ANFY 1.2 Les 7 - bouw en werking nier en hormonale regeling

• fysiologie
• MBO
• Studiejaar 1

ANFY periode 3 - week 6

Wat gaan we doen vandaag?

* Herhaling:  ADH

* Hormoon : Aldosteron

Handhaving homeostase

• Regulering van het bloedvolume en de bloeddruk (minder water in urine leidt tot toename bloedvolume en bloedruk)
• Controle op zouten en waterhuishouding

Osmotische waarde

= concentratie opgeloste deeltjes (bv zout)

Als je water kwijtraakt terwijl opgeloste deeltjes achterblijven STIJGT de osmotische waarde

Wat is het effect van ADH?

1. Meer productie voorurine
2. Minder productie voorurine
3. Meer terugresorbtie van water
4. Minder terugresorbtie van water

Wat is het teken voor de hypothalamus om meer ADH te gaan maken?

1. Lage osmotische waarde van het bloed
2. Hoge osmotische waarde van het bloed
3. Weinig zuurstof in het bloed
4. Veel CO2 in het bloed

Effect ADH

Als de osmotische waarde van het bloed stijgt ('uitdroging') --> meer productie ADH --> MEER terugresorbtie van water in de distale tubulus en verzamelbuis --> MINDER productie urine --> er blijft MEER water in het lichaam --> osmotische waarde daalt weer

Je drinkt een liter Spa Blauw en de osmotische waarde van je bloed daalt.

Wat gebeurt er met de productie van ADH?

1. Neemt toe
2. Neemt af
3. Blijft gelijk
4. Weet niet

Er is minder ADH.
Wat gebeurt er met de terugresorbtie van water in het nefron?

1. Neemt toe
2. Neemt af
3. Blijft gelijk

Je drinkt een paar liter water:

MINDER productie van ADH

MINDER terugresorbtie van water uit de voorurine

MEER urineproductie

---> meer plassen

Aldosteron

De hoeveelheid zout en water in het lichaam wordt door meerdere hormonen gereguleerd.

Aldosteron is ook een hormoon dat hierbij betrokken is

Aldosteron

Aldosteron 
Wordt geproduceerd in de bijnier

Bloeddruk daalt? --> MEER aanmaak aldosteron

Bloeddruk stijgt? --> MINDER aanmaak aldosteron

Aldosteron

Aldosteron bevordert de werking van de Na/K pompen in het tweede gekronkelde nierbuisje.

Hoe meer Aldosteron hoe meer Na+ (natrium) (zout) er uit de voorurine wordt gehaald en terug naar het bloed wordt gepomt.

Zout trek water aan (osmose), dus er wordt ook water uit de voorurine gehaald

Meer aldosteron --> MINDER urineproductie

Effect Aldosteron

Als de bloeddruk daalt --> MEER aanmaak aldosteron in de bijnieren --> in de distale tubulus wordt MEER natrium uit de voorurine gehaald. Met natrium komt ook water mee (osmose) --> er blijft MEER water en MEER natrium in het lichaam (en je plast er dus MINDER van uit) --> bloedvolume en bloeddruk stijgen weer

Door aldosteron stijgt de bloeddruk dus!

Casus

Je eet een zak chips (zout)

en drinkt een fles cola (water)

Je krijgt een flinke hoeveelheid vocht en zout binnen. Wat gebeurt er met het bloedvolume en de bloeddruk?

1. Dalen
2. Stijgen
3. Blijven hetzelfde
4. Weet niet

De bloeddruk stijgt.
Wat gebeurt er met de aanmaak van aldosteron?

1. Neemt toe
2. Neemt af
3. Blijft hetzelfde
4. Weet niet

Aldosteron

Aldosteron 
Wordt geproduceerd in de bijnier

Bloeddruk lager --> MEER aanmaak aldosteron

Bloeddruk hoger --> MINDER aanmaak aldosteron

Minder Aldosteron?

Minder heropname van zout en water vanuit de distale tubulus (tweede gekronkelde buisje)

Minder aldosteron, minder heropname van zout en water uit distale tubulus..... wat gebeurt er dan met de urineproductie?

1. Neemt toe
2. Neemt af
3. Blijft gelijk
4. Ik word gek

Minder aldosteron

Minder heropname zout en water in de distale tubulus

Meer urineproductie

Bloeddruk daalt 

Urine samenstelling

water; ongeveer 95% van de urine

zouten; onder andere keukenzout (NaCl)

ureum; dit wordt in de lever gevormd bij de afbraak van overtollige aminozuren

vitaminen; bijvoorbeeld vitamine C bij overmatig gebruik

galkleurstof; een klein beetje urobiline, afkomstig van de afbraak van hemoglobine. Urobiline is lichtgeel

afgestoten epitheelcellen van nierbekken, urinewegen en geslachtsorganen

medicijnen of afbraakproducten ervan

onbruikbare stoffen; bijvoorbeeld de rode kleurstof van bietjes

Kringspieren blaas

Interne sphincter: glad spierweefsel. Onbewust aansturen

Externe sphincter: dwarsgestreept spierweefsel. Bewust aansturen