§2 - Koloniën worden vrij

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 2

§5.2 Koloniën worden vrij

Wat gaan we vandaag doen? 

- Welkom!

- Planning

- Uitleg par. 2 afmaken 

- Opdracht 

- Histoclip dekolonisatie 

- Repetitie bespreken?

- Afsluiting

Leerdoelen 5.2

• Je kunt twee oorzaken noemen voor de opkomst van nationalistische bewegingen in de koloniën in Azië en Afrika.
  
• Je kunt uitleggen waarom dekolonisatie vaak leidde tot conflicten.
  
• Je kunt drie gevolgen van kolonialisme noemen voor de voormalige koloniën.

Je kunt twee oorzaken noemen voor de opkomst van nationalistische bewegingen in de koloniën in Azië en Afrika.

§5.2: koloniën worden vrij 

• In Afrika en Azië waren veel koloniën. 
• Na WO2 wilden deze koloniën het land zelf besturen: zij wilden onafhankelijkheid. 

Oorzaken nationalisme

1. Steeds meer inheemse bewoners gingen naar school. 
   > Protesteerden tegen:
   - Gebrek aan democratie en vrijheid
   - Economische uitbuiting
   - Ongelijkheid 

2. De Tweede Wereldoorlog. Japan versloeg Europeanen in Azië.

- Witte mensen zijn niet beter dan Aziaten en Afrikanen. 

- Nationalisten in Azië verspreiden ideeën onafhankelijkheid tijdens Japanse bezetting.

- Afrikaanse koloniën leverden tijdens WO2 soldaten en belangrijke grondstoffen voor de wapenindustrie. Daarvoor kregen ze nauwelijks een beloning

- Na WO2: Europese landen verzwakt; hadden koloniën minder goed onder controle.

- Na WO2: Europese landen verzwakt; hadden koloniën minder goed onder controle.

Je kunt uitleggen waarom dekolonisatie vaak leidde tot conflicten.

Dekolonisatie

= Koloniën werden onafhankelijk. 

1947: India onafhankelijk (hoorde bij EN).
De Britten hadden de nationalistische beweging jarenlang zonder succes bestreden.

Europese landen waren hier tegen:

1. Economisch
--> Europese bedrijven haalden  grondstoffen en verkochten er producten uit Europa

2. Aziaten en Afrikanen zouden het land zelf niet kunnen besturen. 

Europese landen grepen met geweld in als koloniën onafhankelijk proberen te worden. 

Nederlands Indië

Nederlands Indië in perspectief

NL de baas sinds 1600. Indonesische nationalist Soekarno riep onafhankelijkheid uit op 17 aug 1945: Republiek Indonesië (2 dagen na overgave Japan > einde WO2).

Nederlands-Indië / Indonesië

15 augustus 1945:

Overgave van Japan

17 augustus 1945:
Soekarno roept onafhankelijkheid Republiek Indonesië uit.

Onafhankelijkheid Indonesië uitgeroepen

Indonesië

• NL wil Indonesië niet kwijt. Begint een oorlog:
  Politionele Acties (want alleen "politie" herstelt de orde).
  
  
• Oorlogsmisdaden

• NL wint, maar moet uiteindelijk Indonesië afstaan onder druk van VS & VN.

27 dec 1949

NL erkent onafhankelijkheid Indonesië. De macht wordt officieel overgedragen.

Vietnam

Franse kolonie, onafhankelijk in 1945. FR accepteerde dit niet! Oorlog!

Noord: communistisch

Zuid: kapitalistisch

Duizenden Amerikaanse soldaten naar Vietnam om communisme tegen te gaan

Vietnam 

1975: Nationalisten bereikten hun doel:

Heel Vietnam onafhankelijk en communistisch.

Vietnamoorlog (1)

• Vietnam: oorspronkelijk Frans-indochina.

• Onafhankelijkheidsbeweging Vietnam bracht veel communisten op gang. 
  
  
• Toen Frankrijk zich terugtrok waren de VS bang dat Vietnam in communistische handen zouden vallen. 
  
  
• Noord-Vietnam werd communistisch, Zuid-Vietnam kwam onder Amerikaans toezicht.

Vietnamoorlog (2)

• Dominotheorie:  het ene na het andere Aziatische land zou communistisch worden na onafhankelijkheid.
  
  
• Amerikanen vochten een guerrillaoorlog tegen de Vietcong.
  
  
• Honderdduizenden Amerikaanse soldaten vochten in Vietnam.
  
  
• Vietnam was totaal onbekend gebied.

agent orange

agent orange gevolgen

Protesten tegen de oorlog

• De oorlog is vanuit de huiskamer te volgen op televisie en in de kranten.

• Niet alleen de Vietnamezen, maar ook de eigen soldaten begingen vreselijke oorlogsmisdaden.
  

• De frustraties van de soldaten zijn duidelijk te zien: "Wat doen we daar?!"

 

Afloop van de oorlog

• President Nixon heeft door dat de oorlog niet te winnen is, maar wil zo min mogelijk gezichtsverlies leiden: peace with honour.  (terugtrekken versus verliezen). 
  
• Kritiek vanuit Europese landen. 
• Vredesverdrag van Parijs met Noord-Vietnam in 1973.
• Vietnam "viel" alsnog in communistische handen. 

Gevolgen van de Vietnamoorlog

• De Vietnamoorlog had eigenlijk niet zoveel met de Koude Oorlog te maken, meer met Amerika's angst voor het communisme.
  
  
• Soldaten ontwikkelden een PTSS.
  
  
• Soldaten werden gezien als moordenaars.
  
  
• Enorme staatsschuld van Amerika. 

Dekolonisatie Afrika vanaf 1950.

De Britten gaven veel koloniën onafhankelijkheid, de Fransen verzetten zich langer tegen het nationalisme. 

Marokko -> korte oorlog 
Algerije -> bloedige strijd.

Je kunt drie gevolgen van kolonialisme noemen voor de voormalige koloniën.

Gevolgen kolonialisme -> problemen

1. Geen democratie --> Vaak één groep, dictators of leger kreeg de macht.
   
   
2. Grenzen die Europeanen hadden getrokken --> volken wonen in meerdere landen of verschillende volken in één land.
   Gevolg
   Burgeroorlogen: gewapende strijd tussen verschillende bevolkingsgroepen binnen één land.

Gevolgen kolonialisme -> problemen

3. Op economisch gebied afhankelijk van Europa--> economie was gericht op het maken van enkele producten voor de Europese markt en geen kennis/geld om te moderniseren

Daardoor: Bevolking bleef arm

Aan de slag! 

Maak vraag 14, blz. 94