Bs. 1 Introductie erfelijkheid en evolutie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Bs. 1 en 2 Genotype en fenotype

Thema 5 Erfelijkheid en evolutie

Deze les

Leerdoelen

Bs. 1  en 2

Zelf aan de slag

Afsluiting

Leerdoelen

Je kunt omschrijven wat het genotype en het fenotype zijn

Je kunt uitleggen dat cellen alleen de erfelijke informatie gebruiken die ze nodig hebben

Erfelijke informatie

Zet op volgorde van 

groot naar klein.

Orgaanstelsel

Orgaan

Weefsel

Cel

Organisme

Celkern

DNA

Cel

Celkern

Chromosoom

DNA 

Gen

Uit welke 2 cellen zijn wij ontstaan? Schrijf als volgt op: ....... en ........

Erfelijke informatie

Lichaamscel: 46 chromosomen

--> DNA

Alle lichaamscellen ontstaan uit 1 bevruchte eicel

helft vader + helft moeder = jij

Genotype

Gen: Stukjes DNA die samen informatie bevatten voor een eigenschap

Genotype: Complete genetische informatie

- Ontstaat op moment van bevruchting

Actief en nonactief

Elke celkern in je lichaam bevat precies dezelfde genen

Niet alle genen zijn actief

Genen kunnen 'aan' of 'uit' staan, hangt af van de functie van de cel

Ieder cel in ons lichaam bevat dezelfde genetische informatie

1. juist
2. onjuist

Bevat een huidcel dezelfde genen als een levercel?

1. Ja
2. Nee

Een cel gebruikt alleen de genen die hij nodig heeft. Andere genen zijn niet actief. Waar hangt het van af welke genen actief en niet-actief zijn?

Hoe noemen we een enkelvoudig gen van een genenpaar?

Fenotype

Alle eigenschappen van een organisme samen

Fenotype

Zichtbare eigenschappen: oogkleur, huidskleur, lengte

Onzichtbare eigenschappen: bloeddruk, bouw spiercellen

Wordt bepaald door: je genotype, je leefstijl en je omgeving

Wat is hier veranderd?

1. Alleen het genotype
2. Fenotype en genotype
3. Alleen het fenotype

Wat is hier veranderd?

1. Alleen het fenotype
2. Fenotype en genotype
3. Alleen genotype

Zelf aan de slag

Thema 5 bs. 1  Opdrachten 1 t/m 10

Wat betekent het genotype?

Waardoor wordt het fenotype bepaald? Door ............. + ................

Vragen na uitleg mutatie

Wat is een mutatie?

1. Plotselinge verandering in het fenotype
2. Is iemand die er anders uitziet. zoals een albino
3. Een ongecontroleerde celdeling
4. een plotselinge verandering in het genotype van een cel

Wat heeft meer invloed? Een mutatie in een geslachtscel of een mutatie in een lichaamscel?

1. Geslachtscel
2. Lichaamscel
3. Beide evenveel

Wanneer cellen zich ongeremd gaan delen noem je dit met een moeilijk woord: een ..........

Kanker wordt niet veroorzaakt door:

1. alcohol
2. teer uit sigarettenrook
3. koolstofmonoxide
4. UV straling

Wat houdt uitzaaiing van kanker in?

1. Dat er cellen vanuit een gezwel met de bloedbaan naar elders in je lichaam gaan
2. Dat je een kwaadaardige tumor hebt.
3. Dat je ziek geworden bent.
4. Dat de kanker niet op één plek zit maar overal.

Welk bewering over kanker en mutaties is juist?

1. Kanker veroorzaakt mutaties zodat de regeling van de celdeling niet goed verloopt
2. Er is geen verband tussen mutaties en kanker, want kanker wordt veroorzaakt door carcinogene stoffen.
3. Door kanker neemt het aantal mutaties toe zodat er een grotere kans is op een tumor.
4. Door mutaties kan kanker ontstaan