§3.2 De opkomst van nationaalsocialisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

§3.2 Opkomst nationaalsocialisme

H3 Interbellum 1918 - 1939

Boek op tafel

Pen op tafel

Tas op de grond & Jas uit! 

1. Welke jaartallen passen er bij het Interbellum?	2. Wat was de naam van Duitsland tijdens de periode 1918-1933?	3. Wat gebeurt hier?
4. Wanneer stapten Rusland uit het bondgenootschap van de geaillieerden?	5. Noem kort vijf strafbepalingen uit het verdrag van Versailles.	6. Noem een oorzaak en drie gevolgen noemen van de bezetting van het Ruhrgebied (1923).
7. Hoe heette de Amerikaanse financiele steun aan Duitsland? Jaartal?	8. Welk gebied van Duitsland moesten de Duitsers afstaan aan Fra.?	9. Leg uit hoe de beurskrach ontstond (1929).

1. Welke jaartallen passen er bij het Interbellum?	2. In welk jaar was de beurskrach?	3. Wat is hier aan de hand?
4. Welk plan werd ingezet vanuit Amerika om Duitsland te kunnen helpen in 1923?	5. Noem de vijf bepalingen in het verdrag van Versailles. 1. 2. 3. 4. 5.	6. Leg uit wat de Dolkstoot legende inhield.
7. Welk gebied bezetten de Fransen in 1924?	8. Hoe heten de Duitse Republiek tussen 1918-1933?	9. Er waren vaak drie groepen die volgens de dolkstootlegende de schuldige waren voor het verlies van de oorlog. Welke drie?

Dolkstootlegendes 

Tegen communisten

Rood 

Hamer & sikkel

Tegen Democratische regering 

Chique heren, volgevreten en in pak

Tegen Joden

Davidster

Neus

§3.2

De opkomst van het nationaalsocialisme

A

Het nationaalsocialisme

Leerdoelen A: 

• Ik kan vier belangrijke kenmerken van het nationaalsocialisme noemen. 

Begrippen:

Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij 

Nationalisme 

Fuhrerprincipe 

B

Hitler Grijpt de macht 

Leerdoelen B:

• Ik kan uitleggen hoe Adolf Hitler de macht greep aan de hand van de volgende gebeurtenissen: mislukte staatsgreep (1923), economische wereldcrisis (1929), verkiezingen 1933, Rijksdagbrand 1933

Begrippen: 

Dictatuur 

C

Duitsland wordt een totalitaire staat 

Leerdoelen C: 

• Ik kan uitleggen uit welke vijf onderdelen de Duitse gelijkschakeling bestond. 
• Ik kan uitleggen wat indoctrinatie is en hoe de Nazi's met verzet omgingen voor 1933 én na 1933. 

Begrippen: 

Totalitaire staat 

Gelijkschakeling 

Indoctrinatie 
SA 

Gestapo

Militarisme 

Antisemitisme 

concentratiekampen 

SS

Adolf Hitler

• Geboren in 1889 in Oostenrijk; moeilijke jeugd en mislukte kunstcarrière.
• Vormde in Wenen zijn antisemitische en nationalistische ideeën.
• Diende in WOI en radicaliseerde na de Duitse nederlaag.
• Werd leider van de NSDAP en faalde in 1923 bij de Bierkellerputsch. Zat vast en schreeg Mein Kampf (Mijn strijd)
• Benoemd tot kanselier in 1933 en vestigde direct een dictatuur.

§3.2 Opkomst nationaalsocialisme
r
Samenvatting

Leerdoelen A (nationaalsocialisme, p. 86)

Ik kan uitleggen wat vier belangrijke kenmerken van het nationaalsocialisme zijn.

Begrippen: 

• Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij
  
• Nationalisme
  
• Persoonsverheerlijking
• Führerprincipe
• Militarisme
  
• Antisemitisme 

Historisch persoon: 

• Adolf Hitler 

Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP) 

• Extreemrechts (leider Adolf Hitler) 
• Aanhangers Nazi's 
• Stroming: nationaalsocialisme 

Vier Kenmerken nationaalsocialisme: 

1. Extreem nationalisme: Hitler vond Duitsers beter dan andere volken
2. Tegen democratie: één krachtige leider Führerprincipe. Hitler werd als god vereerd: persoonsverheerlijking
3. Militarisme: verheerlijken van oorlog & geweld 
4. Antisemitisme: haat tegen Joden (Dolkstootlegende! Joden kregen de schuld van verlies oorlog) 

