Hoofdstuk 11.5 Energie besparen K4 les 5

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

H 11: Energie

Benodigheden

- laptop

- Binas

- Rekenmachine 

Tassen op de grond

Telefoons in de zakkie

Welkom kader 4!

Ga zitten en start met:

Ga verder met de examensite opdrachten. 

Jas over je stoel

Practicum

Welkom Kader-3 

Start met opdracht 2, 4, 6 en 8 van 2,3 Temperatuur

Je hebt straks je laptop nodig                     START IN:

Neem plaats en leg je spullen alvast klaar.

We gaan starten!

                                                                                               Wachttijd:

H11: Energie

Introductie

§ 11.1 Fossiele brandstoffen

§ 11.2 Zonne-energie

§ 11.3 Windenergie

§ 11.4 Waterkracht

§ 11.5 Energie besparen

Lesprogramma

1. Huiswerk controle
2. Terugblik
3. Leerdoelen
4. Instructie (uitleg)
5. Afsluiting 
6. Huiswerk
7. Nabespreking

Huiswerkcontrole

Maak opdrachten op de examensite

Over welke opgaven van
het huiswerk zijn er vragen?

Terugblik

1. Je kunt uitleggen hoe een waterkrachtcentrale zwaarte-energie omzet in elektrische energie.
   
2. Je kunt berekeningen uitvoeren met zwaarte-energie, massa en hoogte.
   
3. Je kunt in berekeningen het verband tussen zwaarte-energie en bewegingsenergie toepassen.
   
4. Je kunt uitleggen op welke vier punten je energiebronnen met elkaar kunt vergelijken.
   
5. Je kunt voor- en nadelen noemen van de energiebronnen die in Nederland worden gebruikt.

Op welke vier punten moet je letten wanneer je energiebronnen met elkaar vergelijkt?

Noem voor- en nadelen van de energiebronnen die in Nederland worden gebruikt.

Wat is het verband tussen zwaarte-energie en bewegingsenergie?

Leerdoelen 11.5 Energie besparen

1. Je kunt uitleggen wat de wet van behoud van energie inhoudt.
   
2. Je kunt toelichten wat precies wordt bedoeld met ‘zuinig zijn met energie’.
   
3. Je kunt twee manieren beschrijven waarop mensen energie kunnen besparen.
   
4. Je kunt de rendementen vergelijken van gloeilampen, spaarlampen en ledlampen.
   
5. Je kunt het energieverbruik van apparaten berekenen in joule en in kilowattuur.
   
6. Je kunt uitleggen hoe energie-labels je kunnen helpen om een apparaat te kiezen.

De wet van behoud van energie

Bij energie-omzettingen gaat nooit energie verloren.

Er komt ook nooit nieuwe energie bij.

De totale hoeveelheid energie is voor en na de energie-omzetting even groot.

De wet van behoud van energie zegt alleen iets over de hoeveelheid energie. 

De wet zegt niet hoe waardevol die energie is.

Bij veel energie-omzettingen verdwijnen waardevolle soorten

 energie, zoals chemische en elektrische energie. 

Je krijgt er soorten energie voor terug waar je niets mee kunt,

zoals (afval)warmte en geluid.

Zuinig zijn met energie

Voordelen om minder elektrische en chemische energie te verbruiken.

1. Je energierekening gaat omlaag. 
2. Het is beter voor het milieu.
3. Het spaart grondstoffen en kostbare ruimte.

Het rendement van lampen

Elektrische lampen zijn veel energiezuiniger geworden.

De gloeilampen.

De spaarlampen.

De ledlamp.

Dit is de zuinigste soort lamp die je op dit moment kunt kopen.

Ledlampen zijn niet alleen zuiniger dan gloeilampen, ze gaan ook veel 

langer mee.

5 W = 50 W:  deze ledlamp van 5 W geeft evenveel licht als een gloeilamp 

van 50 W. 

Het rendement van de ledlamp is dus tien keer zo groot als dat van een gloeilamp.

5 W = 50 W.

Het energieverbruik berekenen

Als je wilt uitrekenen hoeveel geld je op je elektriciteitsrekening bespaart, moet je het energieverbruik dus berekenen in kWh. 

Je gebruikt daarvoor de formule: E = P ∙ t

• E het elektrisch energieverbruik in kilowattuur (kWh);

• P het elektrisch vermogen in kilowatt (kW);

• t de tijd die het apparaat heeft gewerkt in uur (h).

Voorbeeldopdracht 1

Nathan vervangt een gloeilamp van 50 W door een ledlamp van 5 W. 

Hij schat dat de ledlamp elk jaar 800 uur brandt.

Bereken hoeveel geld Nathan elk jaar op zijn energierekening bespaart, als 1 kWh € 0,23 kost.

Gegevens   

gloeilamp

P = 50 W = 0,050 kW

t = 800 h

ledlamp

P = 5 W = 0,005 kW

t = 800 h

uitwerking

• E = P ∙ t
  
• = 0,050 × 800 = 40 kWh
  
• = 0,005 × 800 = 4 kWh
  
• Nathan bespaart dus in één jaar 40 − 4 = 36 kWh.
  
• In geld is dat 36 × € 0,23 = € 8,28.

Energiebronnen vergelijken

Elke vriezer een energielabel (afbeelding 5). 

Daarop staat aangegeven in welke energieklasse de 

vriezer valt. 

De schaal loopt van A (groen, het meest zuinig) 

tot G (rood, het minst zuinig). 

Op het label staat ook hoeveel elektrische energie de 

vriezer normaal gesproken per jaar verbruikt. 

Bij de vriezer in afbeelding 5 is dat 179 kWh.

Het energielabel van een vriezer (energieklasse C).

Aan de slag!

Maak opdracht: van paragraaf 11.5 Energie besparen

1 t/m 12

Je mag samenwerken!

Waar wil je nog extra uitleg over?

Welke 3 dingen heb jij deze les geleerd?

Afsluiting: we weten.................

1. Je kunt uitleggen wat de wet van behoud van energie inhoudt.
2. Je kunt toelichten wat precies wordt bedoeld met ‘zuinig zijn met energie’.
3. Je kunt twee manieren beschrijven waarop mensen energie kunnen besparen.
4. Je kunt de rendementen vergelijken van gloeilampen, spaarlampen en ledlampen.
5. Je kunt het energieverbruik van apparaten berekenen in joule en in kilowattuur.
6. Je kunt uitleggen hoe energie-labels je kunnen helpen om een apparaat te kiezen.

Het is duidelijk waar we met het hoofdstuk aan het werk gaan

😒🙁😐🙂😃

Ik begrijp de leerdoelen van deze les?

😒🙁😐🙂😃

De les was leuk?

😒🙁😐🙂😃

Afsluiting

Volgende les:

Huiswerk:

• Zet in je planner!!
• Maak opdrachten op de examensite

Dank voor jullie aandacht!

Samenvatting