GR les 1: persoonsvorm, werkwoordelijk gezegde, onderwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Nederlands

Grammatica 

VG1 P3 2023-2024

Les 1:

Persoonsvorm

Werkwoordelijk gezegde

Onderwerp

Aan het einde van de lessenserie grammatica kun je ...

... de zinsdelen in een zin benoemen.

... een zin in zinsdelen verdelen.
... de woordsoorten in een zin benoemen.
... zelf zinnen maken met een aantal gegeven woordsoorten en zinsdelen.

We starten met ...

... de zinsdelen. 

Zinsdelen: Welke zinsdelen ken je al/nog?

Aan het einde van deze les kun je ...

• ... de persoonsvorm in een zin benoemen.
• ... het werkwoordelijk gezegde in een zin benoemen.
• ... het onderwerp in een zin benoemen.

De persoonsvorm (pv)

De persoonsvorm past zich aan, aan ... : 

... het onderwerp (enkelvoud of meervoud) 

en 

... de tijd (tegenwoordige of verleden tijd).

     

Hoe vind je de persoonsvorm?

Getalproef: verander het getal: enkelvoud <-> meervoud

Ik loop naar school. Wij lopen naar school.

Hij maakt een toets. Wij maken een toets.

Tijdproef: verander de tijd: tegenwoordige tijd <-> verleden tijd

Zij fietsen op Texel. Zij fietsten op Texel.

Ik riep mijn moeder. Ik roep mijn moeder.

Werkwoordelijk gezegde (wwg)

Werkwoordelijk gezegde = alle werkwoorden in de zin 

(= pv + alle andere ww in de zin)

                       

    

                     

	pv	wwg
Hij wacht op de bus.	wacht	wacht
Hij was aan het treuzelen.	was	was aan het treuzelen
Hij zat te staren.	zat	zat te staren

Het onderwerp (ond)

Het onderwerp = de hoofdrolspeler in de zin. Het ond doet iets.

Kees geeft een brief aan Pim. Kees doet iets.

Het onderwerp geeft antwoord op de vraag: wie of wat + wwg?

Wie of wat geeft? Kees

Aan de slag!

Log in bij LU - GR les 1 - slide 10

Opdracht: Noteer de persoonsvorm (pv), het werkwoordelijk gezegde (wwg) en het onderwerp (ond).

Voorbeeld: Ik heb mijn huiswerk niet gemaakt.

pv = heb

wwg = heb gemaakt

ond = ik

Noteer de pv, het wwg en het ond

1. Hij verbiedt ons te praten.

Noteer de pv, het wwg en het ond

2. Ik vergat gisteren bij hem langs te gaan.

Noteer de pv, het wwg en het ond

3. De persoonsvorm is een werkwoordsvorm.

Noteer de pv, het wwg en het ond

4. Jan vindt Koninginnedag geen leuk feest.

Noteer de pv, het wwg en het ond
5. De wandeling op de maan was op de televisie te zien.

Noteer de pv, het wwg en het ond

6. Ajax zal eens weer kampioen worden.

Noteer de pv, het wwg en het ond

7. Hij vertelt graag een leuke mop.

Noteer de pv, het wwg en het ond

8. De toren van Pisa staat in Italië.

Noteer de pv, het wwg en het ond

9. De auto moest worden gerepareerd.

Noteer de pv, het wwg en het ond
10. Zullen we dat varkentje even wassen?

Noteer de pv, het wwg en het ond

11. Mijn oom en tante willen vanavond langskomen.

Noteer de pv, het wwgez en het ow

12. Ze moeten vandaag nog vertrekken.

Noteer de pv, het wwg en het ond

13. Ze moeten 800 kilometer reizen.

Noteer de pv, het wwg en het ond
14. De buurtbewoners hebben herhaaldelijk geprotesteerd.

Noteer de pv, het wwg en het ond
15. Wij zullen binnenkort ook actie gaan voeren.

Noteer de pv, het wwg en het ond

16. De staking in de haven duurt al een week.

Noteer de pv, het wwg en het ond

17. Zij laten zich niet langer beetnemen.

Noteer de pv, het wwg en het ond

18. Je kunt dat beter maar vergeten.

Noteer de pv, het wwg en het ond

19. Dat levert hem heel wat op.

Noteer de pv, het wwg en het ond

20. Hij moest eens wat meer trimmen.

Tot slot: leerdoelen behaald?

Een aantal vragen om te checken of je de leerdoelen van deze les hebt behaald.

Beantwoord de vragen op de volgende slides. 

Hiermee rond je deze les af. 

Tot slot:

1. Ik kan de persoonsvorm in een zin benoemen.

1. Ja
2. Nee
3. Soms
4. Meestal

Tot slot:

2. Ik kan het werkwoordelijk gezegde in een zin benoemen.

1. Ja
2. Nee
3. Soms
4. Meestal

Tot slot:

3. Ik kan het onderwerp in een zin benoemen.

1. Ja
2. Nee
3. Soms
4. Meestal

You did it!

Einde van deze les!