Les 7: houd je zaag scherp

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Les 7: houd je zaag scherp

De zevende gewoonte van Covey gaat over balans zoeken en goed voor jezelf zorgen. De naam van deze gewoonte: houd de zaag scherp komt van een verhaaltje over een houthakker:

‘Een man loopt door het bos en ziet een houthakker, die zich helemaal in het zweet heeft gewerkt om een boom om te zagen. De man vraagt aan de houthakker wat hij aan het doen is. “Ik moet deze boom voor vanavond omzagen!”, antwoordt de houthakker. De man zegt: “Maar die zaag is helemaal bot! Neem even pauze om hem aan te scherpen, dan ben je sneller klaar.” “Nee”, antwoordt de houthakker “Ik heb geen tijd om hem aan te scherpen: die boom moet vandaag nog om!”

Met andere woorden: door soms tijd te nemen om jezelf aan te scherpen, kun je de rest van de tijd veel effectiever zijn. Als je moe ben, kun je minder goed proactief zijn, minder goed luisteren wat de ander zegt. Als je het doel in je leven kwijt bent, weet je niet meer wat belangrijk is en hoe je dat moet plannen. Kortom: door goed voor jezelf te zorgen ben je in staat om de andere gewoonten goed te kunnen uitvoeren.

Met de lichamelijke dimensie bedoelen we alles wat goed is voor je lichaam: voeding, beweging, slaap en ontspanning. Door gezond te eten krijg je alle voedingsstoffen binnen die je nodig hebt voor de groei: je ontwikkelt spieren, je botten worden stevig, je hebt energie. Tijdens het slapen krijgt je lichaam de kans te herstellen en ook je hersenen worden als het ware “schoongespoeld”. Beweging is voor het hele lichaam goed. 

Sporten of beweging helpt dus op veel terreinen:

je lichaam maakt bij sporten endorfine (kalmerend en pijnstillend) en serotonine (verbetert je humeur) aan: stofjes die dus belangrijk zijn om je goed te voelen

Je traint je hersenen

Het zorgt voor goede werking van je hart, van je spijsvertering, van je longen.

Je traint spieren en verbrandt vet, waardoor je op gewicht blijft

Veel mensen sporten samen met anderen, het helpt bij het opbouwen van leuke contacten.

Welke activiteiten doe jij die bij deze dimensie horen?

De geestelijke dimensie gaat over je hersenen: je denken. Je traint je hersenen door steeds nieuwe dingen te leren. Dat doe je op school, maar ook door boeken te lezen, nieuwe ontwerpen te maken, naar voorstellingen in het theater te gaan, musea te bezoeken, op internet informatie op te zoeken, een hoger level in een game te bereiken, een muziek instrument bespelen, enz. Alles wat nieuw is en een uitdaging scherpt je hersenen aan.

Je hersenen trainen gaat niet vanzelf: je moet er echt moeite voor doen. Net als de fysieke dimensie is het blijven trainen het belangrijkste.

Welke activiteiten doe jij die bij deze dimensie horen?

Bij de sociaal emotionele dimensie denk je aan je hart: het gaat hier over relaties met anderen: investeer in vriendschappen, zorg goed voor anderen en daarmee ook voor jezelf. Deze dimensie heeft veel te maken met de gewoonten 4, 5 en 6: Je gaat ervan uit dat in relaties iedereen wint, je goed kunt luisteren en begrepen wordt en je samen nieuwe dingen kunt bedenken. Met deze instellingen bouw je jarenlange relaties op waar jij je goed bij voelt. Van mensen houden en jezelf geliefd voelen is de basis van je zelfvertrouwen. Vrienden spiegelen terug hoe zij naar jou kijken, waardoor je zelfbeeld steeds beter wordt.

Welke activiteiten doe jij die bij deze dimensie horen?

De spirituele dimensie wordt wel eens vergeleken met de ziel. Hierin zit als het ware je kompas: je doel in het leven. Dat moet je wel blijven voeden, bijvoorbeeld door de natuur in te gaan, te mediteren, een dagboek bij te houden, te bidden of iets te onderzoeken of bestuderen. Maar dit kan ook door een goede film te kijken, te luisteren naar goede muziek. Hierdoor kun je geraakt worden. Dat “raken” betekent dat je diepste kern actief wordt: je waarden die richting geven aan je keuzes. Als je hiermee contact verliest weet je niet meer wat voor jou belangrijk is en word je stuurloos. En daarmee een gemakkelijke prooi voor verkeerde zaken (alcohol, drugs, verkeerde vrienden).

Welke activiteiten doe jij die bij deze dimensie horen?