Examentraining 2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Welkom bij Aardrijkskunde! 

bespreken proefexamen

• jouw antwoorden op je tafel
• het proefexamen op je tafel

Programma 

• Hoe ziet een examen eruit?
• Hoe pak je een vraag aan? 
• Bespreken vragen van eindexamen 2022-II

Eindexamen AK

https://www.examenblad.nl/2025/examenrooster?f%5B%5D=sector%3A12

Eindexamen AK

Eindexamen AK

• 8 opgaven, 2 per domein
• 3 uur de tijd
• Hoeveel minuten per opgave is dat?  

Eindexamen AK

Op je tafel heb je:

1. lijntjes papier
2. opgavenboekje
3. bijlage
4. kaartenkatern 

Zelf neem je mee:

• pennen 
• (rekenmachine)
• highligher 
• WOORDENBOEK
• evt paperclips

Vaardigheden examen Aardrijkskunde 

Hoe worden vragen bij het examen Aardrijkskunde gesteld?

• Bronanalyse
• Vraaganalyse
• Formuleren
• Tips voor het leren

Bronanalyse - stappenplan

1.  Ga naar de genoemde bron
   
2. Waar gaat de bron over? Bedenk voor jezelf wat er te zien is. Kijk naar de titel, de kleuren, de legenda, de tekst bij de cartoon. Let op getallen, % etc.!
3. Tekstbron: lees de tekst door
4. Onderstreep eventueel belangrijke onderdelen. Als de bron over een bepaald land of gebied gaat kun je ook de atlas pakken om de ligging te bepalen.
5. Interpretatie; waar gaat de bron over, zie je bepaalde patronen, koppeling met de lesstof

Vraaganalyse - stappenplan (1)

1.  Lees eerst de hele opgave door en de bronnen. Dan heb je al een globaal beeld waar de opgave over gaat en wat er van je gevraagd wordt. Het voorkomt dat je te impulsief en onvolledig antwoordt.
2. Lees dan de 'Kop van de vraag' van de eerste vraag. Deze bevat vaak informatie ter inleiding van het probleem. Daarmee word je ‘op het spoor gezet’. Let op begrippen, tegenstellingen, specifieke omstandigheden etc.
3. Onderstreep belangrijk elementen en probeer deze te koppelen aan je kennis over het onderwerp. (Waar in je boek / in de samenvatting staat de stof waar dit over gaat?)
4. Lees dan de vraagzin. Hierin staat aangegeven wat er van je verwacht wordt. Het belangrijkste zijn de signaalwoorden. Dat zijn aanwijzingen voor het beantwoorden van de vraag

Vraaganalyse - stappenplan (2)

• Twee soorten signaalwoorden

1. Hoe-woorden: Eisen van het antwoord; denk hierbij aan woorden als: beschrijf, geef aan/benoem, leg uit, verklaar, beredeneer, beargumenteer en beoordeel, vanuit .... dimensie
   
2. Wat-woorden: Inhoudelijk; richting geven aan het antwoord. Demografisch, sociaal-cultureel, politiek, fysisch, situatiebeschrijving en gebiedskenmerken

-> onderstreep de signaalwoorden en koppel aan je eigen kennis

• Leer goed op schaalniveau's en dimensies
  
• Leer goed de basisbegrippen als sociaal / regionale ongelijkheid, centrum/periferie/semi-periferie
  
• Leer goed de schema's zoals algemene luchtcirculatie, demografisch transitiemodel, geofactoren

Dimensie/

invalshoek

• fysische geografische dimensie
• natuurlijke dimensie
• politieke dimensie
• economische dimensie
• demografische dimensie
• sociaal-culturele dimensie

Terug te vinden in je samenvatting boek

Schaalniveaus

Fluviaal: schaalniveau van een stroomgebied. Gaat vaak over landsgrenzen heen

Formuleren - stappenplan (1)

1.  Kijk naar de eisen van het antwoord (signaalwoorden). 

• Geef / benoem (oorzaken, redenen, voorbeelden etc). Dit kunnen korte antwoorden zijn. Let op de punten, vaak krijg je 1 punt per antwoord
• Leg uit / verklaar. Hier moet je antwoorden in een aantal stappen. Let op de punten. Vaak oorzaak en gevolg
• Beredeneer. Hier moet je antwoorden in een aantal stappen. Let op de punten, vaak krijg je per stap 1 punt. Vaak is de situatie uit de vraag/bron/atlas en het gevolg van de situatie.
• Beschrijf. Hier moet je antwoorden in een aantal stappen. Let op de punten. 1 punt per stap

Formuleren - stappenplan (2)

2. Begin je antwoord met een deel uit de vraag of eindig hiermee.

De eerste reden is ... en de tweede reden is....

