EHBO - Ziekten met gevolg voor bewustzijn

• EHBO
• Beroepsopleiding

Ziekten met gevolgen voor het bewustzijn

Inhoud

Ziekten met gevolg voor bewustzijn

• Epileptische aanval
  

• Koortsstuipen
  

• Hersenvliesontsteking
  

• Suikerziekte (Hypo & Hyper)

• Beroerte
  

• Flauwte

Ziektebeelden

• Wat weten jullie nog van deze ziektebeelden?

• Wat zie / hoor je?

• Wat doe je?

• Leg de juiste opsommingen bij de ziektebeelden

Epileptische aanval

• Grote epileptische aanval
  

• Kleine epileptische aanval
  

Epileptische aanval - Groot

Wat zie / hoor je?

• Plotseling bewusteloos
  
• Ogen draaien weg
  
• Blauwe gelaatskleur
  

• Lichaam maakt schokkende bewegingen
  
• Kwijlen en/of schuim op de mond (soms bloederig)
  
• Soms urine of ontlasting verlies
  

Epileptische aanval - Groot

Wat doe je? (Tijdens)

• BEL 112!!
  
• Geef slachtoffer de ruimte
  
• Verwijder scherpe en/of hete voorwerpen
• Schokkende bewegingen NIET tegenhouden
• Maak knellende kleding los
• Bescherm het hoofd

Epileptische aanval - Groot

Wat doe je? (Na)

• Leg slachtoffer in stabiele zijligging (bewusteloos en normale ademhaling)
  
• Controleer op verwondingen (verleen de noodzakelijke eerste hulp)
  
• Afdekken met deken (indien nat en/of koud)

Na de aanval kan het slachtoffer erg moe en/of verward zijn

Epileptische aanval - Klein

Wat zie / hoor je?

• Hoofd en/of ogen maken ongecontroleerde bewegingen
  
• Slachtoffer kan een tijdje staren,
  
• Slachtoffer reageert niet op de omgeving

• Slachtoffer kan vreemde tintelingen voelen
• Slachtoffer kan vreemde geluiden horen

Epileptische aanval - Klein

Wat doe je? (Tijdens)

• Blijf bij slachtoffer
  
• Blijf kalm
• Praat rustig tegen slachtoffer
• Ongecontroleerde bewegingen NIET tegen houden

• Bel huisarts of spoedpost als niet na enkele minuten vanzelf over gaat
  
• Adviseer slachtoffer (bij eerste keer) contact op te nemen met huisarts
  

Koortsstuipen

Wat is het?

• Treed op bij koorts
  
• Wordt veroorzaakt door kortsluiting in de hersenen
  
• Meestal bij kinderen tussen de 6 maanden en 5jaar
  
• Zien er eng uit, maar bijna nooit blijvende schade

Koortsstuipen

Wat zie / hoor je?

• Slachtoffer ziet bleek
  
• Ogen draaien weg
  
• Slachtoffer is niet aanspreekbaar
• Schokkende bewegingen (armen, benen of hele lijf)
• Valt na aanval vaak in diepe slaap

• Aanval duurt meestal enkele minuten (meestal niet langer dan 15 min.)

Koortsstuipen

Wat doe je?

• Bel 112
  
• Geef slachtoffer de ruimte
  
• Verwijder scherpe, harde en/of hete voorwerpen
  
• Bescherm het hoofd tegen stoten
  
• Schokkende bewegingen NIET tegenhouden
• Leg nat washandje op het voorhoofd
• Bedek NIET met dekens / warme kleding
• Verwijder overtollige kleding, maar pas op voor onderkoeling

Koortsstuipen

Wat doe je?

• Leg kind op de zij, met steun in de rug (deken of kussen)
  

• Koorts is natuurlijke reactie van lichaam op infectieziekten
  

• Koortsstuipen duren doorgaans niet langer dan 15 minuten
  

• Let op andere klachten, zoals puntvormige rode vlekjes (hersenvliesontsteking)
  

Hersenvliesontsteking

Wat is het?

