23vp-S/ 23vp-B Module 5 Gezondheidsgedrag en -bevordering

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Module 5 Gezondheidsgedrag en -bevordering

Les 1

Lesdoelen

• Je kunt voorbeelden benoemen wat oorzaken kunnen zijn van iemands gedrag.
• Je kunt gedrag op verschillende manieren interpreteren
• Je kunt uitleggen hoe gedrag van invloed kan zijn op gezondheidsbevorderingen
• Herkennen van problematisch gedrag 

Planning

• Filmpje: The Backwards Brain Bicycle
• Mindmap: voorbeelden gedragsbeïnvloeding
• Definitie gedrag
• Hoe ontstaat gedragsverandering
• On-begrepen gedrag
• Gedragsvormen/factoren
• Begeleiding

Filmpje

Wat heb je gezien?

Wat gebeurt er nu eigenlijk met dat fietsen

Noem voorbeelden van oorzaken wat iemands gedrag kan beïnvloeden.

CVA, bepaalde delen van je hersenen worden aangetast: https://www.hersenletsel-uitleg.nl/

(limbisch)

Definitie gedrag

Wanneer gedrag zodanig verandert dat je het gedrag minder goed begrijpt dan spreek je van onbegrepen gedrag.

Er wordt ook wel gesproken over moeilijk verstaanbaar gedrag

Of

Alle gedrag van een cliënt dat door deze cliënt en of zijn omgeving als moeilijk hanteerbaar wordt ervaren

Hoe ontstaan de gedragsveranderingen

Gedragsveranderingen worden aangestuurd door veranderingen in mentale processen en door omgevingsfactoren. 

Mentale processen zijn o.a. bewustzijn, aandacht onthouden en vergeten, emotie. Omgevingsfactoren zijn o.a de sociale omgeving, cultuur 

On-begrepen gedrag 

Komt vaak voor in de: 

• Ouderenzorg
• GHZ
• GGZ

 gedragsvormen

fysiek agressief gedrag: 

•       slaan, krabben, dingen kapot maken, schoppen, bijten

fysiek niet agressief gedrag

•       heen en weer lopen, ongepast gedrag, dwalen, dingen wegstoppen,  hamsteren

verbaal agressief gedrag

•       schreeuwen, vloeken, rare geluiden maken

verbaal niet agressief gedrag

•       aandacht vragen, klagen, alles weigeren

factoren die een rol spelen

- Cognitieve problemen

- Gecompliceerde rouw 

- Onvervulde behoefte

- Acute of chronische ziekte

- Ontbreken dag-structuur en dag-invulling

- Sociale omgeving

- Psychische stoornissen

Jouw gevoel als persoon: Je zit niet lekker op je plek op het werk. 

Je doorloopt verschillende fasen:

• ziekte
• rouw
• acceptatie
• verandering

Signaleerfunctie

Door middel van gedrag communiceert een cliënt  met zijn omgeving dat er problemen zijn

gevolgen on-begrepen gedrag

•  kwaliteit van leven van de cliënt vermindert
• zorgt voor overbelasting naasten/mantelzorgers
• als gevolg van onbegrepen gedrag wordt er vaak onnodig medicatie              voorgeschreven
• er wordt regelmatig gebruik gemaakt van vrijheids beperkende                       maatregelen
•  Ziekte en of aandoeningen (CVA)

begeleiding

- Realiseer je dat onbegrepen gedrag een oorzaak heeft

- Geef de cliënt voldoende ruimte om gevoelens te uiten

- tref maatregelen om beschadiging te voorkomen

- Zoek naar de oorzaak

- Evalueer regelmatig je eigen gedrag

- verdiep je in de levensgeschiedenis van de cliënt, hun persoonlijkheid en de sociale omgeving

- Kies interventies die aansluiten bij de oorzaken van het onbegrepen gedrag

uitleg casus Shabir

Les 2

Persoonlijkheid en identiteit

Op het eerste gezicht lijkt het niet zo moeilijk om het karakter van iemand te omschrijven. We zien namelijk dat mensen zich over het algemeen op een voorspelbare manier gedragen. Als Jan op een feestje is kijkt hij eerst de kat uit de boom, terwijl Marie direct de eerste persoon aanspreekt die binnen het bereik van haar stem komt.

Toch is het onderzoek naar karaktereigenschappen best lastig. Er is namelijk een aantal factoren die je karakter beïnvloeden. Zo zijn daar:

Je omgeving: als je een moedig karakter hebt, is dat tijdens een oorlog makkelijker in de praktijk te brengen dan binnen een kantoorbaan. En andersom zal een angstig persoon wel moedig zijn als hij zijn familie in veiligheid moet brengen.

De cultuur: sommige culturen sporen gedrag aan dat binnen andere culturen ontmoedigd wordt. Als je het over een karakter hebt, ben je op zoek naar iets dat los van de cultuur bestaat binnen in een persoon.

