Lit gs 1940-1960

Leerdoel
Je leert over het wereld- en mensbeeld in de periode 1940-1960 en hoe deze in de literatuur vorm krijgen.
1 / 19
next
Slide 1: Slide
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

This lesson contains 19 slides, with interactive quizzes, text slides and 3 videos.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

Leerdoel
Je leert over het wereld- en mensbeeld in de periode 1940-1960 en hoe deze in de literatuur vorm krijgen.

Slide 1 - Slide

Wanneer werd Indonesië onafhankelijk?
A
1940
B
1946
C
1949
D
1974

Slide 2 - Quiz


A
Gerard Reve
B
Harry Mulisch
C
Jan Wolkers
D
WF Hermans

Slide 3 - Quiz

Naoorlogse literatuur
Proza
• Oorlog onontkoombaar als thema of decor
• Provocatie van de wederopbouw, oudere generatie
• Personages: antihelden zonder eigen identiteit met een ontluisterend bestaan
• Existentialistisch, absurditeit van het bestaan, pessimistisch
Reve, Hermans, Mulisch -> 'de grote drie'


Slide 4 - Slide

Kenmerken antihelden
  • Hoofdpersonen -> geen idealen
  • Weinig tot geen communicatie
  • Nadruk op lichamelijkheid en verval; angstig zijn
  • Liefde geeft het leven niet meer zin.

Geen idealen, geen communicatie, eenzaamheid, geen geloof, geen liefde.

Slide 5 - Slide

existentialisme
  • Camus en Sartre 
  • mens is slachtoffer van omstandigheden; kiest eigen lot
  • je moet betrokken zijn bij wat er in de wereld speelt 
  • de roman noir: zwart en somber 
  • absurdistische literatuur 
  • geëngageerde literatuur: taboes doorbreken (seks, homoseksualiteit, geloof – Reve en Wolkers) 

Slide 6 - Slide

Na de oorlog
Getuigenissen: verhalen over de goede kant, heldendaden
De verwerking: pas na 10 jaar
- Het bittere kruid
- Het dagboek van Anne Frank
De gehele 20ste eeuw
Nog altijd actueel, vaak ook in de boeken van kinderen van de slachtoffers.

Slide 7 - Slide

Existentialisme
Een somber wereld- en mensbeeld
Filosofische stroming uit Frankrijk - referentiekader waarin gedacht werd
Voortzetting van het nihilisme
Vraag naar de zin van het bestaan:
- de mens is autonoom en vrij
- de mens moet betrokken zijn bij wat er mis is in de wereld

Slide 8 - Slide

Drie meesterwerken
cynisch, anti-intellectualistisch, antimoralistisch

Gerard Reve - De avonden (1947)
W.F. Hermans - De donkere kamer van Damokles (1958)
Harry Mulisch - Het stenen bruidsbed (1959)

Slide 9 - Slide

Wanneer werd Indonesië onafhankelijk?
A
1940
B
1946
C
1949
D
1974

Slide 10 - Quiz

Indonesië onafhankelijk
- Japanse strafkampen
- onafhankelijkheidsbeweging
- mei 1949 onafhankelijkheid

Pas vanaf de jaren '70 wordt de kwestie binnen de literatuur verwerkt.

Slide 11 - Slide

Vijftigers en Cobra
Vervolg op de avant-gardebeweging
Geen vertrouwen meer in goede smaak en schoonheid
Cobra: experimentele schilders
Vijftigers: dichters - geloof in de spontaniteit van de directe zintuigelijke en lichamelijke ervaring en afzet tegen het rationele denken
Totale reorganisatie van het leven en het bewustzijn

Slide 12 - Slide

Slide 13 - Slide

Slide 14 - Slide

Koude Oorlog en wederopbouw
De 'nieuwe wereld' komt volledig in de greep van de overwinnaars van de oorlog:
- het communistische Rusland
- het kapitalistische Westen
Tot de val van de Berlijnse muur in 1989
Wederopbouw:
- burgerlijke waarden van voor de oorlog domineren
- door de Marshallhulp 10 jaar na de oorlog enorme economische groei en toenemende welvaart 

Slide 15 - Slide

Humor en engagement
Lichtere genres
- Simon Carmiggelt
- Godfried Bomans - Erik of Het kleine insectenboek (1941)
- Annie M.G. Schmidt - Jip en Janneke (vanaf 1953) en
Ik ben lekker stout (1955, antiburgerlijk)

Slide 16 - Slide

Slide 17 - Video

Slide 18 - Video

Slide 19 - Video