De oorzaak voor ontbossing is .... en het gevolg is ....

Of je zet van te voren streepjes (antwoord net als de volgorde in de vraag) of schrijft oorzaak: / gevolg:

3.Geef niet meer antwoord dan nodig

Geef niet meer redenen, voorbeelden dan gevraagd. 

Geef elke reden die je schrijft een nummer

->Op het examen wordt alleen het gevraagde aantal nagekeken

Formuleren - stappenplan (3)

4. Schrijf naar de volgorde van de vraag

b.v geef een economische en politieke reden. Neem deze volgorde dan ook over in je antwoord. Of geef duidelijk aan dat je eerst een politieke reden noemt door politiek: op te schrijven. Doe je dit niet dan kijken we na in de volgorde van de vraag. Beginnen met politiek en dit niet goed aangeven is fout.

Formuleren - stappenplan (4)

5. Gebruik de bronnen / kaarten in je antwoord

Bijvoorbeeld op kaart 33 is te zien dat.... Eerst goed beschrijven van wat je op de bron/kaart zien, dit levert vaak al een puntje op.

Gebruik de door jou in de stof geleerde begrippen / theorieën zeker bij vragen als verklaar of leg uit.

6. Leg een begrip kort uit of gebruik begrippen in je antwoord

Als uit je antwoord blijkt dat je weet wat in een vraag genoemd begrip betekent levert dit al vaak een punt op. Gebruik de door jou in de stof geleerde begrippen / theorieën zeker bij vragen als verklaar of leg uit.

Formuleren - stappenplan (5)

7. Schrijf duidelijk en in correcte zinnen

Wees concreet en voorkom onduidelijke, vage antwoorden:

Er is een ontwikkeling te zien -> De afgelopen jaren is het BNP..

Ze zijn -> De arbeiders uit de mijnen..

De ITCZ is verschoven -> In juli ligt de ITCZ ten noorden van..

Daar kunnen ze -> In het zuiden van Algerije kunnen de nomadische boeren... 

8. Wees geografisch correct

Gebruik geen termen als zomer en winter maar benoem de maanden. Denk hierbij om verschil tussen NH en ZH! Benoem dit ook. 

Links van Amsterdam ligt een zee -> ten westen van Amsterdam ligt de Noordzee

In de zomer ligt de ITZC -> In juli  (of januari...) ligt de ITCZ...

Achteraf

• Kijk uit met het thuis 'nakijken' van je examen: eigenlijk alleen de gesloten vragen kun je nakijken...
• Geef jezelf niet 'zomaar' punten bij open vragen...
• Ga het puntentotaal niet op een site invoeren voor een voorlopig cijfer...écht volkomen zinloos...
• Niet bij je leraar vragen of je het goed hebt gemaakt: hij kan en mag niets zeggen...

Het klinkt misschien een beetje flauw, maar jouw geschiedenisleraar heeft minimaal 4 jaar gestudeerd om les te mogen geven en/of je examen na te kijken. En dan nog moet hij soms heel goed nadenken over jouw antwoord én advies vragen aan een andere leraar. 

Door even het antwoordmodel van het examen erbij pakken en jouw antwoorden vergelijken ("Dit heb ik ook ongeveer geantwoord..."), reken je jezelf misschien wel veel te rijk. 

En dan de sites waarop je je punten kunt invoeren voor een cijfer. Deze sites gaan uit van een normering tussen de 0,0 en de 2,0. Dit betekent ongeveer dat het cijfer dat je hieruit krijgt 2 hele punten kan verschillen. Dus bijvoorbeeld tussen een 5,0 en een 7,0! En dan ga je nog steeds uit van punten die je jezelf hebt gegeven...

En niet geheel onbelangrijk: de normering van vorig jaar is weer anders dan dit jaar!

Deze wijze van normering geldt overigens voor al jouw examens!

!

Opgave 1: Regionale VN-ontwikkelingsindex

Algemeen    " Bij deze opgave horen de bronnen 1 en 2."

Wat ga je als eerste doen?  --> 

1. Bronnen bekijken:

• Titel
• Legenda

   2. Kennis over dit onderwerp ophalen:

• Ontwikkelingsindex 
• Regionaal: vergelijk met BRP

Opgave 1: Regionale VN-ontwikkelingsindex 

Vraag 1

Gebruik de bronnen 1 en 2. Uit deze bronnen moet je dus je informatie vandaan halen. 