Overtuigingen: zelfs de meest angstige persoon zal zich moedig kunnen gedragen als hij ervan overtuigd is dat hij niet bang hoeft te zijn. En de meest introverte persoon zal meestal vrijuit spreken als hij weet dat hij in een vertrouwde omgeving is

Factoren die karakter beïnvloeden

Je omgeving: als je een moedig karakter hebt, is dat tijdens een oorlog makkelijker in de praktijk te brengen dan binnen een kantoorbaan. En andersom zal een angstig persoon wel moedig zijn als hij zijn familie in veiligheid moet brengen.

De cultuur: sommige culturen sporen gedrag aan dat binnen andere culturen ontmoedigd wordt. Als je het over een karakter hebt, ben je op zoek naar iets dat los van de cultuur bestaat binnen in een persoon.

Overtuigingen: zelfs de meest angstige persoon zal zich moedig kunnen gedragen als hij ervan overtuigd is dat hij niet bang hoeft te zijn. En de meest introverte persoon zal meestal vrijuit spreken als hij weet dat hij in een vertrouwde omgeving is.

Normen en waarden

psychologen ontwikkellen persoonlijkheidsmodellen. Een van de meest bekende is Big Five. Het is een indeling in de vijf belangrijke groepen persoonlijkheidseigenschappen:

extraversie

emotionele onbekommerdheid

gewetensvolheid

vriendelijkheid

openheid

The big 5 test

https://www.123test.com/nl/persoonlijkheidstest/

Les 3

Interculturele samenwerking

Lesdoelen

• Je kunt uitleggen hoe een verschil in culturele achtergrond van invloed kan zijn op gedrag en interpretatie van gedrag.
• Je kunt de drie-stappenmethode van Pinto toepassen om culturele verschillen te overbruggen.  

Culturele verschillen

Op het werk, in de supermarkt, tussen families en binnen families – overal spelen culturele verschillen een rol. De cultuur waarin je bent grootgebracht bepaalt hoe je naar de wereld kijkt, hoe je denkt dat de wereld naar jou kijkt en heeft veel invloed op hoe je communiceert. 

Wat betekend cultuur voor jou?

Praktische tips

• Open Communicatie
• Respect voor Diversiteit
• Cultuur sensitieve Zorgplanning
• Interpreteren van Non-Verbaal Gedrag
• Vermijd stereotypering

1. Open Communicatie:

• Moedig zorgverleners aan om open vragen te stellen over de culturele achtergrond van de patiënt.

• Stimuleer patiënten ook om hun verwachtingen en zorgen te uiten.

2. Respect voor Diversiteit:

• Benadruk het belang van respect voor verschillende culturele normen en waarden.

• Leer studenten om zich bewust te zijn van hun eigen vooroordelen en stereotypen en deze te vermijden.

3. Cultuursensitieve Zorgplanning:

• Bespreek het belang van het integreren van culturele overwegingen in zorgplannen.

• Moedig studenten aan om rekening te houden met culturele gewoonten bij het opstellen van behandelplannen.

4. Interpreteren van Non-Verbaal Gedrag:

• Wijs op het feit dat non-verbaal gedrag vaak cultureel bepaald is.

• Leer studenten om nuances in lichaamstaal en gezichtsuitdrukkingen te herkennen en interpreteren.

Opdracht

Reflecteer individueel op hoe jouw eigen culturele achtergrond jouw gedrag beïnvloedt, met welke normen en waarden ben jij opgegroeid? 

Bespreek dit na in groepjes van 4 studenten.

Huiswerk

• Lees de tekst intercultureel communiceren en de 3 stappen van pinto, deze vind je terug in de team tegel, module 5
• Maak de oefen BPV- opdracht O3 behorend bij werkproces B1-K1-W5, kies de branche waar je momenteel werkzaam bent.
• Bewaar deze opdracht in je portfolio. 
• https://www.trefpuntodi.be/toolbox/de-drie-stappen-methode-van-pinto

Les 4

Gedragsanalyse

Lesdoelen

• Je kunt risico-en beschermende factoren herkennen binnen een gegeven situatiebeschrijving
• Je licht toe wat de begrippen draagkracht en draaglast betekenen
• Je kunt gedrag van de zorgvrager analyseren aan de hand van het ICF-model

Risicofactoren m.b.t. Shabir

• Lees de casus door, op welk gebied denk je dat Shabir risico loopt? 
• Welke interventies zou je kunnen inzetten om dit risico te verkleinen en zo zijn draagkracht te vergroten?
• Zou je hierin nog gebruik willen maken van bepaalde meet instrumenten?
• Nabespreken in groepen van 4 studenten.

https://www.pharos.nl/infosheets/asielzoekers-vluchtelingen-statushouders-lichamelijke-en-psychische-gezondheid/

Filmpje: uitleg ICF model, past niet bij de achtergrond van Shabir maar wordt wel duidelijk uitgelegd hoe en waarom je deze kan inzetten. 

ICF-Model

https://medictcare.nl/ICFplus.pdf

Werk aan de opdracht gedragsanalyse

Inleverdatum: 31-01-2024

Laat je werk nakijken door een medestudent en let goed op de criteria van deze opdracht. 

Nog een website met informatie over het icf model