Maagsonde en SOVO

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 4

Maagsonde en SOVO

Neus-maagsonde

PEG - sonde

Inhoudsopgave 

• Indicatie neus maagsonde
• verschillende typen sondes
• contra indicaties neus maagsonde
• inbrengen, verwijderen en verzorgen van de maagsonde
• indicatie PEG-sonde 
• verzorgen van de PEG-sonde
• toedienen van sondevoeding


• Voedingspomp bedienen

welke komen jullie tegen?

Duodenum

• Twaalfvingerige darm.

• Het eerste deel van de dunne darm, waar de vertering van je eten begint. De twaalfvingerige darm zit vol met verteringssappen. 
  

Jejunum

• Nuchtere darm.

• Het tweede deel van de dunne darm.
  De nuchtere darm haalt de voedingsstoffen uit je eten. Deze komen via het slijmvlies in je bloed. 
  

Wat is geen aandachtspunt bij het inbrengen van een maagsonde?

1. Controleren van de ligging van de sonde.
2. Het bepalen van de juiste lengte van de sonde.
3. Het luisteren of de sonde goed ligt door auscultatie (borrelen).
4. Het controleren van de neusgaten en de positie van het hoofd.

een reden voor een maagsonde kan zijn

1. toedienen van sondevoeding
2. maagspoelen
3. na een operatie het leeghouden van de maag
4. alle antwoorden zijn juist

Het inbrengen van een maagsonde is een

1. risicovolle handeling
2. voorbehouden handeling
3. risicovolle en voorbehouden handeling

Hoe bepaal je de lengte van de in te brengen maagsonde?

1. NEX - 10 Methode
2. NEX + 10 Methode
3. NEX methode
4. Gemiddelde tussen 50 en 70 cm.

Wat wordt NIET gebruikt bij het inbrengen van een maagsonde?

1. steriele handschoenen
2. glijmiddel
3. pH-strips

Wat is een PEG-sonde?

1. een sonde die via de neus naar de dunne darm gaat
2. een sonde die via de buikwand naar de maag gaat
3. een sonde die via de buikwand naar de dunne darm gaat
4. een sonde die via de neus naar de dikke darm gaat

Wie plaatst een PEG Sonde?

1. Specialist
2. Huisarts
3. Verpleegkundige
4. Verzorgende IG

Bij een PEG-sonde moet je de ph controle doen

1. Elke dag
2. Alleen bij inbrengen
3. alleen bij verwisselen
4. dit hoeft niet

niet nodig omdat er gezien is dat de sonde in de maag zit, bij twijfel evt foto maken of ph controle

Verzorgen van een PEG sonde gebeurt altijd steriel

1. Juist
2. Onjuist

Wanneer wordt er voor een PEG sonde gekozen?

1. Bij langer dan 2 à 4 weken gebruik van sondevoeding
2. Bij langer dan 4 à 6 weken gebruik van sondevoeding
3. Bij langer dan 6 à 8 weken gebruik van sondevoeding
4. Bij langer dan 8 à 10 weken gebruik van sondevoeding

plaatsing van de pegsonde

Voor de plaatsing van een PEG-sonde krijgt u een roesje.

De arts of verpleegkundig specialist plaatst de PEG-sonde met een gastroscoop. Dat is een buigzame slang met een lampje en een camera. Via uw keel brengt de arts of verpleegkundig specialist de gastroscoop naar uw maag. Zo kunnen we zien waar en hoe de voedingssonde geplaatst moet worden.

Boven op uw buik stippen we de juiste plaats aan. Deze plek wordt plaatselijk verdoofd.

Als de plaats is bepaald, maakt de arts of verpleegkundig specialist een klein sneetje in uw buik.

Daardoor plaatsen we een inbrenghuls met een voerdraad in de maag.

Daarna verwijdert de arts of verpleegkundig specialist de gastroscoop en wordt de PEG-sonde via de voerdraad op de juiste plaats gebracht.

Een rond plaatje aan de binnenkant van de maag voorkomt dat de sonde naar buiten schiet. Aan de buitenkant wordt de sonde vastgezet met een afdekplaatje.

verzorgen van de peg sonde

Dagelijks controleren op roodheid, zwelling of lekkage rond de insteekopening

Reinig de huid rondom de sonde met lauw water en milde zeep

Droog goed af, plaats eventueel een splitkompres

Controleer of de externe fixatiedisk niet te strak of te los zit

Schoonmaken van de sonde met lauwwarm water na toediening van voeding of medicatie

