5/2 ingezonden brief 2h les 1

Lezen (en schrijven):
de ingezonden brief
1 / 46
next
Slide 1: Slide
NederlandsMiddelbare schoolhavoLeerjaar 2

This lesson contains 46 slides, with interactive quizzes, text slides and 3 videos.

time-iconLesson duration is: 30 min

Items in this lesson

Lezen (en schrijven):
de ingezonden brief

Slide 1 - Slide

Planning

  • Korte activiteit 

  • Weet je het weer?
  • Nakijken
  • Instructie/quiz
  • Werken 
  • Afsluiten

Slide 2 - Slide

Lesdoel:
Aan het einde van deze les(senserie):
  • weet ik wat een ingezonden brief is;  
  • kan ik benoemen wat feit, mening, standpunt en argument betekent
  • kan ik subjectief en objectief benoemen en onderscheiden
  • begrijp ik hoe een ingezonden brief is opgebouwd;  
  • kan ik op basis van een bouwplan een betogende brief schrijven;  
  • kan ik argumenten bedenken en deze in een betogende tekst (de brief) uitwerken;  
  • kan ik de juiste signaalwoorden gebruiken in een ingezonden brief;
  • kan ik mijn geschreven tekst kritisch nakijken op spelling en zinsbouw. 

Slide 3 - Slide

Spelen met woorden: rebus
Geef iedereen de kans om de rebus op te lossen: roep je geen antwoorden door de klas, maar doe je het in je hoofd.
  • Bekijk eerst de rebus goed en probeer hem in je hoofd op te lossen (schrijf je antwoord eventueel even in je schrift op)
  • Schrijf je antwoord in de volgende sheet.
  • Denk aan hoofdletters en leestekens.

Slide 4 - Slide

Slide 5 - Slide


Slide 6 - Open question

Slide 7 - Slide


Slide 8 - Open question

Nakijken


Blz. 168, par. 6.5, deel 1: opdracht 2 t/m 4
Bijbehorende theorie: par. 7.7 standpunten en argumenten

Slide 9 - Slide

yy

Slide 10 - Slide

Wat staat er in de inleiding van een overtuigende tekst?
A
de argumenten
B
de conclusie
C
de mening van de schrijver
D
Het standpunt van de schrijver

Slide 11 - Quiz

Wat staat er in de kern van een overtuigende tekst?
A
de argumenten
B
de conclusie
C
de mening van de schrijver
D
het standpunt van de schrijver

Slide 12 - Quiz

Wat staat er in het slot van een overtuigende tekst?
A
de argumenten
B
de conclusie
C
de mening van de schrijver

Slide 13 - Quiz

Hoe wordt de mening van de schrijver ook wel genoemd?
A
het argument
B
het standpunt

Slide 14 - Quiz

In de conclusie herhaalt de schrijver zijn standpunt of mening.
A
waar
B
niet waar

Slide 15 - Quiz

En dan nu (eindelijk): de ingezonden brief 

Slide 16 - Slide

Wat is een ingezonden brief?
  • Een reactie op een artikel in een krant of tijdschrift.
  • Het is een mini-betoog: je geeft je mening, onderbouwt met argumenten, waarmee je de lezers van jouw brief wil overtuigen.

Tekstdoel: overtuigen 
--> betogende tekst 
--> mening van de schrijver + argumenten

Slide 17 - Slide

Waarom een ingezonden brief?
  • Je bent het niet eens met een artikel dat je eerder in een krant hebt gelezen.
  • Je wil iets zeggen over iemand die is geïnterviewd in de krant.
  • Je wil iets extra's uitleggen over iets wat eerder in de krant heeft gestaan
  • Je bent heel erg enthousiast over een artikel dat je hebt gelezen.


Slide 18 - Slide

Voor wie is de ingezonden brief?
Je publiek bestaat uit twee doelgroepen:
  • Allereerst moet je ervoor zorgen dat de redactie van de krant jouw ingezonden brief wil plaatsen.
  • Het belangrijkste is dat de lezer van de krant jouw brief uiteindelijk gaat lezen. --> Je zult uiteindelijk de lezer van iets moeten overtuigen.

