Bewegingsvormen didactisch en methodisch

• Mentorles
• MBO
• Studiejaar 1

Bewegingsvormen

Bewegingsvormen zijn alle sport- en bewegingsactiviteiten die de sportleider laat uitvoeren door de deelnemers om de doelstelling te bereiken.

Functies van bewegingsvormen

- bewegingsvormen gericht op ontspanning en recreatie

- bewegingsvormen gericht op maatschappelijke activering

- bewegingsvormen gericht op sporttechniek en tactiek 

- bewegingsvormen gericht op op stimulering bewegingsvaardigheden

Kiezen van de bewegingsvorm

Na het vaststellen van de doelstelling en beginsituatie kom je tot de inhoud van de les. Je maakt een keuze tot passende en betekenisvolle bewegingsvormen die aansluiten bij het doel

Didactische eisen van bewegingsvormen

- Aansluiten bij beginsituatie

- Bijdragen aan het behalen van de doelstelling

- Gebaseerd op de evaluatie van voorgaande lessen

Bewegingsvormen sluiten aan bij de beweginsituatie ;

- Bew.vorm dient aan te sluiten bij de beginsituatie van de groep en de individuele deelnemer

- Bew.vormen sluiten aan bij de beginsituatie van de lesgever/bewegingsbegeleider

- sluit aan bij de randvoorwaarden

bew.vormen dragen bij aan het komen tot de doelstelling ;

- Je zorgt ervoor dat de bewegingsvormen aansluiten bij de doelstelling en op de groep. Je wilt ze iets bijbrengen wat ze later kunnen toepassen. In de bewegingsvormen kijk je naar zichtbaar beweeggedrag om te komen tot het verbeteren van het bewegen.

Bewegingsvormen gebaseerd op voorafgaande lessen ;

Bewegingsvormen dienen aan te sluiten op de lessen die je hiervoor gedaan hebt. Op basis van voorgaande lessen evalueer je wat je gezien hebt om te komen tot nieuwe en betekenisvolle lessen.

Eisen gesteld aan de bewegingsvormen

- Veiligheid 

- Betekenisvol

- voldoende belevingswaarde en afwisseling

- optimale intensiteit

- differentiatie mogelijk

- verantwoord vanuit methodiek

Veiligheid

De belangrijkste eis binnen het aanbieden van beweginsvormen is dat het arrangement veilig is. 

Als lesgever zorg je er constant voor dat de situatie fysiek veilig en sociaal veilig is

Betekenisvolle beweginsvormen

- Gaat over de kern van de aan te leren vaardigheid

- Wijze van aanbieden sluit aan bij de behoeften van de deelnemers

"Wat is de kern van de aan de leren vaardigheid" 

Belevingswaarde en afwisseling

- Elke groep/elk individu vraagt een andere (unieke )benadering

- Tijdig en verantwoord kiezen van de volgende bewegingsvormen 

- Bij grote niveauverschillen een grote rijkheid aan verschillende opdrachten binnen de bewegingsvorm (methodiek) 

Er wordt vaak geneigd om (te) veel verschillende vormen achter elkaar te laten doen. Een kleine verandering of aanvullende opdracht kan een bewegingsvorm weer uitdagend maken. 

Als de niveauverschillen groot zijn is het van belang dat je als lesgever goed voorbereid bent en kennis hebt van alle stappen binnen een bewegingsvorm. Hierdoor kun je elke deelnemer op maat bedienen en blijft het uitdagend. (Methodiek) 

Optimale intensiteit

Optimale intensiteit

- Warming up met geleidelijke toename van intensiteit

- matig intensieve kern 1 voor aanleren nieuwe vaardigheid

- Toename intensiteit met herkenbare bewegingsvormen op hoge intensiteit

- Cooling-down/ afsluiting van de les

Differentiatie 

Differentiatie is nodig om elke deelnemer op maat te bedienen . Het is van belang dat je als lesgever elke stap van de bewegingsvorm kent.

Differentiëren kan door;

- Organisatie aan te passen (organisatorisch)

- Bewegingsvorm aan te passen (inhoudelijk diffenrentiatie)

Inhoudelijke differentiatie

Het is van belang om de bewegingsvormen op verschillende niveau's aan te bieden

Meest gebruikte manier om te komen tot differentiëren is door middel van het BHU-model

Basisvorm; bewegingsvorm op het gemiddelde niveau van de groep

Herhalingsvorm; bekende bewegingsvormen om te herhalen 

Uitbreidingsvorm; het moeilijker maken van de bewegingsvorm 

Methodiek 

Methodiek is de theorie die richtlijnen geeft over de weg waarlangs je een doel kunt bereiken

Algemene methodische principes

- Bewegingsvormen sluiten aan bij bekende en beheerste vaardigheden

- Bewegingsvormen zijn geleidelijk oplopend in moeilijkheidsgraad

- Bewegingsvormen kennen een opbouw van enkelvoudig naar samengesteld

Makkelijk naar moeilijk

Het belangrijkste is dat je bewegingsvormen geleidelijk laat oplopen. Je begint met waar de deelnemers mee bekend zijn om vervolgens de moeilijkheidsgraad langzaam toe laat nemen

Verandering arrangement en leervoorstel

het makkelijker of moeilijker maken van een bewegingsvorm kan op twee manieren.

- Beweegsituatie veranderen of arrangement veranderen

- Leervoorstel veranderen

Methoden

Je kunt iemand op verschillende manieren iets aanleren. De manier waarop je iemand iets aanleert en welke volgorde van bewegingsvormen je kiest noem je een methode.

We onderscheiden er twee;

- Deelmethode

- Totaalmethode

Deelmethode

De beweging wordt in stukjes opgedeeld . Als de deelnemer bepaalde delen beheerst wordt het samengevoegd.

Vindt vooral plaats bij waarbij technische aspecten leidend zijn.

Voordelen deelmethoden

- Het overzicht op ontwikkeling is erg duidelijk

- Lesgever kan optimaal gebruik maken van deskundigheid

- Er zijn veel correctiemogelijkheden

Nadelen deelmethode

- Eist veel kennis en kundigheid van lesgever

- bewegingsvormen op de lange termijn zijn vaak minder interessant voor de deelnemers

- verband tussen de delen 

Totaalmethode

De totaalmethode gaat ervan uit dat je een vaardigheid zo veel mogelijk in zijn geheel en niet in aparte delen. Je gaat uit van de gehele beweging en biedt deze in vereenvoudigde vorm. 

Voordelen totaalmethode

- De gekozen bewegingsvormen zijn vaak direct herkenbaar voor de deelnemers

- de gekozen bewegingsvormen zijn betekenisvol in de relatie tot de situatie waarin ze de vaardigheid kunnen gebruiken

Nadelen totaalmethode

- Veel bewegingsvormen zijn zelfs in de basisvorm nog te complex voor beginners

- De totaalmethode vraagt veel inzicht en ervaring van de lesgever.