Voorzetselvoorwerp en bijwoordelijke bepaling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Nederlands

Planning

Uitleg lesstof

Maken opdrachten

Vragen over lesstof

Doel

Je weet wat het naamwoordelijk gezegde is

Je weet wat koppelwerkwoorden zijn

Je weet wat het voorzetselvoorwerp is

Je weet wat een bijwoordelijke bepaling is

Naamwoordelijk gezegde

Het werkwoordelijk gezegde > alle werkwoorden in de zin. Je ziet hiermee wat het onderwerp doet.

Het naamwoordelijk gezegde geeft aan wat het onderwerp is/wordt/blijkt. 

Kortom, het geeft een eigenschap aan van het onderwerp.

Je herkent het naamwoordelijk gezegde aan een koppelwerkwoord.

Start les

Zit je op je eigen plek?

Is je mobiel uit het zicht?

Zijn je oortjes uit?

Hangt je jas aan de kapstok?

Zijn je pet en capuchon af?

Je bent stil bij start les.

Koppelwerkwoord (kww)

Er zijn 9 koppelwerkwoorden:

 zijn - worden - blijven

blijken - lijken - schijnen

heten - dunken - voorkomen

Vaste volgorde van ontleden

1. PV

2. Strepen zetten - zinsdelen maken

3. WWG of NWG

4. OW

5. LV

6. MV

7. VZV

8. Bijw.bep.

Nieuw in je lijstje!

Wat is een voorzetsel voorwerp?

Dit is een onderdeel bij het redekundig ontleden

Sommige werkwoorden hebben een vast voorzetsel, wanneer een zinsdeel begint met een deze voorzetsel, dan is er sprake van een voorzetselvoorwerp.

Voorzetsel voorwerp

Wanneer een werkwoord vast verbonden is met een voorzetsel is er sprake van een voorzetselvoorwerp (vzv).

• wachten op
• denken aan
• spelen met
• herinneren aan

Voorzetselvoorwerp

Voorzetsel voorwerp

• Hij wacht op zijn oude en lieve oma. 

• Zij denkt aan de knappe jongen. 
• Zij verliefd op die mooie meid.

Voorzetselvoorwerp (VZV)

- Het voorzetselvoorwerp begint altijd met een voorzetsel dat een vaste combinatie vormt met het hoofdwerkwoord van de zin.

- is gekoppeld aan een vast werkwoord

- begint altijd met een voorzetsel

- je kunt het voorzetsel niet verander met een ander voorzetsel

Opdracht 1

1. Vanaf de zijlijn spoorde de coach het team aan tot betere prestaties. 

1. pv=
   
2. Zinsdeelstreepjes plaatsen
   
3. ow=
   
4. g=
   
5. LV=
6. vv=

2. Morgen gaat de lerares haar klas een beetje op de toets  voorbereiden. 

1. pv=
   
2. Zinsdeelstreepjes plaatsen
   
3. ow=
   
4. g=
   
5. vv=

3. Tijdens zijn wandeling verbaasde de boswachter zich over de vele paddenstoelen. 

1. pv=
   
2. Zinsdeelstreepjes plaatsen
   
3. ow=
   
4. g=
   
5. vv=

 

2. Zou de huidige directeur erg gehecht zijn aan dit schilderij van de oprichter?

1. pv=
2. Zinsdeelstreepjes plaatsen
3. ow=
4. wg=
5. vv=

 

3. Waren de thuisblijvers nieuwsgierig naar de uitslag van de basketbalwedstrijd?

1. pv=
   
2. Zinsdeelstreepjes plaatsen
   
3. ow=
   
4. g=
   
5. vv=

 

4. In het maken van spiekbriefjes werd Jolanda bijzonder bedreven in 5 VWO.

ow = 

g = 

lv = 

vv = 

 

5. Het festivalterrein was absoluut niet berekend op tienduizend bezoekers.

ow = 

g = 

lv = 

vv = 

Bijwoordelijke bepaling

We noemen de bijwoordelijke bepaling ook wel de ‘prullenbak’. Alles wat je overhoudt, noem je bijwoordelijke bepaling.