Slide 19 - Slide

Wat heb je nodig om je lezers te overtuigen?
  • Argumenten

  • 'Bewijsmiddel' om je mening mee te onderbouwen.

Slide 20 - Slide

De opbouw van een ingezonden brief

Slide 21 - Slide




(Denk aan correcte spelling!)

Inleiding:

  • artikel waarop je reageert: bron (krant) + titel van artikel + datum
  • samenvatting van artikel in een zin.
  • aanleiding noemen
  • jouw mening




Kern:
  • argumenten (minimaal twee)
  • één alinea per argument


Slot:

  • conclusie 
  • herhalen mening  + eventueel advies/uitsmijter

Naam, plaats




Indeling van de ingezonden brief: I K S

Slide 22 - Slide

kenmerken ingezonden brief:
  1. subjectief
  2. kort en bondig (max. 100 woorden)
  3. verwijs naar waar de brief een reactie op is (eerste zin)
  4. geen aanhef, wel een titel
  5. onderteken de brief

Slide 23 - Slide

Feit, mening, argument
Objectief, subjectief

Slide 24 - Slide

Feit of mening

Slide 25 - Slide

Mening geven

- Uitleg geven over jouw mening

- Subjectieve argumenten
(Sentimenteel = met emotie)
Overtuigen

- Anderen overhalen jouw mening te delen

- Objectieve argumenten
(Ongevoelig = emotieloos)

Slide 26 - Slide

Persoon en zaak - subject matter

Informatie die op feiten is gebaseerd wordt ook wel objectief genoemd: de informatie wordt aangeboden als een meetbare zaak (object). Meningen zijn subjectief: het uitgangspunt is de persoon (het subject). 
Sommige tekstvormen, zoals verslagen, nieuwsberichten of achtergrondartikelen, zijn bij uitstek objectief: het tekstdoel is informeren. 
Andere tekstvormen, zoals betogen, recensies of ingezonden brieven, hebben juist per definitie een subjectief karakter. De meeste subjectieve teksten bevatten ook objectieve informatie (zo geeft een recensent pas zijn mening over een film of game nadat hij die aan het begin van zijn recensie feitelijk beschreven heeft).


In de grammatica wordt het onderwerp ook wel subject genoemd, in het Nederlands maar ook in andere talen (subject, Subjekt, sujet). Het subject is datgene wat of degene die een handeling verricht, die bijvoorbeeld iets pakt. Dat iets is dan het lijdend voorwerp, in de grammatica ook wel object genoemd (object, Objekt, objet).

Subject = onderwerp
Object = lijdend voorwerp

Slide 27 - Slide

Feit
  • Uitspraak over iets wat waar of niet waar is 
  • Een feit kan je controleren.

Voorbeeld
De helft van de veertienjarigen in Nederland krijgt 50 euro kleedgeld per maand.
= controleerbaar
= waar of niet waar

Slide 28 - Slide

Noteer een feit over mevrouw Hooi.

Slide 29 - Open question

Mening (standpunt)
  • Een mening of standpunt is wat iemand van iets vindt.
  • Het is niet controleerbaar
  • Je kunt het eens of oneens ermee zijn
  • Een mening herken je soms (maar lang niet altijd!) aan signaalwoorden als: ik vind, volgens mij, lijkt mij, naar mijn mening, mijns inziens
Voorbeeld
Ik vind het goed dat jongeren kleedgeld krijgen.

Slide 30 - Slide

Noteer een korte zin met een mening over mevrouw Hooi.

Slide 31 - Open question

Argument (reden)
  • Een argument is de uitleg waarmee je een mening verdedigt --> waarom diegene die mening heeft.
  • Herken je aan signaalwoorden als: want, omdat, namelijk en immers


Voorbeeld
Ik vind het goed dat jongeren kleedgeld krijgen (mening), want dan leren zij met geld omgaan (argument).

