Literaire les van Alphen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Hiëronymus van Alphen

Met  zijn bijzondere kindergedichten in de tijd van de verlichting

Wie was van Aplhen?

• 8 augustus 1746 in Gouda
• 2 april 1803 in Den Haag
• rechten en letteren in Leiden
• 66 gedichten geschreven
• Drie bundels, anoniem
• Herdrukt, vertaald
• moderne visie op het kind

Wat weet je al over het onderwerp de verlichting? 

De tijd van de verlichting

De verlichting

• Meer licht in de duisternis
•  Europese beweging, 18e eeuw
• Maakbare wereld, geluk voor iedereen
• Doel: Angst en bijgeloof verdwijnen
• Geluk door god, later eigen verantwoordelijkheid
• Idealen Gelijkheid, vrijheid en broederschap
• Oude politieke systeem omver werpen
• Opvoeding 

In welke eeuw was de verlichting

1. 17e eeuw
2. 18e eeuw
3. 19e eeuw
4. 20e eeuw

Hoe dacht men over geluk in de tijd vóór de verlichting?

1. Geluk komt door je zelf, het is je eigen verantwoordelijkheid
2. Geluk overkomt je
3. Geluk komt door god

Hoe dacht men over geluk in de tijd van de verlichting?

1. Geluk komt door je zelf, het is je eigen verantwoordelijkheid
2. Geluk overkomt je
3. Geluk komt door god

Literatuur had een belangrijke rol

• Verspreiding-> Revolutie
•  Kanalen, literatuur
• Genres: satirische tijdschriften, briefromans, kinderliteratuur
• Kleine gedigten voor kinderen uit 1778
• Nederlandstalig kinderboek

Welke kanalen gebruikte men vroeger vooral om nieuwe gedachtes te verspreiden?

Welke literatuur schreef van Alphen voornamelijk?

1. Briefromans
2. Politieke tijdschriften
3. Satirische tijdschriften
4. Kinderliteratuur

Kinderverhalen

• Kinderverhalen
• Rijm
• Geschikt voor kinderen en ouders
• Informatie opvoeding
• Kinderen les leren
• Past goed in zijn tijd

Waarom gebruikte van Alphen veel rijm in zijn verhalen?

1. Omdat het leuker klinkt
2. Zo kon je de verhalen beter onthouden
3. Omdat je altijd moest rijmen in een verhaal

De stroming 

• Rationele denker centraal 
• ontwikkeling menselijke geest
• minivolwassenen
• John Locke 
• Tabula Rasa
• Begrijpelijke teksten 

Hoe weerden kinderen gezien voor de tijd van de verlichting?

1. Kleuters
2. Mini-volwassenen
3. Deugdelijke kinderen

Gedicht van van Alphen

• Tevreden baby, geluk
•  Verlichting
• Gelukkig en goed leven
• Versregels
• Volrijm, ideaal voor kinderen
• Eindrijm

Gedicht van van Aplhen

• Goed gedag 
• Beloning
• Eindrijm --> tussen letters
• Doorlopend gedicht 
• Witregels
• Goed leven 
• Blije situatie 

Nu gaan jullie zelf aan de slag

• Maak een kindergedicht van minimaal 6 regels
• Je hebt hier ongeveer 5 minuten de tijd voor
• Straks mogen er een aantal voorgelezen worden