1.3 Stad in Amerika: Chicago

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

1.3 Stad in Amerika: Chicago

Lesdoelen

Aan het einde van de les weet je:

• de opbouw van een stad in de VS in drie delen
• wat de verschillen zijn tussen downtown, centrale stad en suburbs (bevolking, inkomen)
• welke veranderingen er zijn in de drie stadsdelen
• wat de voor- en nadelen zijn van gentrificatie

Beschrijving opdracht:

Graaf Geo neemt jouw leerlingen mee op reis door de Amerikaanse stad. Aan de hand van de Graaf is het onmogelijk om nog langer te gissen naar de opbouw en kenmerken van Chicago of LA.

Leerdoelen:

Je onderscheidt de opbouw van de verschillende wijken in een (Nederlandse) stad.

Opdracht:

• Schets het model van de Amerikaanse stad met de drie cirkels (ringen). Houd in elke cirkel voldoende ruimte om aantekeningen te maken.
• Geef elke cirkel de juiste naam en noteer de kenmerken van de verschillende delen die Graaf Geo in zijn rap benoemt.
• Zoek op internet afbeeldingen van de verschillende delen van de steden die aansluiten bij het beeld dat door de Graaf wordt geschetst en voeg ze toe aan jouw model.

Stadsmodel (Amerika)

Model opbouw van veel steden

Drie stadsdelen:

1. CBD / downtown
2. Centrale stad 
3. Suburbs

Chicago

Door welke natuurlijke factor wijkt de vorm van het stadsmodel in Chicago af van die van andere Amerikaanse steden?

Stel de volgende vraag aan de leerlingen:

Door welke natuurlijke factor wijkt de vorm van het stadsmodel in Chicago af van die van andere Amerikaanse steden?

Door de aanwezigheid van Lake Michigan; de stad heeft zich om het meer gevormd.

Downtown Chicago

Downtown Chicago:

Geen historische binnenstad, maar een schaakbord van lege brede rechte wegen.

Kenmerken:

• veel wolkenkrabbers
• kantoren, hotels, winkels
• central business district (cbd)

Central business district:

• zakenwijken
  
• kantoren
  
• winkels
  
• hotels
  
• rechte, brede wegen
  

Downtown Chicago

25 jaar geleden:

Gevaarlijk en leeg door suburbs

Maatregel 1: bouw nieuwe woningen -> stedelijke vernieuwing -> gebied ook weer aantrekkelijk voor horeca en kantoren

Maatregel 2: verbetering woonomgeving, door parken en promenades

Downtown Chicago

Centrale stad

Centrale stad = gebied binnen de gemeentegrenzen.
-> 2,9 miljoen inwoners. Hele agglomeratie: 9,5 miljoen

Wat valt op aan de verdeling van de bevolkingsgroepen in figuur 16?

Centrale stad

• Rijke wijken in noorden: Engelssprekende Anglo-Amerikanen van Europese afkomst
• Arme wijken in zuiden en westen: Afro-Amerikanen + hispanics: Spaanssprekende immigranten uit Midden- en Zuid-Amerika
  
  

Ruimtelijke segregatie = het apart wonen van bevolkingsgroepen met bepaalde kenmerken in bepaalde wijken
-> etnische wijken

Centrale stad 

Spreiding arm en rijk valt samen met spreiding bevolkingsgroepen:

veel bewoners uit een bepaalde bevolkingsgroep. Kenmerken: laagbouw, slechte leefbaarheid, werkloosheid, onveiligheid

B169 Segregatie

• Ruimtelijke segregatie = het apart wonen van bevolkingsgroepen met bepaalde kenmerken  in bepaalde wijken.
  VB: inkomen, opleidingsniveau, etnische groepen
  
  
• Maatschappelijke segregatie = mensen uit verschillende bevolkingsgroepen hebben weinig / geen contact met  elkaar.
  VB: eigen scholen, sportverenigingen
  
  Vaak leidt ruimtelijke segregatie tot  maatschappelijke segregatie.

B170 Integratie en assimilatie

Integratie = samengaan -> tegenovergestelde van segregatie.
Het actief meedoen aan de samenleving van mensen met een andere cultuur (school/sport)

Integratie ≠ opgeven eigen cultuur dus: vasthouden eigen godsdienst en gewoonten maar: accepteren wetten en regels van het land.
Assimilatie = wel steeds meer elementen van de overheersende cultuur overnemen.

Slechte leefbaarheid: wie het kan betalen, verhuist.

Leefbaarheid = mate waarin een woonwijk geschikt is om er te leven. onderhoud, kwaliteit voorzieningen, sociale samenhang & veiligheid

Centrale stad 

Wijken in het westen en zuiden

Achterstandswijk / probleemwijk = woonwijk  waar de leefbaarheid tekortschiet -> lage huurprijzen

Ontstaan:

1. Suburbanisatie van mensen met  goedbetaalde banen.
2. Geen geld meer voor onderhoud bij  achterblijvers
3. Voorzieningen gingen failliet door een tekort aan klanten 
4. Meer misdaad

B185
Achterstandswijken

Migrantenwijk (multiculturele wijk) = wonen veel mensen met een migratieachtergrond.

