Neologismen en klanknabootsing

• Nederlands
• Secundair onderwijs

10.1 - p.325-331

Elke dag komen er nieuwe woorden bij in onze Nederlands taal. 

Dit kan door woordschepping.

Met welk woord communiceren de muizen?

Waarom gebruikt de schrijver dit woord?

We noemen dit verschijnseleen klanknabootsing of onomatopee

Woorden die ontstaan door klanken na te bootsen

= eerste manier van woordschepping

klanknabootsingen of onomatopeeën komen vaak voor in stripverhalen

Wat schuilt er volgens jullie achter volgende klanknabootsingen?

Bekende onomatopeeën zijn dierengeluiden

Welke dieren en geluiden horen samen?

paard

gans

varken

kikker

schaap

gakken

knorren

blaten

kwaken

hinniken

Deze geluiden zijn afhankelijk van waar jij woont en welke taal jij spreekt

Wat is het tekstype?

Wat is het tekstdoel?

1. informeren
2. ontspannen
3. overtuigen
4. ontroeren

Hoe probeert de spot zijn doel te bereiken?

Welk ander doel hebben deze spotjes nog?

Vereisten woord in woordenboek?

Lees de tekst p. 329

door elkaar haspelen

1. nieuwe, verzonnen betekenis van woord
2. medeklinkers op andere plaats zetten
3. nieuwe woorden uitvinden

frequent

1. komt vaak voor
2. frequentie van radiozender
3. vanaf een bepaald tijdstip in gebruik

Wat wil fokkie oorspronkelijk aantonen?

1. ongelooflijk veel zin in koffie
2. zonder koffie niet goed wakker en woorden door elkaar haspelen
3. klinkt leuker dan koffie

Staat fokkie in Van Dale?

1. ja, fokkie staat in de gedrukte versie
2. ja, in de onlineversie staat het
3. ja en neen, fokkie is te vinden in jaarboek dat nieuwe woorden opneemt

Wanneer wordt nieuw woord in Van Dale opgenomen?

1. als half Vlaanderen het woord gebruikt
2. als het enkele jaren frequent gebruikt wordt
3. als Ruud Hendrickx ze selecteert

Waarom staat er naast een woord in Van Dale soms Belgisch-Nederlands

1. omdat het enkel in dialect gebruikt wordt
2. omdat het enkel in België gebruikt wordt
3. omdat het informeel taalgebruik is

Is de reclamecampagne geslaagd volgens de tekst?

Vind jij deze campagne geslaagd?

In het artikel staat een uitdrukking met fokkie, welke?

Wat is de betekenis van koffiedik kijken of fokkiedik kijken?

1. kijken in het verleden
2. de filter van een koffiemachine bekijken
3. de toekomst proberen voorspellen.

Deze nieuwgevormde woorden noemen we neologismen

= tweede manier van woordschepping

Een compleet nieuwe woorden worden neologismen genoemd, als ze in het woordenboek opgenomen worden, behoren ze tot het Nederlands.

Opdracht 7 p.331

Probeer deze neologismen aan de juiste betekenis te koppelen.

Welke 2 manieren van woordschepping ken je nu?