• Hersenvliesontsteking is een ontsteking in het hersenvocht en van de vliezen om de hersenen en je ruggenmerg. 
• Ook bekend met de naam meningitis of nekkramp, 

• Wordt meestal veroorzaakt door een virus of bacterie

Hersenvliesontsteking

Wat zie / hoor je?

• Slachtoffer is ernstig ziek geworden
  
• Slachtoffer heeft hoge koorts
  
• Slachtoffer braakt en wilt niet drinken
• Slachtoffer ziet grauw
• Rode niet wegdrukbare puntjes op de huid
• Slachtoffer klaagt over hoofdpijn
  
• Slachtoffer is overgevoelig voor licht
  
• Slachtoffer wordt steeds suffer / raakt uiteindelijk bewusteloos
  

Hersenvliesontsteking

Slachtoffer heeft pijn bij:

• Optillen één been
• Kin op de borst leggen
• Luier verschonen (kinderen)

Hersenvliesontsteking

Wat doe je?

• Bel 112 bij niet-alertheid en bij zien van niet wegdrukbare rode vlekjes
  
• Bel huisarts of spoedpost (bij vermoeden van)
• Leg nat washandje op het voorhoofd
• Bedek NIET met dekens / warme kleding

Suikerziekte - Diabetes

Wat is het?

• Het lichaam heeft de bloedsuikergehalte in het bloed niet in evenwicht
  
• Lichaam maakt geen insuline aan of lichaam reageert er niet goed op

• Met medicatie en voeding in evenwicht houden
  

• Mensen controleren dit zelf en passen voeding of medicatie hierop aan

Suikerziekte - Diabetes

Wat is het?

• Het lichaam heeft de bloedsuikergehalte in het bloed niet in evenwicht
  
• Lichaam maakt geen insuline aan of lichaam reageert er niet goed op

• Met medicatie en voeding in evenwicht houden
  

• Mensen controleren dit zelf en passen voeding of medicatie hierop aan

• Hypo / Hyper 

Te lage bloedsuikergehalte (Hypo)

Ontstaat door onvoldoende eten zonder aanpassing insuline

Wat zie / hoor je?

• Slachtoffer voelt licht in het hoofd
  
• Slachtoffer ziet bleek
  
• Slachtoffer heeft hoofdpijn
• Slachtoffer is duizelig
• Slachtoffer ziet dubbel of wazig
• Slachtoffer trilt, gaapt, zweet

Te lage bloedsuikergehalte (Hypo)

Wat zie / hoor je?

• Slachtoffer gedraagt anders dan normaal
• Slachtoffer kan ineens agressief worden
• Slachtoffer wordt steeds suffer / raakt uiteindelijk bewusteloos
  

Te lage bloedsuikergehalte (Hypo)

Wat doe je?

• Bel 112 bij bewusteloosheid
  
• => Leg slachtoffer op de zij, liefst in stabiele zijligging
  

• Geef slachtoffer suikers 
• => voorkomt stoornis bewust zijn
• Eerst snelle koolhydraten (limonade, druivensuiker)
  
• Vervolgens langwerkende koolhydraten (boterham, vla o.i.d.)
  

Te hoge bloedsuikergehalte (Hyper)

Ontstaat door te veel vochtverlies of te weinig insuline

Wat zie / hoor je?

• Slachtoffer word langzaam steeds zwakker / slaperiger
• Slachtoffer ademt moeilijker: snel en/of diep
• Slachtoffer kan soms ook braken

Te hoge bloedsuikergehalte (Hyper)

Wat doe je?

• Bel 112 bij bewusteloosheid
  
• => Leg slachtoffer op de zij, liefst in stabiele zijligging
  

• Bel met spoed huisarts om insuline opnieuw in te stellen 

Beroerte

Hersenen werken niet goed meer:

• Bloedprop sluit hersenslagader af 
• => herseninfarct

• Verhoogde druk op hersenen door gesprongen bloedvat 
• => hersenbloeding

• Zo snel mogelijk naar het ziekenhuis!

Beroerte

Wat zie / hoor je?