Opgave 1: Regionale VN-ontwikkelingsindex

Vraag 2

Tip: Zet eerst de letters a t/m d op je antwoordblad

Inhoud: wat weet je van de relatie centrum-periferiemodel en VN-ontwikkelingsindex? 

Algemene regel: hoe hoger de ontwikkeling van een land, hoe hoger de VN-ontwikkelingsindex.

Opgave 1: Regionale VN-ontwikkelingsindex

Vraag 3

Gebruik bron 2. Vaardigheid: wisselen van schaalniveau

- China weet je (BRIC: C is van China), dus China is semi-periferie / of China is oranje tot groen dus VN-ontwikkelingsindex is medium, dus semi-periferie.

Zuid-Korea: VN-ontwikkelingsindex is beter dan in China dus Zuid-Korea is een centrumland.

- Vergelijk de regio met de letter X met de rest van het land. Doe hetzelfde met de letter Y. 

Opgave 1: Regionale VN-ontwikkelingsindex

Vraag 4

Gebruik bron 2.        Vaardigheid: dimensies. 

Signaalwoorden:

Hoe: beredeneer -> oorzaak en gevolg

Wat: Regionale ongelijkheid/ politiek-economische beleid / jaren 90. 

Beleid: benoem iets van een maatregel, wet o.i.d. Wat heeft de overheid gedaan om te zorgen dat... 

Opgave 2: Wereldstad Istandbul

Vraag 5

Algemeen: "bij deze opgave hoort bron ."  -> bekijk bron 3: titel en legenda. 

Vraag 5: 

Gebruik het kaartenkatern. 

Bedenk welke kaart je zou 

kunnen gebruiken.

Opgave 2: Wereldstad Istandbul

Vraag 5

WAT weet je van wereldsteden? Associeer voor jezelf. Gebruik evt een kladblaadje. 

Check vervolgens op de kaarten of deze eigenschappen voor Istanbul kloppen. Gebruik ook je eigen kennis van Istanbul.

TIP Kaartenkatern:

Helaas krijg je slechts een

selectie van kaarten. (in tegenstelling tot de atlas). 

Kijk eerst op de kaarten of

je de informatie daaruit kan halen. Combineer dit zo nodig met je eigen kennis over het gebied / onderwerp.

Opgave 2: Wereldstad Istandbul

Vraag 6

WAT: mondiale migratie / binnenlandse migratie / sociaal-culturele polarisatie. 

HOE: Beredeneer: oorzaak en gevolg

Inhoud: 

- wie komen er naar Istanbul vanuit de mondiale migratie? Op wie heeft Istanbul een aantrekkingskracht? 

- wie komen er naar Istanbul vanuit Turkije zelf? 

- wat is het verschil? --> hoe lijdt dit tot sociaal-culturele polarisatie? 

Geografische werkwijzen: 

• wisselen van schaalniveau
• dimensies

Opgave 2: Wereldstad Istandbul

Vraag 7

Gebruik bron 3. Laat in je antwoord dan ook zien dat je informatie uit de bron hebt gehaald! En combineer dat met wat je zelf weet / kunt bedenken.

WAT: burgemeester / argumenten tegen / aanleg Istanbulkanaal

HOE: Geef 2 argumenten

Geografische werkwijze: wisselen van schaalniveau en dimensies:

Wie heeft belang bij de aanleg van het kanaal? Wie of wat heeft er last van? 

Opgave 2: Wereldstad Istandbul

Vraag 8

Gebruik bron 3 en kaartenkatern. Laat in je antwoord dan ook zien dat je informatie uit de bron en kaart hebt gehaald! En combineer dat met wat je zelf weet / kunt bedenken.

Geografische werkwijze:  dimensies:

Welke belangen en angsten hebben Rusland, Turkije en andere landen vanuit:

• economische 
• (geo)politieke dimensie? 

Opgave 3: Endogene krachten in Yellowstone National Park

Algemeen: 

Bij deze opgave horen de bronnen 4 tot en met 6

Bestudeer de bronnen: titels, legenda's enz. 

Haal je kennis op die bij deze opgave hoort (soorten vulkanisme, platentektoniek...)

Vraag 9: 

Geografische werkwijze:  dimensies:

Welke belangen en angsten hebben Rusland, Turkije en andere landen vanuit:

• economische 
• (geo)politieke dimensie? 

