Les 5 Kunst Drama Theorie: speltechnieken, improvisatie en rolopbouw

• Drama
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Les 5 Kunst Drama Theorie: speltechnieken, improvisatie en rolopbouw

Welkom M3

Les 5 

Kunst Drama Theorie: speltechnieken, improvisatie en rolopbouw

STARTVRAAG: Wat is een voorbeeld van een cliffhanger in een film of serie?

Programma P4/SE 1

Week 1: basisbegrippen; theatrale middelen; spelgegevens; functies drama

Week 2:tekst begrippen; spanningsopbouw

Week 3: denktekst; subtekst; karaktereigenschappen

Week 4: dramatische technieken

Week 5: rol; speltechnieken; improvisatietechnieken

Week 6: herhalen theatervormgeving

Week 7: oefentoets

Leerdoelen

• Je herkent dramatische technieken in een nieuw voorbeeld
• Je weet wat speltechnieken zijn
• Je leert over wat rolopbouw is
• Je oefent met examenvragen

TERUGBLIK: Dramatische technieken?

Dramatische technieken om informatie vorm te geven

Andere plaatsen dan het theater zijn bijvoorbeeld: televisie, internet, op locatie.

Dramatische technieken die op deze plaatsen worden ingezet:  cliffhanger, dialoog, expositie, flashback, flash

forward, monoloog, motorisch moment en slow motion. 

1. Kijkfragment: Tessa

Bekijk Tessa aflevering 1 tot 04:30 (introductie + eerste schoolmoment)

1. Zie je een motorisch moment?

2. Zijn er voorbeelden van een cliffhanger, spanningsopbouw of vooruitwijzing?

3. Hoe draagt muziek of camerawerk daaraan bij?

1. Zie je een motorisch moment?
2. Zijn er voorbeelden van een cliffhanger, spanningsopbouw of vooruitwijzing?
3. Hoe draagt muziek of camerawerk daaraan bij?

2. Opzoeken begrippen: speltechnieken

Zoek in de syllabus of internet de betekenis van de volgende begrippen:

– Reageren

– Incasseren

– Identificeren

– Schakelen

– Spiegelen

– Transformeren

Zoek bij elk begrip een voorbeeld in Tessa

Speltechniek: reageren

Acteren is reageren!

In een scene speel je met anderen samen. Als de ander wat zegt reageer je daar op. je vindt er wat van, het roept een emotie op, het zet je aan het denken.

Laat jouw reactie zien in je mimiek, je houding of je gebaren.

Speltechniek: incasseren

Belangrijk bij improviseren is:

- Geef een spelimpuls als je de scène opent

- incasseren (even laten binnenkomen wat de spelimpuls is)

- accepteer de spelimpuls van de ander (dus niet blokkeren)

- reageren (geef een  terug)

Blokkeren is dus de spelimpuls niet accepteren. Het spel houdt dus op.

Incasseren

Ga tegenover elkaar staan. 

Kies allebei een zin uit jullie tekst die je steeds herhaalt.

Maak je reactie steeds iets groter en/of varieer zoveel mogelijk.

Speltechniek: identificeren

Wat betekent het als een publiek zich met een personage kan identificeren?

Speltechniek: schakelen

Hoe speel je emoties?

Je gebruikt bij spelen van emoties:

Houding

Stem

Techniek

Als je tussen verschillende emoties wisselt, dan heet dat schakelen

Wat is de speltechniek: spiegelen?

1. bewegingen/emoties overnemen alsof je iemands spiegelbeeld bent
2. van de ene naar de andere emotie gaan
3. een onzintaal/fantasietaal gebruiken
4. ingaan op het spel van je medespeler

3. Wat is improvisatie?

Zoek de begrippen op

Improvisatietechnieken

– Accepteren

– Blokkeren

– Spelaanbod

– Associëren

Leg ze uit in eigen woorden

3. Begrippen improvisatie

Accepteren: Je gaat mee in wat de ander voorstelt.

Blokkeren: Je weigert het spelaanbod van de ander.

Spelaanbod: Een nieuw idee of richting in het spel geven.

Associëren: Je reageert spontaan op wat er komt, zonder vooraf te bedenken wat je gaat doen.

Noem voorbeelden uit het fragment die bij de improvisatietechnieken passen.

Noem voorbeelden uit het fragment die bij twee van de vier improvisatietechnieken passen

Verder bespreken fragment:
1. Hoe reageren de acteurs op elkaars uitspraken?
2. Welke nieuwe ideeën (spelaanbod) worden geïntroduceerd?
3. Zijn er momenten waarop een spelaanbod wordt geaccepteerd of geblokkeerd?

Improvisatie-oefening

Vorm duo's of kleine groepjes.

1. Kies een situatie waarin een conflict kan ontstaan, bijvoorbeeld:

Twee vrienden hebben ruzie over een geheim dat is doorverteld.

Een leerling is boos op een docent vanwege een oneerlijke beoordeling.

2. Improviseer een scène van 1 minuut waarin:

• Beide spelers minimaal één spelaanbod doen.
• Er bewust momenten van accepteren en blokkeren worden ingebouwd.
• Spelers proberen te associëren met onverwachte wendingen.

4. Rollen en Rolopbouw

Hoofdrol

Bijrol

Dubbelrol

Figurant

Rolopbouw gaat over hoe je een rol leert vorm te geven. Er zijn 2 technieken:

Rolbiografie schrijven

Rolinterview houden

Opdracht rolopbouw

Kies een personage uit Tessa aflevering 1 (bijv. Tessa, een leerling, een collega).

Schrijf een korte rolbiografie:

Naam, leeftijd

Situatie (school, privé?)

Doel

Grootste geheim

Opdracht rolopbouw

Kies een personage uit Tessa aflevering 1 (bijv. Tessa, een leerling, een collega).

Schrijf een korte rolbiografie:

Naam, leeftijd

Situatie (school, privé?)

Doel

Grootste geheim

5. Oefenvragen Tessa (1)

Vraag 1a. Noem één speltechniek die de actrice van Tessa hier gebruikt.

Kies uit: schakelen – spiegelen – incasseren – reageren

Vraag 1b. Wat doet het personage goed of opvallend qua lichaamstaal of stem?

Vraag 1a. Noem één speltechniek die de actrice van Tessa hier gebruikt.
Kies uit: schakelen – spiegelen – incasseren – reageren

Vraag 1b. Wat doet het personage goed of opvallend qua lichaamstaal of stem?

5. Oefenvragen Tessa (2)

Vraag 2a. Wat is het doel van het personage Tessa in dit fragment?

Wat probeert ze te bereiken?

Vraag 2b. Noem iets over haar geheim of innerlijke conflict.

Vraag 2a. Wat is het doel van het personage Tessa in dit fragment?
Wat probeert ze te bereiken?

Vraag 3a. Stel jij speelt een personage zoals Tessa. Welke speltechniek zou jij gebruiken om te laten zien dat je je anders voordoet dan je je voelt?

6. Examenvragen CE 2025

Blok 3 - Tessa

Vr 26, 28, 29, 31, 32, 34

https://vo-oefenomgeving.facet.onl/facet-openbaar-portaal/oefenen/VMBO-TL/drama

Drama > tijdvak 1 2025

Volgende les hiermee verder!

Check: Noem vier dramatische technieken

Check: Noem drie speltechnieken

Check: Leg uit wat een rolbiografie is

Volgende les

Herhalen theatervormgeving

Oefentoets maken