NOVA H4.4 les 5 Blokschema's en scheidingsmethoden

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

H4.2 Reactiesnelheid

NOVA

3HAVO

les 5

blokschema's en scheidings-methoden

In deze les leer je

• hoe een productieproces wordt opgezet (doorlezen)
• een productieproces weergeven in een blokschema

Vaak zijn er veel stappen in een chemisch proces

Blokschema = 

Blokschema's

• Stoffenstromen bij pijlen
• processen in blokken
• alles wat erin gaat komt 

er weer uit

NOTEER & LEER

Toepassing:

blokschema's tekenen van scheidingsmethoden

                                                      weet je het nog?

Op basis van welke stofeigenschap berusten de volgende scheidingsmethoden? Sleep de methode naar de juiste stofeigenschap.

Dichtheid

Deeltjesgrootte

Oplosbaarheid

Kookpunt

Oplosbaarheid + aanhechtingsvermogen

Bezinken

Centrifugeren

Filtreren

Extraheren

Indampen

Destilleren

Chromatografie

eigen werk

ken je de scheidingsmethoden niet meer?

Bekijk dan thuis in deze gedeelde les de dia's met uitleg.

De scheidingsmethoden worden bekend verondersteld op de toets.

Bezinken

Bezinken en centrifugeren

Bij bezinken en centrifugeren scheiden we op basis van dichtheid. 

De zwaarste deeltjes in de suspensie zakken naar de bodem.

Centrifugeren is een snelle manier van bezinken.

Indampen

Indampen

Bij indampen scheiden we de stoffen op basis van kookpunt. Één van de stoffen verdampt en de andere stof blijft achter als residu.

Zand uit Zandvoort?

• mengsel extraheren met water
• filtreren
• filtraat indampen

zout in indampschaaltje aanwezig?

Filtreren

Bij filtreren scheiden we op basis van deeltjesgrootte.

De kleinste deeltjes passeren de filter en worden opgevangen als filtraat. De grote deeltjes blijven achter in de filter als residu.

extraheren

Bij extraheren scheiden we op basis van oplosbaarheid.

Sommige stoffen lossen op in het extractiemiddel, terwijl de niet-oplosbare stoffen achterblijven.

Extraheren

Adsorberen

Scheiden op basis van aanhechtingsvermogen aan het adsorptiemiddel.

Vaste stoffen uit oplossingen scheiden.

Vaste stof aan adsorptiemiddel

Bij adsorptie wordt gebruik gemaakt van een adsorptiemiddel. Het adsorptiemiddel bindt zich aan een stof uit het mengsel. Later kan het adsorptiemiddel uit het mengsel worden verwijderd.

Adsorberen

Chromatografie

Bij (papier)chromatografie scheiden we op basis van oplosbaarheid EN aanhechtingsvermogen. 

De opgeloste stoffen reizen met de loopvloeistof mee omhoog. Hoe beter de stof is opgelost in de loopvloeistof, hoe hoger het zal eindigen op het chromatografiepapier

Chromatografie

Maken van een blokschema

ZO DOE JE DAT

1. Welke processen vinden plaats in welke volgorde?
2. Welke stoffen stromen in- en uit bij elk proces?
3. Teken de blokken voor de processen
4. Teken de pijlen voor de stof in- en uitstromen

Hoe kunnen we dit toepassen op de practica scheidingsmethoden die je hebt gedaan in hoofdstuk 1?

VOORBEELD

Hoe scheid je een mengsel van zand en zout?

Na afloop wil je een potje met zuiver, vast zout hebben.

Beantwoord de volgende vragen in LU.

Hoe hebben wij zout van zand gescheiden?

1. extractie
2. indamping
3. filtratie
4. extractie en filtratie

Hoe hebben wij zout van water gescheiden?

1. extractie
2. indamping
3. filtratie
4. extractie en filtratie

Zo noteer je dat in een blokschema:

Extraheren --> filtreren --> indampen

Even oefenen: Teken het blokschema van het gehele proces, dat hiernaast beschreven wordt.

1. Welke processen vinden plaats in welke volgorde?
   
2. Welke stoffen stromen in- en uit bij elk proces?
   
3. Teken de blokken voor de processen
   
4. Teken de pijlen voor de stof in- en uitstromen

Ammoniak (NH3)  wordt gemaakt uit  N2 en H2. In de reactor (R) reageert een deel van de N2 en H2 tot NH3. In een scheidingsruimte (S) worden de gassen afgekoeld. NH3 wordt vloeibaar en kan worden afgetapt. De N2 en H2 die niet gereageerd hebben, worden teruggevoerd naar de reactor.

antwoord:

eigen werk:

Lees blz 37 + 38 tot en met figuur 2

controleren of je de tekst begrepen hebt: 1

oefenen met tekenen blokschema: 3 + 5ab + 7

DE REST VAN H4.4 IS GEEN LEERSTOF VOOR DE TOETS