Deze man zoekt werk. Het maakt hem niet uit wat voor werk...

De economie stort in 1929-1939

• Het ging mis: Beurskrach 1929:
• Geld lenen: luxeproducten & aandelen kopen >
• Fabrieken produceerden teveel > 
• Minder produceren > 
• Personeel ontslaan > 
• Geen inkomen meer > 
• Schulden niet af betalen of kopen >
• Aandelen verkocht (Black Tuesday) >
• Dawesplan stopgezet!

• Eco crisis bereikte EU, handel stort in

Stempel halen

Ook in andere Europese landen, waaronder Nederland, was er crisis. Om een kleine uitkering te kunnen krijgen, moesten Nederlandse werklozen elke dag een stempel halen. Daarmee wilde de regering voorkomen dat mensen die stiekem ergens werkten, toch een uitkering kregen.

Het percentage werklozen in Duitsland

• 1921: 1,8%
• 1924: 4,9%
• 1927: 6,2%
• 1929: 8,5%
• 1932: 29,9%

Black Tuesday

Zwarte donderdag. 24 oktober 1929, de dag dat iedere Amerikaan zijn of haar aandelen ging verkopen. 

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kun je:

1. Uitleggen waarom het economisch goed ging met de VS.
2. Weet je wat er gebeurde tijdens de beurskrach van 1929. 
3. Kun je uitleggen hoe de beurskrach tot stand kwam.
4. En weet je wat het Dawesplan was en waarom dit belangrijk was. 

VS

LD: Leg het Dawesplan uit. 

DU

Herstelbetalingen

FR

Leningen

Producten kopen

LD: Leg in 2 zinnen uit hoe het kwam dat de beurskrach van 1929 uitbrak.

Ik kan antwoord geven op de leerdoelen:
LD1: Uitleggen waarom het economisch goed ging met de VS.
LD2: Weet je wat er gebeurde tijdens de beurskrach van 1929.
LD3: Kun je uitleggen hoe de beurskrach tot stand kwam.
LD4: En weet je wat het Dawesplan was en waarom dit belangrijk was.

Ja!

Nee

Een beetje, wel bijna!

Aan de slag!

Boek 2 vmbo-t/havo

Paragraaf 4.3 Hoop en wanhoop

Opdracht  1, 2, 4, 5, 6, 7, 8 & 9

Extra 13