• Asymmetrisch/scheef gezicht
  
• Mondhoek hangen (tanden laten zien)
  
• Armen hoog houden (één arm zakt steeds weg)
  
• Moeilijk blijven staan (verzwakte beenkracht éénzijdig)

• Slachtoffer heeft hoofdpijn (mogelijk, niet altijd)
• Slachtoffer is duizelig, slechte coördinatie en/of evenwichtsstoornis
  
• Slachtoffer raakt uiteindelijk bewusteloos

Beroerte

Wat zie / hoor je?

• Slachtoffer komt verward over
  
• Slachtoffer begrijpt niet wat je zegt
  
• Slachtoffer zoekt naar woorden
  

• Slachtoffer kan in paniek raken
  
• Slachtoffer heeft slecht zicht met één óf beide ogen
  
• Slachtoffer ziet wazig, dubbel of zelfs eenzijdig blind

Beroerte

Wat doe je?

• Bel 112 bij bewusteloosheid
  
• Leg slachtoffer op de zij, liefst in stabiele zijligging
  

• Bel 112, bij vermoeden van
  
• Mond-Spraak-Arm test (bevestiging aandoening)
  
• Bel nogmaals 112 bij vaststellen …….
  
• Geef door wanneer klachten zijn begonnen

Beroerte

Mond-Spraak-Arm test:

• Mond: vraag of slachtoffer tanden kan laten zien
  
• => Mond is scheef, tanden deels niet zichtbaar
  
• Spraak: vraag of slachtoffer anders is gaan praten, laat slachtoffer zin uitspreken
  
• => Zin is slecht verstaanbaar, onsamenhangend
  
• Arm: vraag slachtoffer ogen te sluiten, de armen op te tillen recht vooruit met handpalmen omhoog
  
• => Lukt niet, arm blijft weg zakken of laag
  
• 
  

Beroerte

Wat doe je?

• Bel de huisarts bij:
  

• Twijfel of iemand beroerte heeft
  
• Als de op beroerte lijkende klachten kortdurend zijn geweest
  
• Als iemand na gebruik van drugs  hoofdpijn heeft
  

Flauwte

Wat is het?

• Tijdelijk minder bloed naar de hersenen, bewustzijn kort verstoort
  
• Kan met en zonder bewusteloosheid zijn
  
• Slachtoffer voelt wegraking vaak aankomen
  

Flauwte

Oorzaken?

• Te snel opstaan
  
• Uitputting (vermoeidheid, honger of zwakte na ziekte)
  
• Uitdroging
  
• Pijn
  
• Psychisch (heftige schrik, heftige emoties zoals zien bloed of favoriete arties)
  
• Bloedarmoede
  
• Medicijngebruik
  
• Bedompte/benauwde omgeving
  
• (te) lang staan in te warme omgeving

Flauwte

Wat zie / hoor je?

• Slachtoffer ziet Bleek
• Slachtoffer geeuwt vaak
• Slachtoffer zweet veel
• Slachtoffer voelt zich licht in het hoofd worden
  
• Slachtoffer voelt zich slap worden
• Slachtoffer wordt misselijk
• Slachtoffer ziet zwarte vlekken voor de ogen
• Slachtoffer reageert niet meer op aanspreken en zakt weg
  
• Slachtoffer kan trekkingen hebben
• Slachtoffer kan urine verliezen en/of op tong bijten

Flauwte

Wat doe je?

• Slachtoffer naar de grond begeleiden
• 10 min laten liggen (evt. herhalen)
• Voeten omhoog leggen (30-60gr)
• Zorg voor frisse lucht
  
• Knellende kleding los maken
• Slachtoffer pas laten eten / drinken bij volledige alertheid

Flauwte

Wat doe je?

Bel 112 bij:

• Bewusteloosheid (langer dan 1 minuut)
  
• In combinatie met pijn op de vorst of last van hartkloppingen
  
• In combinatie met hevige buik- of rugpijn

• Niet na 2 minuten bijgekomen (bij normale omstandigheden)
• Jonger dan 6 en ouder dan 40 jaar
• Tijdens sport of andere intensieve inspanning

Ziekten met gevolg voor bewustzijn

• Epileptische aanval
  
• Koortsstuipen
  
• Hersenvliesontsteking
  
• Suikerziekte
  
• Beroerte
  
• Flauwte