Standplaatsgebondenheid

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, mavo
• Leerjaar 1

Gebondenheid aan tijd en plaats

• De tijd waarin je leeft en de plaats waar je woont hebben invloed op hoe je over dingen denkt.

• Jij denkt anders over dingen van iemand die 100 jaar geleden jouw leeftijd had.

• Als jij een bron leest of bekijkt moet je daar altijd rekening mee houden. De tijd en de plaats waarin de maker leefde hebben die bron beïnvloed.

Standplaatsgebondenheid = historisch begrip

Een mening wordt bepaald door:

• de persoonlijke omstandigheden (bijvoorbeeld leeftijd, geslacht, opvoeding, opleiding, godsdienst en persoonlijke ervaringen)
• de sociale positie (heerser of de geregeerde, rijk of arme, autochtoon of allochtoon) 
• historische situatie waarin iemand leeft (economische crisis, oorlog, standenmaatschappij, klimaatkennis).

Vragen die je kan stellen

• Waarom doen mensen wat ze doen? En waarom denken mensen wat ze denken? 
• Vroeger waren die omstandigheden en gewoonten anders dan nu. Als je weet om welke tijd het gaat, bedenk dan wat je van die tijd weet. 
• Waar leefden mensen van? Welke problemen waren er? Welke gewoonten, gebruiken en kennis hadden ze?

Opvattingen over... 

Oorlog

Verschillende groepen hebben een andere opvatting:

• Indianen (oorlog voeren om gebied te veroveren)
• Vikingen (oorlog is het hoogste goed om in de hemel te komen)
• Generaals in de Tweede Wereldoorlog (oorlog voeren om een rijk te stichten)
• Verenigde Naties (oorlog voeren om ergens vrede te bewerkstelligen)

Een Feyenoordsupporter zal veel negatiever zijn over een wedstrijd van Ajax dan een Ajaxsupporter.

Een Ajaxsupporter kijkt heel anders naar een wedstrijd van Ajax dan een Feyenoordsupporter

Standplaatsgebondenheid is?

1. Als je je eigen mening gebruikt.
2. Als je beïnvloed wordt door je eigen achtergrond.
3. Als je geen kennis hebt over het onderwerp.
4. Als je beïnvloed wordt door je geloof.

Positief of negatief

1. Een Palestijn schrijft een stukje over de muur die door Israel is gebouwd  als afscherming van de bezette gebieden.

2. Een Joodse inwoner van Israel schrijft een stukje over dezelfde muur.

Leg uit waarom beide inwoners anders denken over de muur.

Welke factoren (dingen) beïnvloeden jouw standplaatsgebondenheid? Kun je een voorbeeld geven?

blz 124 Standplaatsgebondenheid (par. 5) / samen lezen (alleen punt 2).