Ontstaan

• Sociaal-culturele factor: etnische groepen wonen graag bij elkaar: zelfde taal, manier van leven, voorzieningen
• Economische factor: lage huizenprijzen & veel sociale huurwoningen

Maar waar vind je vooral lage huurprijzen?

B186
Migrantenwijken

Aan de slag:

Wat?	§1.3 Opdrachten: 1 t/m 4
Waar?	Learnbeat (via magister -> leermiddelen)
Hulp?	- Theorie ( = bovenin links) - Atlas - Docent
Klaar?	Herhaling 3A + 3B
Niet af?	Huiswerk voor volgende les

Oefenen met de leerstof

Herhaling

1. Welke drie stadsdelen zijn er in Chicago?

2. Wat betekent ruimtelijke segregatie?

Maar er zijn ook populaire wijken:

• Kleine afstand downtown
• Levendige, multiculturele woonomgeving 
• Selectieve migratie van:
  Jonge mensen, hoogopgeleiden -> woningen worden opgeknapt of nieuwgebouwd

Voorbeeld van re-urbanisatie: mensen gaan terug naar de stad 

Centrale stad 

Wijken in het westen en zuiden

Die opgeknapte wijken trekken relatief veel Anglo-Amerikanen 

Gevolgen:

• Menging verschillende bevolkingsgroepen
• Gentrificatie = veranderingen in een arme woonwijk als rijkere mensen er verwaarloosde woningen kopen en opknappen, waardoor de minder welvarende inwoners verdrongen worden

Centrale stad 

Wijken in het westen en zuiden

Beweging van steden

3 Belangrijke bewegingen:

1. Urbanisatie: mensen trekken van het platteland naar de stad.
2. Suburbanisatie: mensen trekken weg uit de stad (suburbs)
3. Re-urbanisatie: mensen verhuizen weer terug naar de stad 

B175 Suburbanisatie

Suburbanisatie = de verstedelijking van het  platteland rond een centrale stad.
oorzaak: migratie vanuit de centrale stad gevolg: ontstaan van voorsteden (suburbs) en agglomeraties

Toename suburbanisatie door autobezit. bereikbaarheid van werk in de centrale stad vanuit de suburbs

= selectieve migratie: vooral jong en rijk

Suburbs

Welvarende bewoners: eerst vooral Anglo-Amerikanen nu eerste ring suburbs menging

• Luxe, vrijstaand huizen met een grote tuin
• Rustige, veilige woonomgeving
• Goede scholen en sportclubs
• Lage woningdichtheid
  -> urban sprawl = enorme verspreiding van voorsteden over het omringende platteland door groot autobezit Amerikanen

Suburbs

Urban sprawl door suburbs

Door enorme omvang suburbs ontstaan nieuwe stedelijke centra's:  = edge cities

-> kantoren, parkeerterreinen, malls

Suburbs

downtown

centrale stad

suburbs

zakencentrum

dure appartementen

aziaten

anglo-amerikanen

ruime huizen

veilig wonen

Edge city

Aan de slag:

Wat?	§1.3 Opdrachten: 5 t/m 8
Waar?	Learnbeat (via magister -> leermiddelen)
Hulp?	- Theorie ( = bovenin links) - Atlas - Docent
Klaar?	Herhaling opdr. 3
Niet af?	Huiswerk voor volgende les

Oefenen met de leerstof

• CB
• CBD
• Stedelijke vernieuwing
• Suburbs
• Centrale stad
• Agglomeratie
• Ruimtelijke segregatie
• Maatschappelijke segregatie
• Integratie
• Assimilatie
• Leefbaarheid
• Achterstandswijk
• Migrantenwijk
• Selectieve migratie

• Gentrificatie
• Urbanisatie
• Suburbanisatie
• Re-urbanisatie
• Urban sprawl
• Edge cities

Begrippenlijst

Beschrijving opdracht:

In 1969 bracht Elvis Presley het nummer In The Ghetto uit, over de tragische herhaling van het leven in een achterstandswijk in Chicago. Het werd hem niet door iedereen in de VS in dank afgenomen, maar doordat het een wereldwijde hit werd, vestigde het nummer wel de aandacht op de slechte omstandigheden en het weinige toekomstperspectief in de getto’s van Amerikaanse steden. Door in zijn nummer te duiken, proberen jouw leerlingen de vicieuze cirkels te ontleden!

Leerdoelen:

• Je verklaart de spreiding van verschillende bevolkingsgroepen (in Nederland) en beschrijft de ruimtelijke verdeling (segregatie) in steden.
• Je onderscheidt de opbouw van de verschillende wijken in een (Nederlandse) stad.

Opdracht:

• Zoek op internet de tekst van het nummer In The Ghetto van Elvis Presley. Vertaal de stukken tekst die je niet begrijpt.
• Geef zelf een korte samenvatting van het verhaal van het nummer.
• Op welke manier benadrukken de muziek en de tekst van het nummer de vicieuze cirkel van (kans)armoede in de getto’s van Amerikaanse steden.
• Ken jij zelf nog andere nummers die over het leven in Amerikaanse steden gaan? Stel met je klas een eigen playlist op YouTube samen!