2.4 DNA: het besturingssysteem van de cel

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Planning

Lesdoel

Wij gaan vandaag kijken naar hoe je van DNA een eiwit maakt.

Begin: Uitleg 2.4

Midden/eind: Opdrachten maken

Wat hoort bij welke functie? 

Sleep de organellen naar de juiste functie.

Transportsysteem

Levert energie

Maakt RNA

Maakt eiwitten

Celkern

Ribosomen

Glad ER

Mitochondriën

Ruw ER

Golgi-systeem

Wat is het verschil tussen een prokaryoot en een eukaryoot?
Een prokaryoot heeft

1. geen DNA maar wel celorganellen
2. geen celkern maar wel celorganellen
3. geen DNA en geen celorganellen
4. geen celkern en geen celorganellen

2.4 DNA: het besturingssysteem van de cel

Antistoffen

Hormonen

Enzymen

Bouwstof

etc...

Je hebt 2 meter DNA

in elke cel

DNA is een molecuul

Gen X

Een stukje gen wordt gecodeerd naar een eiwit

DNA= Desoxyribonucleïnezuur

DNA
DeoxyriboNucleic Acid

DNA strengen zijn complementair!

Transcriptie = mRNA heeft Uracil

DNA

(m)RNA

1. Dubbelstrengs

2. t.o.v. Adenine = Thymine

3. DNA heeft de suiker desoxyribose

1. Enkel strengs

2. t.o.v. Adenine =  Uracil

3. RNA heeft de suiker: Ribose

Transcriptie

mRNA bestaat uit codons = aminozuren Binas 71G

Waar staat de codon 'AUG' en 'AGA' voor?

Ribosomen zetten een 'anticodon' d.m.v. tRNA op de mRNA

Wat zijn de 'Start' en de 'Stop' codons? (Binas 71G)

Kleine samenvatting

Transcriptie = in de kern,

Translatie= cytoplasma bij de ribosomen

Wanneer op de ene streng van DNA:
-A T T G G C G A T- staat, wat staat er dan op de andere streng?

1. ATTGGCGAT
2. TAACCGCTA
3. UAACCGCUA
4. TUUCCGCTU

Een stukje mRNA is als volgt:
-ACU-GUC-GGU-
Wat zijn de aminozuren?

1. Thr Val Arg
2. Thr Ser Gly
3. Phe Ser Gly
4. Thr Val Gly

Transcriptie
Een DNA-fragment dat is geïsoleerd uit een Coli-bacterie heeft de volgende volgorde:
    ' – GTA-GCC-TAC-CCA-TAG – ' (coderende streng)
Vanaf de template- of matrijsstreng wordt mRNA gemaakt.
Welke basenvolgorde heeft dit mRNA?

1. --CAU-CGG-AUG-GGU-AUC--
2. --GAU-CGG-AUG-GGU-AUC-
3. --GGA-UAC-CCA-UCC-GAU--
4. --CAC-AGA-UAC-CCA-GAU--

Maak opdrachten

Maak de opdrachten 23 t/m 35

BINAS 71G 

3 stikstofbasen vormen een code-taal voor eiwitten

= Aminozuur

BINAS!

en je schrift

In welke BINAS tabel staan de verschillende aminozuren?

In welke BINAS tabel staat een plaatje van DNA / RNA?

In welke BINAS tabel vind je de tabel met de RNA code?

In welke BINAS tabel vind je de celcyclus?

BINAS

de volgende opgaven kan je met de BINAS oplossen

Het startcodon op het RNA (waar het ribosoom begint te lezen) is:

1. AUG
2. TAC
3. AUC
4. AAA

Noem twee verschillen tussen DNA en RNA

Onthouden

DNA heeft de 'letters' AGTC

RNA heeft de 'letters' AGUC

A op DNA -> U op RNA

T op DNA -> A op RNA

etc

En: 

In deze tabel kan je zien welk groepje van 3 letters op het RNA overeenkomt met welk aminozuur (in het eiwit).

Dus als er staat: AUG in het RNA, dan wordt het aminouur Met ingebouwd

Welk stuk RNA moet er bij de transcriptie van dit DNA gemaakt worden?

Kies de goede. 

C

C

A

T

G

C

C

A

U

G

G

G

T

A

C

G

G

U

A

C

Endoplasmatisch Reticulum

Netwerk van membranen dat dient voor transport van stoffen binnen een cel

De geproduceerde eiwitten worden via het Endoplasmatisch Reticulum 

(en via het Glad ER) naar het Golgi-systeem vervoerd

0

Hoeveel basen van het RNA vormen samen de code voor één aminozuur in een eiwit?

1. 1
2. 3
3. 9
4. 1000

En: 

In deze tabel kan je zien welk groepje van 3 letters op het RNA overeenkomt met welk aminozuur (in het eiwit).

Dus als er staat: AUG in het RNA, dan wordt het aminouur Met ingebouwd

Heeft een huidcel hetzelfde DNA als een spiercel?

1. ja
2. nee

Specialisatie van cellen houdt in, dat cellen...

1. hun DNA veranderen
2. een speciale functie krijgen
3. gaan delen