§3.2 Opkomst nationaalsocialisme
r
Samenvatting

Leerdoelen B (Hitler aan de macht, p. 88)

Ik kan uitleggen hoe Adolf Hitler de macht greep aan de hand van de volgende gebeurtenissen: 

• mislukte staatsgreep (1923), 
• economische wereldcrisis (1929), verkiezingen 1933, 
• Rijksdagbrand 1933

Begrippen: 

• Dictatuur 

Historisch persoon: 

• Adolf Hitler 

• Mislukte staatsgreep (1923): 
• Probeerden met handlangers staatsgreep te plegen in München
• Schrijft boek tijdens gevangenis
• Economische wereldcrisis (1929):  
• 8 miljoen Duitsers werkloos 
• Hitler wordt populair, belooft herstelbetalingen V. van Versailles te stoppen
• Einde te maken werkeloosheid 
• En gebieden terug te veroveren
• Verkiezingen (1933): 
• Hitler wint verkiezingen en komt democratisch aan de macht
• Rijksdagbrand (1933):  
• Communist Marinus van der Lubbe steekt Rijksdag in de brand  
• Roept noodstand uit en krijgt zo alleen de macht: dictatuur

§3.2 Opkomst nationaalsocialisme

H3 Interbellum 1918 - 1939 (les 3)

Schrift op tafel

Pen op tafel

Tas op de grond & Jas uit! 

Programma 

1.  Voorkennis: Nationaalsocialisme & hoe kwam Hitler aan de macht?                                    (20 min) 

2. Schema's 3.1 & 3.2 compleet?                                                                                                                    (20 min)

3. Introductie Nazi-Duitsland als totalitaire staat                                                                                  (10 min)

4. Test: Nationaalsocialisme & hoe kwam Hitler aan de macht? (3.2 leerdoelen A & B)      (5 min)

5. Schema 3.2 leerdoel c: totalitaire staat                                                                                                 (15 min)

6. Video & Test: 3.2 leerdoel c: totalitaire staat                                                                                       (10 min)       

§3.2

De opkomst van het nationaalsocialisme

A

Het nationaalsocialisme

Leerdoelen A: 

• Ik kan vier belangrijke kenmerken van het nationaalsocialisme noemen. 

Begrippen:

Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij 

Nationalisme 

Fuhrerprincipe 

B

Hitler Grijpt de macht 

Leerdoelen B:

• Ik kan uitleggen hoe Adolf Hitler de macht greep aan de hand van de volgende gebeurtenissen: mislukte staatsgreep (1923), economische wereldcrisis (1929), verkiezingen 1933, Rijksdagbrand 1933

Begrippen: 

Dictatuur 

C

Duitsland wordt een totalitaire staat 

Leerdoelen C: 

• Ik kan uitleggen uit welke vijf onderdelen de Duitse gelijkschakeling bestond. 
• Ik kan uitleggen wat indoctrinatie is en hoe de Nazi's met verzet omgingen voor 1933 én na 1933. 

Begrippen: 

Totalitaire staat 

Gelijkschakeling 

Indoctrinatie 
SA 

Gestapo

Militarisme 

Antisemitisme 

concentratiekampen 

SS

Testvraag: A Het nationaalsocialisme & B Hitler grijpt de macht

A Het nationaalsocialisme 

Vier kenmerken: 

1.  
2.  
3.   
4.  

B Hitler grijpt de macht 

Maak een tijdlijn van de gebeurtenissen aan de hand van deze jaartallen: 1923, 1929, 1933, 1933

§3.2 B - Duitsland wordt een totalitaire staat

Totalitaire staat: Een land waarin het leven van de inwoners volledig wordt beheerst door de staat.

Ik kan drie kenmerken noemen van Nazi-Duitsland als totalitaire staat. 

Ik kan uitleggen wat gelijkschakeling is en uit welke vijf  onderdelen het bestond.

Ik kan uitleggen wat indoctrinatie is en hoe de Nazi's met verzet omgingen voor 1933 én na 1933. 

1. Welke jaartallen passen er bij het Interbellum?	2. Noem vier kenmerken van het nationaalsocialisme .	3. Wat gebeurt hier?
4. Hoe heette de geheimendienst van de Nazi's?	5. Noem drie kenmerken van een totalitaire staat .	6. Noem een oorzaak en drie gevolgen noemen van de bezetting van het Ruhrgebied (1923).
7. Wie vormden de eerste militante knokploegen van Hitler?	8. Welk gebied van Duitsland moesten de Duitsers afstaan aan Fra.?	9. Noem tenminste drie vormen van gelijkschakeling .