Bijwoordelijke bepaling - bwb

- bwb : geeft antwoord op de W en H vragen; wie, wat, waar, waarom, wanneer en hoe.

- je kunt het soms vervangen door een ander voorzetsel

- het is figuurlijk.

Bijwoordelijke bepaling

Geeft antwoord op de volgende vragen:

waar, wanneer, waarom, waarmee, waardoor, hoe en hoeveel.

Alle vragen behalve wie of wat!

Bijwoordelijke bepaling

VWO moet de verschillende soorten bwb's kunnen herkennen. 

Bijwoordelijke bepaling

Soms helpen de vragen niet. Bepalingen blijven dan vanzelf over. Ook opvulwoordjes zijn bepalingen:

Niet

Ook

Wel

Misschien

Dadelijk

Straks

Wanneer

Hoe

Niet iedere zin bevat een bijwoordelijke bepaling en sommige zinnen hebben meerdere bijwoordelijke bepalingen.

Soms zijn bijwoordelijke bepalingen niet zo makkelijk te vinden omdat je vragen als waar?, wanneer? etc. niet kan stellen. Maar als je de zinnen op de juist manier ontleedt, blijven ze vanzelf over.

Voorbeelden:

1. Ik heb de wedstrijd niet gezien. 

2. Zou Ajax deze wedstrijd ook winnen. 

3. Waar heb je hem nou gelaten? 

4. Ik kan dat wel begrijpen. 

                                                            In deze zinnen zijn niet, ook, nou en wel bijwoordelijke bepalingen.

Bijwoordelijke bepaling

 – Een bijwoordelijke bepaling zegt iets over het gezegde.

 – Een bijwoordelijke bepaling geeft antwoord op vragen als:

Waarom?   Vanwege de vogelpest is dit gebied afgesloten.

Wanneer?  De training begint om vijf uur.

Hoelang?  De verlenging zal een half uur duren.

Waarheen?  Wij gaan naar Frankrijk dit jaar.

Waarvandaan?   De meeste druiven komen uit Frankrijk.

Hoe?   De stratenmaker heeft zijn hele leven hard gewerkt.

Waarmee?   De indiaan maakte met een kleed rooksignalen

Voorzetselvoorwerp 

of 

bijwoordelijke bepaling?

Voorzetselvoorwerp of bijwoordelijke bepaling?

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-voorzetselvoorwerp-of-bijwoordelijk-bepaling/

Oefenen met de bijwoordelijke bepaling

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-1-bijwoordelijke-bepaling/

Oefeningen bijwoordelijke bepaling

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-3-bijwoordelijke-bepaling/

Uitleg over de bijwoordelijke bepaling

https://www.youtube.com/watch?v=XgpeW_CHwRs

Een bijwoordelijke bepaling

• Belangrijkste zinsdelen: persoonsvorm, onderwerp, gezegde, lijdend voorwerp , meewerkend voorwerp, voorzetselvoorwep. 
• Wat overblijft is meestal de bijwoordelijke bepaling (bwb). 
• Een bijwoordelijke bepaling geeft antwoord op vragen als  wanneer, waar, waarmee, hoe, hoeveel, hoe, waarom, waarheen, waardoor,
  

Doelen deze les

Je weet wat het naamwoordelijk gezegde is

Je weet wat koppelwerkwoorden zijn

Je weet wat het voorzetselvoorwerp is

Je weet wat een bijwoordelijke bepaling is

Volgende les

Laptop mee,

Afsluiting

Zijn er nog vragen?

Controleer of je huiswerk hebt

Aan de slag!

Koppelwerkwoorden 

- Een koppelwerkwoord geeft aan dat het onderwerp iets is of wordt.

- Koppelwerkwoorden komen voor in zinnen met een 

   naamwoordelijk gezegde.

- Er zijn 9 koppelwerkwoorden.