VS - par. 3 - VWO

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

3. Wat hebben mensen minimaal nodig?

Wat zijn de vier functies van de verzorgingsstaat?

4 functies verzorgingsstaat

Verzorgingsfunctie (zorg)
Verzekeringsfunctie (zekerheid van inkomen)
Verbindingsfunctie (sociale cohesie)
Verheffingsfunctie (onderwijs)

Functies van de verzorgingsstaat

1. Verzorgingsfunctie: hulp aan mensen die niet (meer) voor zichzelf kunnen zorgen
2. Verzekeringsfunctie: iedereen heeft de zekerheid van een inkomen als gevolg van ziekte, werkloosheid of ouderdom
3. Verheffingsfunctie: kansen om je te ontplooien (kennis en vaardigheden voor de arbeidsmarkt en aanleren van waarden en normen die nodig zijn om verder te komen)
4. Verbindingsfunctie: creëren onderlinge verbondenheid (sociale cohesie) 

Wat is interdependentie?

Interdependentie

Onderlinge afhankelijkheid.

Externe effecten:
gevolgen voor anderen dan de direct betrokkenen

Externe effecten (De Swaan)

De effecten, van bijv. jouw ziekte, op anderen. Sinds de industrialisering sterk toegenomen omdat je van meer mensen afhankelijk bent (interdependentie).

Hoe heet de minimumuitkering waar iedereen recht op heeft?

1. UWV
2. WIA
3. AOW
4. WWB

Wet Werk en Bijstand (WWB)

Mensen zonder baan of andere uitkering komen in aanmerking voor een bijstandsuitkering.

- Sociaal minimum: het bedrag wat mensen minimaal nodig hebben om in hun levensonderhoud te voorzien.

Welk dilemma bestaat er omtrent het sociale minimum?

Sociaal minimum...

- moet hoog genoeg zijn om van te leven en deel te nemen aan de slv.

- moet laag genoeg zijn om mensen te motiveren te gaan werken. En zodat mensen bereid zijn om er aan mee te betalen.

Functies uitkeringen (1/2)

- Minimumbehoeftefunctie: moet sociaal mininum zijn.

- Loondervingsfunctie: zorgen voor inkomen bij ziekte, werkloosheid enz.

Functies uitkeringen (2/2)

- Equivalentiebeginsel: er is evenredigheid tussen de premie die je betaald hebt en de hoogte van de uitkering die je krijgt.

- Solidariteitsbeginsel: zoals de WWB. Mensen met een hoger inkomen betalen meer belasting maar krijgen geen hogere uitkering.

Sociale verzekeringen:

1. Werknemersverzekeringen

Verzekeren werknemers van een inkomen (equivalentie).

2. Volksverzekeringen

Sociale zekerheid voor iedereen (AOW, WWB --> minimumbehoeftefunctie)

De WIA is een voorbeeld van een

1. werknemersverzekering
2. volksverzekering

Twee uitgangspunten

Individuele rechten en plichten: uitkering is niet afhankelijk van huishouden

Draagkracht van de leefeenheid: uitkering is wel afhankelijk van huishouden

Functies en uitgangspunten van uitkeringen

• Minimumbehoeftefunctie (inkomen op niveau sociaal minimum zoals de bijstand) op basis van solidariteitsbeginsel (hogere lonen betalen meer belasting/premies)
• Loondervingsfunctie (als loon door werkloosheid, ziekte of arbeidsongeschiktheid wegvalt. Meestal percentage van laatstverdiende loon) op basis van equivalentiebeginsel (evenredigheid tussen betaalde premie en uitkering)

Bij uitkeringen kan ook worden uitgegaan van:

• Individuele rechten en plichten: uitkering is een individuele zaak (bij het recht op en de hoogte van de uitkering is niet van belang of iemand samenwoont of kinderen heeft)
• Draagkracht van de leefeenheid: bij het recht op en de hoogte van de uitkering, speelt de samenstelling van het huishouden (leefeenheid) waarvan iemand onderdeel uitmaakt mee.

Alg. Wet Bijz. Ziektek. (AWBZ)

Kosten voor verpleeghuis of psych. inrichting.

Zorgverz.wet (AZW)

Kosten voor huisarts en ziekenhuis. Verplichte verzekering met eigen risico.

Omslagstelsel

Uitkeringen worden betaald van belastingen en premies (in NL).

Kapitaaldekkingsstelsel

Premies van nu worden gespaard voor later en via beleggingen worden de uitkeringen betaald.

Basispakket

• Anticonceptie
• Erfelijkheidsonderzoek
• Geneesmiddelen
• Ketenzorg
• Specialistische zorg in ziekenhuis
• Ziekenhuisopname
• Ziekenvervoer