Paragraaf 6.7/6.8: Energiestroom in een ecosysteem/ Voedselproductie

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Welkom allemaal!

Let op de volgende punten:

• Pak je boek 
• Schrift en pen voor aantekeningen
• Mobiel in de kluis!

Mooi! Dan gaan we beginnen!

Wat gaan we doen?

• Herhaling vorige paragrafen 

• Uitleg paragraaf 6.7: Energiestroom in ecosystemen
• Uitleg Paragraaf 6.8: Voedselproductie

• Plantenzoektocht

Wat wordt bedoeld met de "ecologische voetafdruk"?

1. Het landoppervlak van de aarde wat nodig is voor jouw consumptie
2. Het wateroppervlak van de aarde wat nodig is voor jouw consumptie en afval
3. Het land- en wateroppervlak van de aarde wat nodig is voor jouw consumptie
4. Het land- en wateroppervlak van de aarde wat nodig is voor jouw consumptie en afval

Waarom zijn bioplastics duurzaam?

1. Bij het maken ervan raken de grondstoffen NIET uitgeput
2. Bij het maken ervan raken de grondstoffen uitgeput
3. Het is biologisch afbreekbaar
4. Het is biologisch NIET afbreekbaar

De volgende vraag gaat

over deze afbeelding....

Wat stelt deze
afbeelding voor?

1. Verticale landbouw
2. Stadslandbouw
3. Precisielandbouw
4. Kringlooplandbouw

Leg uit dat de productie van de
Gumdrop-producten een voorbeeld is van duurzame ontwikkeling.

1. Door het plastic uit kauwgom te hergebruiken, worden de straten weer schoon.
2. Door het plastic uit kauwgom te hergebruiken, zijn er minder grondstoffen nodig.
3. Door het plastic uit kauwgom te hergebruiken, vermindert de hoeveelheid afval EN er zijn minder grondstoffen nodig.
4. Door het plastic uit kauwgom te hergebruiken, vermindert de hoeveelheid afval.

Paragraaf 6.7: Energiestroom in een ecosysteem

Lesdoelen

1. Ik kan de energiestroom in een ecosysteem beschrijven.

2. Ik begrijp het verschil tussen autotroof en heterotroof

3. Ik kan de trofische niveau's benoemen in een voedselketen

4. Ik kan uitleggen waarom glucose een energierijke stof is

Wie van jullie heeft wel eens gefrituurde meelwormen gegeten of zou dit wel eens willen proberen?

Ik heb dat wel eens gegeten!

Nog nooit gegeten maar ik wil het wel proberen!

Nog nooit gegeten en dat wil ik graag zo houden!

Trofisch niveau

Elke schakel in een voedselketen heet een trofisch niveau.

Basisstof 9 - autotroof en heterotroof

producent

consument

consument

consument

van de 1e orde

van de 2e orde

van de 3e orde

Basisstof 9 - autotroof en heterotroof

producent

consument

consument

consument

van de 1e orde

van de 2e orde

van de 3e orde

1e schakel

2e schakel

3e schakel

4e schakel

autotroof

1e trofische niveau

2e trofische niveau

3e trofische niveau

4e trofische niveau

heterotroof

heterotroof

heterotroof

Autotroof/heterotroof

Autotroof = organismen die zelf hun organische stoffen maken van anorganische stoffen

Heterotroof = organismen die zich moeten voeden met andere organismen om aan hun organische stoffen te komen

CO2

Fotosynthese

Glucose

Reducenten

Verbranding

Wat geef je aan met een voedselketen?

1. welke organismen dieren zijn
2. welke organismen planten zijn
3. welke organismen waar leven
4. welke organismen worden gegeten door...

Wat is BIOMASSA?

De piramide in de afbeelding is een piramide van ...

