A4 Geloof of religie - creationisme vs. darwinisme

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Hoi!

A4 - Geloof en Religie, geloofsthema's

Lesinhoud

Introductie: Geloof en Religie

PO-2

Oefenen

 

Opzet van dit thema

Geloof vs. religie, hetzelfde?

Wat is het verschil?

Hoe verhouden zij zich tot elkaar?

Elke week een geloofsthema

Als input voor je PO (= vooronderzoek en diepte-interview)

Geloof vs. religie

Zijn de begrippen geloof en religie synoniem?

Wat is het verschil?

Hoe verhouden zij zich tot elkaar?

Wat is geloof?

Geloof verwijst naar het individuele vertrouwen of de overtuiging in iets wat niet direct bewijsbaar is. Dat kan zijn:

• Geloof in een god of hogere macht.
• Geloof in spirituele waarheden, waarden of principes.
• Het persoonlijke aspect: wat iemand zelf diep vanbinnen gelooft, ongeacht of dat binnen een georganiseerde religie valt.

Wat is religie?

Religie is een georganiseerd systeem van geloof en praktijk. 

Het bevat meestal:

• Een bepaalde visie op het goddelijke of het leven (zoals het christendom, islam, boeddhisme).
• Heilige boeken of geschriften.
• Rituelen, regels en tradities.
• Een gemeenschap van gelovigen.

Kort samengevat:

Geloof = wat je persoonlijk gelooft.

Religie = een georganiseerde vorm van geloof met rituelen, leerstellingen en een gemeenschap.

Hoe verhouden zij zich tot elkaar?

Geloof en religie verhouden zich tot elkaar als inhoud en vorm, of als individu en gemeenschap. 

1. Geloof is de kern, religie is de structuur

2. Geloof kan bestaan zonder religie

3. Religie zonder oprecht geloof

4. Religie kan geloof versterken of beperken

Geloof en religie in de maatschappij

Geloof en religie spelen vandaag de dag een belangrijke rol in actuele maatschappelijke en ethische vraagstukken.

Denk aan: klimaatverandering, oorlog, vrede, geweld, abortus, euthanasie, AI, vaccinatie, migratie, integratie, identiteit, vrijheid, gelijkheid, armoede etc.

Maak de opdracht (zie werkblad).

Ik zie mijzelf het meest als aanhanger van het...

1. creationisme (iemand, meestal God, heeft de wereld gemaakt)
2. darwinisme (de soorten op de wereld zijn toevallig ontstaan door middel van evolutie)

Creationisme

• Opvatting dat de aarde en de mens, heel de natuur, hun ontstaan te danken hebben aan een scheppingsdaad van een hoge geestelijke kracht of macht: de Schepper
  
• Niet exclusief christelijk, maar ook gangbaar binnen jodendom, islam, confucianisme, boeddhisme, hindoeïsme

Christelijk creationisme

• Baseert zich op de eerste hoofdstukken van de Bijbel (Genesis)
  
• Wordt gezien als historisch en wetenschappelijk juist
  

Genesis 1

In het begin schiep God de hemel en de aarde. De aarde was nog woest en doods, en duisternis lag over de oervloed, maar Gods geest zweefde over het water. God zei: ‘Er moet licht komen,’ en er was licht. God zag dat het licht goed was, en hij scheidde het licht van de duisternis; het licht noemde hij dag, de duisternis noemde hij nacht. Het werd avond en het werd morgen. De eerste dag. God zei: ‘Er moet midden in het water een gewelf komen dat de watermassa’s van elkaar scheidt.’ En zo gebeurde het. God maakte het gewelf en scheidde het water onder het gewelf van het water erboven. Hij noemde het gewelf hemel. Het werd avond en het werd morgen. De tweede dag.

04:12

Denk jij dat geloof in schepping én evolutie kunnen samengaan?

1. Ja, dat kan
2. Nee, ze hebben onverenigbare verschillen

05:19

Is de evolutietheorie volgens jou een bewijs dat God niet bestaat? Waarom wel / niet?

06:40

Vind jij evolutie ook een 'rottig, lelijk, bloederig proces'? Wat bedoelt Reinier hiermee?

Twee soorten creationisten

In het begin schiep God de hemel en de aarde. De aarde was nog woest en doods, en duisternis lag over de oervloed, maar Gods geest zweefde over het water. 

1. Jonge-aarde creationisten: God maakte de wereld in 7 x 24 uur
2. Oude-aarde creationisten: de staat van 'woest en doods' heeft mogelijk heel lang geduurd, en God maakte de wereld in 7 langere periodes, Genesis is poëtisch

10:24

Welke rol speelt wetenschap in jouw leven? En hoe is dat voor filosofie, theologie, kunst?

12:06

Vind jij het geloofwaardig / logisch wat Reinier zegt: Genesis 1 is eigenlijk symbolisch bedoeld?

1. Ja, ik denk dat de Bijbel voor een groot deel symbolisch bedoeld is
2. Nee, de tekst is historisch en letterlijk bedoeld
3. Nee, Reinier bedenkt een smoes om zich te kunnen verenigen met wetenschap

Dus:

• Creationisme = er is een Schepper die aan het begin van de wereld staat
  
• Veel creationisten geloven wel in evolutie op kleinere schaal (binnen de soort)
• Vroeger vooral orthodox creationisme: Bijbel letterlijk genomen, schepping in 7 x 24 uur, aarde pakweg 6000 jaar oud (--> religie)
  
• Door 'botsing' met wetenschap tegenwoordig ook andere interpretaties mogelijk (--> geloof)
  
• Vraag hier in je interview naar!

Schepping of evolutie, niemand kan met zekerheid zeggen waar/hoe het eerste leven is ontstaan. Wat doet dat met jou? Ben je ermee bezig?

Terugblik 

•  Creationisme als voorbeeld waar religie (officiële godsdienst met letterlijke uitleg van de Bijbel) en geloof (persoonlijke ervaring met wetenschap) botsen
• Huiswerk: lees de tekst van §3.2, §3.3 en §3.4 en maak opdracht 5, 6 en 7
• Nog geen tweetal gemaakt (PO)? Doe dat alsnog en laat het me weten. 
• Inleverdatum PO verschuift twee weken