Opgave 3: Endogene krachten in Yellowstone National Park

Vraag 9

WAT: hotspotvulkanisme / continentale korst / oceanische korst

HOE: leg uit: 2 punten dus 2 stappen (oorzaak en gevolg)

Haal je kennis over platentektoniek, soorten aardkorst en soorten vulkanisme op. Zie geleerde schema's in je hoofd en gebruik evt een kladblaadje (of maak een schema op je antwoordvel, dat is niet verboden).

Opgave 3: Endogene krachten in Yellowstone National Park

Vraag 10

Gebruik bron 4 en het kaartenkatern (welke kaart? -> platentektoniek)

WAT: subductiezones, hotspots, aardbevingen 

HOE: geef (3 verschillen, dus 3 punten)

Haal je kennis over platentektoniek, 

soorten aardkorst en soorten vulkanisme op. 

Zie geleerde schema's in je hoofd en gebruik evt

 een kladblaadje (of maak een schema op je 

antwoordvel, dat is niet verboden).

Opgave 3: Endogene krachten in Yellowstone National Park

Vraag 11

Gebruik bron 4 en het kaartenkatern (welke kaart? -> platentektoniek)

WAT: terrassenstructuur, gesteentekringloop, hydrologische kringloop

HOE: volgorde bepalen (alleen letters opschrijven!)

Tip: Als je niet zeker bent van een bepaalde stap, kun je deze letter weglaten (dat kan je een punt schelen)

TIP: Haal je kennis over de hydrologische en de gesteentekringloop op.

Zie geleerde schema's in je hoofd en gebruik evt

 een kladblaadje (of maak een schema op je

antwoordvel, dat is niet verboden).

Opgave 3: Endogene krachten in Yellowstone National Park

Vraag 12

Gebruik bron 6

WAT: uitbarstingen / Old Faithful geiser / regelmatige tussenpozen.

HOE: Beschrijf in 2 stappen (oorzaak, gevolg)

Tip: Wat weet je van een geiser? Denk terug aan de vorige bronnen: bron 4 vertelt dat de geiser te maken heft met de hotspot.

Opgave 4: Paleogeografie van Nederland

vraag 13

Bekijk bron 7 en lees het introductie tekstje bij de opgave. Bekijk ook de kaarten van Nederland paleogeografie en geologie. Onderstreep belangrijke woorden: paleogeografie, geologie, geomorfologie.

WAT: huidige loop / geomorfologisch / Saalien .

HOE: Leg uit -> 2 stappen (want 2 punten)

Tip: 

• Hoe lopen de rivieren nu? 
• Wat is het verschil met de vorige situatie (voor het Saalien verder naar het boorden)
• Wat is er geomorfologisch veranderd in het Saalien? 

Opgave 4: Paleogeografie van Nederland

vraag 14

Gebruik kaartenkatern (welke kaart? 13 en/of 14)

WAT: klimaat / Weichselien (laatste ijstijd)

HOE: meerkeuze (Alleen klimaatcode opschrijven)

Tip: 

• geen landijsbedekking in Nederland, wel daar vlaknbij (in de huidige Noordzee). dus koud. 
• Welke koude klimaten ken je nu? 
• Welke is het meest waarschijnlijk? 

Opgave 4: Paleogeografie van Nederland

vraag 15

Gebruik kaartenkatern (welke kaart? 13 en/of 14)  (13 D1, 2 en 3)

WAT: Subatlanticum materiaal afgezet/ vergelijking Midden Atlanticum en Laat Atlanticum

HOE: Leg uit (oorzaak gevolgrelatie)

Tip: 

• welk verschil zie je op de kaart? -> meer veen (= het gevolg) 
• Hoe komt dat verschil? Wat is daaraan voorafgegaan (wat is de oorzaak)?

FormuleerTIP:

• Schrijf op je antwoordvel: 
• Oorzaak: 
• Gevolg:  (schrijf hier op wat je op de kaart ziet, vul daarna in wat de oorzaak is. 

Opgave 4: Paleogeografie van Nederland

vraag 16

Gebruik bron 7 en het kaartenkatern (welke kaart? 13 en/of 14)  (13C en 14 )  EN 10 (Noord-Nederland voor de locaties)

WAT: Hogeberg (Texel) / heuvels (Friesland) / ontstaanswijze / ontstaansperiode 

HOE: Geef (enkele woorden zijn genoeg) 

Opgave 5: 'Wie is de Mol' in Colombia

vraag 17

Algemeen: 

Bij deze opgave horen de bronnen 8 tot en met 11. 

Bekijk de bronnen: titels, legenda.... 

Lees de introductietekst bij de opgave 

Vraag 17: 

• Lees de tabel door
• Haal je kennis op over het onderwerp en de 

        begrippen

Succes met je examens!