1. Aantallen
2. Biomassa

Energiestromen in een ecosysteem

Energiestromen in een ecosysteem

• Planten maken glucose dmv fotosynthese.
• Glucose is een organische energierijke stof.
• Een deel van die glucose verbranden de planten - daarbij komt energie vrij.
• Met die energie worden dan andere organische stoffen gemaakt zoals eiwitten en vetten.
• Ditzelfde geldt voor elk volgend trofisch niveau.
  

Energiestromen in een ecosysteem

• Ook ontstaat er bij elke schakel van de voedselketen afval (poep) en gaan organismen dood.
• Dit dood organisch materiaal wordt verbrand door de reducenten (schimmels en bacteriën).
• Bij al deze processen (verbranding) komt H2O en CO2 vrij en dit is weer beschikbaar voor de planten.

Kan je nu ...

Kan ik:

- de energiestroom in een ecosysteem beschrijven?

- het verschil tussen autotroof en heterotroof?

- de trofische niveau's benoemen in een voedselketen?

- uitleggen waarom glucose een energierijke stof is?

Welk trofisch niveau is de boom?

1. 0
2. 1
3. 2
4. 3

Welk trofisch niveau is de leeuw?

1. 0
2. 1
3. 2
4. 3

Paragraaf 6.8: Voedselproductie

Lesdoelen

1. Ik kan de landbouw in Nederland beschrijven.

Landbouw

Alle activiteiten waarbij milieu wordt aangepast voor voedselproductie

3 Soorten landbouw:

• Akkerbouw
• Veeteelt
• Tuinbouw

Akkerbouw

Grote stukken grond met 1 soort gewas -> Monocultuur

De voedingsgewassen staan dicht op elkaar:

--> Zorgt voor uitputting grond

-> Gevoelig voor plagen

Akkerbouw

Gebruik van mest (stikstof) om mineralen in de grond aan te vullen

-> Organische mest van dieren

-> Kunstmest

Gewasbescherming

• Chemische gewasbeschermingsmiddelen (pesticiden) zijn biociden.
• Biociden doden levende organismen.
• Niet-selectieve gewasbeschermingsmiddel doden ook de 'verkeerde' organismen.

Chemische bestrijding

Pesticiden: gewasbeschermingsmiddelen om ziekten en plagen te voorkomen.

Voordeel: werken snel en goed.

Nadeel: niet selectief en er kan resistentie optreden en bio-accumulatie.

Niet-selectief

Niet-selectief: de pesticiden doden alle dieren op de planten. Ook de nuttige zoals bijen en lieveheersbeestjes.

Milieuproblemen

chemische bescherming 

• Resistentie --> dieren worden ongevoelig voor het bestrijdingsmiddel, ze zijn dan resistent tegen het middel.
• Accumulatie --> het gif hoopt op in het vetweefsel waardoor de dieren aan het einde van de voedselketen dood gaan.

Biologische landbouw

Probeert het milieu zo veel mogelijk te besparen

• Biologische gewasbestrijding
• Geen monoculturen
• Kleine stukken grond afgewisseld (vruchtwisseling)

Biologische bestrijding

1: Vruchtwisseling

2: Natuurlijke vijanden

3: Lokken

Vruchtwisseling

Vruchtwisseling (wisselteelt): niet twee jaar achter elkaar het zelfde soort gewas op een bepaald stuk grond.

Natuurlijke vijanden

Natuurlijke vijanden: dieren die van nature vijanden zijn van de schadelijke soort.

Voorbeelden: De sluipwesp wordt ingezet om de larven van de witte vlieg te doden. Het inzetten van lieveheersbeestjes om bladluizen te bestrijden. 

Lokken

Lokken: Lokken van schadelijke insecten met geuren of geluiden. 

Aan de slag!

Wat:

Paragraaf 6.7: opdrachten 1 t/m 5

Paragraaf 6.8: Opdrachten 1 t/m 7

Hoe:

Alleen of in tweetallen

Materiaal: Laptop en boek 

Klaar?  oefenen op biologiepagina.nl of werken aan ecologisch advies verslag

Nabespreking:

• Zijn er nog vragen?

• Hoe vonden jullie de les?