Vulkanen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo
• Leerjaar 3,4

Vulkanen

Platentektoniek en vulkanisme

Aardbevingen

Hypocentrum: plaats in de aardkorst waar de aardbeving begint

Epicentrum: plaats aan de aardoppervlakte direct boven het hypocentrum

• Hier voel je de zwaarste schokken

Herhaling!

Tsunami

Door een zeebeving komt een stuk zeebodem plotseling omhoog

• De zeebeving veroorzaakt een vloedgolf
  

Een tsunami wordt gevaarlijk als hij in de buurt van de kust komt

In ondiep water remt de golf af

De vloedgolf wordt hoger

Herhaling!

geobronnen.com

Je kunt uitleggen:

• hoe een vulkaan ontstaat en uitbarst.
• welke soorten vulkanen er zijn en waarin ze verschillen.
• wat de gevolgen zijn van een vulkaanuitbarsting voor mens en natuur.

Leerdoelen

Hoe ontstaat een vulkaan?

In de mantel stijgt heet gesteente op → magma.

1

Magma verzamelt zich onder de aardkorst.

2

Als de druk groot genoeg is, barst de vulkaan uit.

3

In de mantel stijgt heet gesteente op → magma.

1

Magma verzamelt zich onder de aardkorst.

2

Als de druk groot genoeg is, barst de vulkaan uit.

3

Wat gebeurt er bij een uitbarsting?

Lava, as en gassen komen vrij.

Soms rustig (lava stroomt), soms explosief (as, stenen).

geobronnen.com

Vulkanen

Een vulkaan is een plek waar magma uit de aarde naar buiten komt.

Bij een uitbarsting (eruptie) stroomt lava naar buiten en komen as en gassen vrij.

De meeste vulkanen liggen langs plaatgrenzen

Aantekening!

Soorten vulkanen

Steile helling.

Stroperige lava + as → lagen op elkaar.

Heftige erupties bij subductiezones.

Vlak en breed.

Vloeibare lava → verspreidt zich snel.

Na grote eruptie → top stort in.

Grote krater, soms met water: kratermeer.

Magma stroomt uit lange spleten.

Vooral bij divergente plaatgrenzen.

Spleetvulkaan

1

Schildvulkaan

3

Spleetvulkaan

3

Stratovulkaan

4

Stratovulkaan

5

Calderavulkaan

6

Soorten vulkanen

• Een schildvulkaan is laag en breed.
• Een stratovulkaan is steil en opgebouwd uit lagen lava en as.
• Een calderavulkaan ontstaat als de top instort na een grote uitbarsting.
• Een spleetvulkaan barst uit langs lange scheuren in de aardkorst.

Aantekening!

Vulkaan uitbarsting

• Asdeeltjes in lucht → zonlicht geblokkeerd.
• Temperatuur daalt tijdelijk.
• Vliegtuigen in problemen door as in motoren.

Explosieve eruptie → as, rotsen, gas.

• Asdeeltjes in lucht → zonlicht geblokkeerd.
• Temperatuur daalt tijdelijk.
• Vliegtuigen in problemen door as in motoren.

Rustige lava-uitstroom

Waarom leven mensen bij een vulkaan?

Wonen bij een vulkaan

Erupties kunnen rustig zijn of explosief 

• Asdeeltjes kunnen de zon blokkeren → tijdelijk kouder weer.
• Vliegtuigen kunnen gevaar lopen door as in de motoren.

Mensen in vulkaangebieden volgen de waarschuwingen van vulkanologen.

Aantekening!

Opdrachten

Maken in Learnbeat:

Vulkanen

• Theorie
• Aantekeningen
• Opdrachten
• +Opdrachten
• GeoBeat
• Zoek het Uit!
• Check

Aan de slag!

Vulkanen

Platentektoniek en vulkanisme

Je kunt uitleggen:

• hoe een vulkaan ontstaat en uitbarst.
  
• welke soorten vulkanen er zijn en waarin ze verschillen.
  
• wat de gevolgen zijn van een vulkaanuitbarsting voor mens en natuur.

Leerdoelen

GeoCrew

Opdrachten

Maken in Learnbeat:

Vulkanen

• Theorie
• Aantekeningen
• Opdrachten
• +Opdrachten
• GeoBeat
• Zoek het Uit!
• Check

Aan de slag!

Opdrachten

Ontdek de wereld op jouw manier

Meer informatie en materiaal:

https://geostap.nl/

GeoStap