Slide 32 - Slide

Noteer een zin met een mening en een argument over mevrouw Hooi.

Slide 33 - Open question

Werk voor de deze les (als er tijd over is) + huiswerk: 

Blz. 172, par. 6.5, deel 2: opdracht 2 t/m 4
Bijbehorende theorie: par. 7.6 ingezonden brief


Wat  niet af is = huiswerk
Klaar = lezen uit je leesboek
Stel de volgende les vragen over fouten die je niet begreep!
timer
25:00

Slide 34 - Slide

Tekstdoelen

Slide 35 - Slide

Tekstdoel
De schrijver wil..
Voorbeeld tekstsoort
Informeren
Activeren
Overtuigen
Amuseren
dat je iets te weten komt
je overhalen om iets te doen
dat je zijn mening overneemt
je vermaken
krantenbericht, verslag nieuwsbericht, leesboek
reclametekst, uitnodiging, advertentie
bespreking van een film of boek (recensie), betoog, column
verhaal, leesboek, strip, roman, rap, mop

Slide 36 - Slide

Slide 37 - Video

Functies tekstdelen
Inleiding: de schrijver noemt het onderwerp van de tekst en wil de
interesse van de lezer wekken. Dit kan op veel manieren, bijvoorbeeld:
• een gebeurtenis beschrijven;
• een mening over het onderwerp geven;
• een vraag over het onderwerp stellen.
Midden: gaat per alinea in op een deelonderwerp van het onderwerp. Tekstverbanden om het een lopende tekst te maken!
Slot: de schrijver rondt de tekst af. Dit kan op veel manieren,
bijvoorbeeld:
• de belangrijkste informatie uit de tekst kort samenvatten;
• een conclusie trekken;
• de vraag uit de inleiding beantwoorden


Vaak hebben ze een vaste structuur!

Slide 38 - Slide

Slide 39 - Video

Wat is een alinea??

'Een alinea is een verzameling zinnen die met elkaar samenhangen. Alinea’s zijn als het ware de bouwstenen van je tekst: de kleinere eenheden binnen het geheel. Elke alinea stelt één onderwerp centraal.'

Elke alinea begint op een nieuwe regel (na een ‘return’). 

Het woord alinea komt uit het Latijn en betekent letterlijk ‘nieuwe regel’. Letterlijk: ‘van de lijn af, van de regel af’.

Op websites en in (korte) brieven en mails staat vaak voor en na elke alinea een witregel.

In langere en gedrukte teksten, zoals brochures, artikelen, tijdschriften, kranten en boeken, komt er niet altijd een witregel. Wel springt de eerste regel van elke alinea vaak iets in (dat wil zeggen dat hij iets rechts van de linkerkantlijn begint).

Slide 40 - Slide

Slide 41 - Video

Lesdoel:
Aan het einde van deze les(senserie):
  • weet ik wat een ingezonden brief is;  
  • kan ik benoemen wat feit, mening, standpunt en argument betekent
  • kan ik subjectief en objectief benoemen en onderscheiden
  • begrijp ik hoe een ingezonden brief is opgebouwd;  
  • kan ik op basis van een bouwplan een betogende brief schrijven;  
  • kan ik argumenten bedenken en deze in een betogende tekst (de brief) uitwerken;  
  • kan ik de juiste signaalwoorden gebruiken in een ingezonden brief;
  • kan ik mijn geschreven tekst kritisch nakijken op spelling en zinsbouw. 

Slide 42 - Slide

Ik kan het verschil tussen feit, mening en argument benoemen.

😒🙁😐🙂😃

Slide 43 - Poll

Ik kan het verschil tussen objectief en subjectief benoemen.

😒🙁😐🙂😃

Slide 44 - Poll

Reflectie:
Wat ging bij jou goed tijdens deze les?
Wat kan nog iets beter?

Slide 45 - Open question

Feedback
Wat vond je fijn/goed aan deze les?
Wat zou je liever anders zien?

Slide 46 - Open question