M5 2.1 + 3.2

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Gevangenendilemma + verzonken kosten

Zorg dat je spullen op tafel liggen

Planning

• M2.1 + M3.2
• Aan de slag!

• Terugblik en afsluiting

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wanneer er in een economiespel sprake is van een gevangenendilemma
• Je kunt toelichten wanneer een speler een dominante actie heeft
• Je kunt uitleggen wat verzonken kosten en specifieke investeringen zijn
• Je kunt toelichten hoe verzonken kosten in de vorm van een specifieke investering de uitkomsten van een economiespel kunnen beïnvloeden

Gevangenendilemma

• Gevangenendilemma:
  

Als er een uitkomst ontstaat die voor beide slechter is dan een andere cel;
oftewel wanneer er een cel bestaat die voor beide beter is dan het evenwicht.

Gevangenendilemma

Acties:

• Gelijktijdig: spelers kiezen tegelijkertijd acties (wel prijsverlaging)
• Volgtijdig: een speler kiest als eerste een actie. De tweede spelers kan een strategie maken

Los op:

• Dominante actie?
• Evenwicht?
• Gevangenendilemma?

Meerdere Nash-evenwichten

Oplossing:

Twee Nash-evenwichten: 1. (film, film) - 2. (toneel, toneel)

Oplossingen:

1. Onderhandelen
2. voorafgaand investering doen

Verzonken kosten

Economiespel voordelig beïnvloeden

• Optie: voorafgaand investering doen
• Twee voorwaarden voor de investering

1. Specifieke investering: alleen van waarde bij een van de twee acties
2. Verzonken kosten: investering is niet terug te draaien

De speler met de specifieke, verzonken kosten:

• Beïnvloedt de uitkomst in zijn voordeel
• Creëert een dominante actie voor zichzelf

Verzonken kosten

s

Vriendenpas voor het ontmoeten van de acteurs van de toneelvoorstelling. 
Voor Jeroen, het toneel nog leuker. Voor Karin geen verschil.

Specifiek: alleen bij de toneelvoorstelling en niet bij de film
Verzonken kosten: hij kan het kaartje niet doorverkopen. Zonder gebruik dus ook de investering weg.

Jokers sociaal experiment

• Dominante strategie: de ander opblazen om jezelf te redden
• Collectieve optimale strategie: niemand opblazen
  
  
  
• 
  

Aan de slag!

Wat moet je doen:

• Maak opdrachten van M5 paragraaf 2.1 + 3.2
  
• Voorbereiden op het proefwerk

Hoe doe je dat?

• Werk alleen of in tweetallen
• Let op de tijd!
• Heb je een vraag? Steek dan je hand op

Ben je klaar?:

• Bereid je voor op het proefwerk

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wanneer er in een economiespel sprake is van een gevangenendilemma
• Je kunt toelichten wanneer een speler een dominante actie heeft
• Je kunt uitleggen wat verzonken kosten en specifieke investeringen zijn
• Je kunt toelichten hoe verzonken kosten in de vorm van een specifieke investering de uitkomsten van een economiespel kunnen beïnvloeden

Zijn de leerdoelen behaald? Zo nee, wat moet je nog doen zodat ze behaald zijn?

Afsluiting & vooruitblik

• Volgende les 

1. Herhaling 

• Vragen?