Tekst

Kenmerk van een totalitaire staat	Uitleg van het kenmerk	Belangrijke begrippen & voorbeelden uit nazi-Duitsland
1. Controle over de samenleving (dmv gelijkschakeling)	m
2. Controle over het denken (dmv indoctrinatie)	m
3. Terreur	m

• overheid probeert alle delen van de samenleving te beheersen: politiek, rechtspraak, media, verenigingen, jongeren, cultuur, werk. Dit heet gelijkschakeling.

• De overheid probeert te bepalen wat mensen moeten geloven. dmv censuur & propaganda --> indoctrinatie! 

• De overheid gebruikt geweld en angst om tegenstanders uit te schakelen en de bevolking gehoorzaam te houden. Mensen durven geen kritiek te uiten omdat ze weten dat ze vervolgd kunnen worden.

• Totalitaire staat:
• De staat probeert alle macht naar zich toe te trekken en alles te controleren. 
• Gelijkschakeling (noem vijf vormen): De overheid probeert alle delen van de samenleving te beheersen. (vormen op volgende pagina.

• Indoctrinatie: het inprenten van nationaalsocialistische ideeën via school, radio, kranten, verenigingen en propaganda.
• Voorbeeld: schoolboeken die nazi-ideeën verspreidden; propaganda via radio; geen andere meningen toegestaan.
  

• SA: knokploeg van NSDAP die vóór 1933 tegenstanders intimideerde en mishandelde.
  
• Gestapo: geheime politie na 1933 tegenstanders opspoorde, arresteerde en zonder proces liet verdwijnen.
  
• Concentratiekampen:  waar mensen zonder proces werden opgesloten en slecht behandeld.
  
• SS: militaire organisatie binnen de NSDAP die vanaf 1933 steeds machtiger werd en tijdens de oorlog verantwoordelijk was voor zware misdaden en terreur.
  

§3.2 B - Duitsland wordt een totalitaire staat

Totalitaire staat: Een land waarin het leven van de inwoners volledig wordt beheerst door de staat.

Ik kan drie kenmerken noemen van Nazi-Duitsland als totalitaire staat. 

Ik kan uitleggen wat gelijkschakeling is en uit welke vijf  onderdelen het bestond.

Ik kan uitleggen wat indoctrinatie is en hoe de Nazi's met verzet omgingen voor 1933 én na 1933. 

Vormen van gelijkschakeling

• 1. alle politieke partijen verboden (behalve NSDAP)
  
• 2. Rechters onder controle van NSDAP
  
• 3. Joden verloren banen bij overheid, konden geen lid van NSDAP worden
  
• 4. vakbonden tot voetbalclubs in handen van Nazi's
  
• 5. Alleen jeugdorganisaties van Nazi's: Hitler Jugend (jongens) Deutscher Madel (meisjes) 

SA = SturmAbteilung (tot 1933)

SS = SchutzStaffel

§3.2 Opkomst nationaalsocialisme C. Duitsland wordt een totalitaire staat
r
Samenvatting

Leerdoelen C (Duitsland wordt een totalitaire staat p. 90)

• Ik kan uitleggen wat gelijkschakeling is en uit welke zes onderdelen het bestond.
  
• Ik kan uitleggen wat indoctrinatie is en hoe de Nazi's met verzet omgingen voor 1933 én na 1933. 

• Begrippen:
• Totalitaire staat
  
• Gelijkschakeling
  
• Indoctrinatie
  
• SA
  
• Gestapo
• concentratiekampen
  
• SS

• Hitler maakte van Duits. totalitaire staat: de staat beheerst het totale leven van bevolking. Hoe? 
• Gelijkschakeling: allerlei organisatie en media onder controle van  Nazi's. 
• 1. alle politieke partijen verboden (behalve NSDAP) 
• 2. Rechters onder controle van NSDAP
• 3. Joden verloren banen bij overheid, konden geen lid van NSDAP worden
• 4. vakbonden tot voetbalclubs in handen van Nazi's 
• 5. Alleen jeugdorganisaties van Nazi's: Hitler Jugend (jongens) Deutscher Madel (meisjes) 
• Indoctrinatie: 
• Voor 1933: knokploegen SA (Sturmabteilung) 
• Na 1933: Gestapo (geheime politie), concentratiekampen voor vijanden 
• SS (Schutzstaffel): elite bewaking van Hitler en kampbewaarders