Sluit de voedingsconnector goed af om besmetting te voorkomen

belangrijke verzorgingsregels

Gebruik geen alcohol – tast het materiaal van de sonde aan

De huid kan ook onder de douche schoongespoeld worden

Markeer de positie van de sonde 5–10 mm boven de huid

Zorg altijd voor een reservesonde bij de hand

Pas handhygiëne toe vóór en na de verzorging

vervanging van de PEG sonde

Vervanging gebeurt in het ziekenhuis of door getrainde zorgverlener

PEG-sonde wordt meestal na 6–12 maanden vervangen

Vervangen door button of sonde met fixatieballon

Bij vervangen: fistelopening inspecteren en fixatieballon op juiste wijze vullen

Nieuwe sonde op juiste lengte afstellen, markering controleren

complicaties bij de sonde

Lekkage: herpositioneer externe fixatiedisk

Sonde eruit? Plaats een reservesonde om fistel open te houden

Let op: bij jonge fistel (<4 weken): niets terugplaatsen, direct arts bellen

Bloeding: oefen druk uit met gaasje – stopt het niet, overleg met arts

Bij aanhoudende klachten: overleg met behandelaar

wild vlees

Oorzaken van wild vlees bij een PEG-sonde:

1. Mechanische irritatie

o De sonde beweegt te veel of schuurt tegen de huid.

o De externe fixatieplaat zit te los of te strak, waardoor wrijving ontstaat.

2. Vocht en lekkage

o Lekkage van maaginhoud of voeding rond de insteekopening irriteert de huid.

o Vochtige omgeving bevordert de groei van granulatieweefsel.

3. Infectie of ontsteking

o Chronische ontsteking of oppervlakkige infectie zorgt voor abnormale weefselgroei.

4. Slechte wondgenezing

o Bij mensen met bijvoorbeeld diabetes, slechte voedingstoestand of gebruik van corticosteroïden.

verzorging van wild vlees

• Pas de normale verzorging van de sonde toe.
• Heel soms komt het wild vlees door maagzuur dat langs de sonde naar buiten lekt. dan   kunnen er  medicijnen voor worden geschreven
• Correcte fixatie van de sonde (niet te strak, niet te los)
  
• Zilvernitraat (in stiftvorm) kan worden gebruikt om wild vlees aan te stippen en terug te     dringen.
  
• Beoordeling door arts of verpleegkundige bij twijfel of bij infectieverschijnselen
  
• Heel soms snijdt de arts het wild vlees weg met een kleine operati

dompelen en draaien

PEG-sonde: wél dompelen, níet draaien

PEG-J-sonde: wél dompelen ( elke dag ), niet draaien

PEJ-sonde: wél dompelen, wél draaien

PRG-sonde (ballon): dompelen volgens afspraak, wél draaien

Button: draaien volgens afspraak

Ik leg het je helder uit:

Dompelen bij een PEG-sonde (percutane endoscopische gastrostomie-sonde) betekent: de sonde een stukje naar binnen duwen (meestal een paar centimeter) zodat je zeker weet dat hij nog goed in de maag zit en niet bijvoorbeeld vastzit in de buikwand. Dit helpt om ingroei van de sonde in de buikwand te voorkomen.

Draaien betekent: de PEG-sonde voorzichtig ronddraaien (meestal 360 graden) in de insteekopening. Dat doe je om te zorgen dat de sonde niet vastgroeit in de huid of onderhuids weefsel. Draaien helpt ook om infecties en irritaties rondom de insteekopening te voorkomen.

Belangrijk: Dompelen en draaien worden vaak samen gedaan, bijvoorbeeld dagelijks of volgens voorschrift van een arts of verpleegkundige. Maar: niet elke PEG-sonde mag gedompeld en gedraaid worden! Sommige nieuwe sondes (vooral in de eerste 4-6 weken na plaatsing) mogen juist nog niet bewogen worden vanwege risico op losraken of schade. Daarom altijd eerst de instructies volgen van de arts of de plaatsingsdatum controleren.

Draai een PEG-J-sonde nooit, de jejunumextensie kan in de maag terechtkomen.

Dompel een PEC-sonde elke dag 3-4cm.

Sondevoeding toedienen via de pomp

Aandachtspunten

• Juiste patiënt
  
• Juiste sondevoeding
  
• Juiste dosering
• Juiste tijd
• Controleer de houdbaarheidsdatum
  
• Na openen datum/tijd noteren
  
• Let op : zakken 24 uur houdbaar
  
• Let op : glazen flessen max. 8 uur
  

Verschillende opties voor toedienen SV

Intermitterend: bepaalde periode
Continu: via pomp doorlopend
Per portie/bolus: via spuit/trechter meerdere malen per dag

Toediening via voedingspomp

Toediening via spuit (bolus)

Verschillende merken pompen

Mogelijke complicatie bij sondevoeding?

1. Stomatitis
2. Aspiratie pneumonie
3. Misselijkheid
4. Alle antwoorden zijn juist

Wat is geen aandachtspunt bij het geven van sondevoeding?

1. Het bijhouden van een vochtbalans
2. Mondverzorging
3. Het inschakelen van een diëtist
4. Het afstemmen van de smaak van de voeding

Indicaties andere voedingssondes?

1. Slikstoornissen
2. Aandoeningen aan de slokdarm en/of maag
3. Indien langer dan 4 weken sondevoeding wordt toegediend
4. Alle antwoorden zijn goed

Sondevoeding is parenterale voeding...

1. waar
2. niet waar

opdracht 

klinisch redeneren

oefenen PEG sonde verzorgen

oefenen maagsonde inbrengen

bedienen sovo pomp

Vragen/ evaluatie?

😒🙁😐🙂😃