erfelijkheid en evolutie 2HV bs 5,6,7,8, week 10

• Biologie
• Middelbare school

Evolutietheorie

basisstof H 5 , 6  en V 6 ,7

Deze les:

• Opstarten
• 
  
• Uitleg basisstof 2
• Zelfstandig aan de slag
  
• Afsluiting
  

Deze les:

Leerdoel: 

• Je kunt de evolutietheorie beschrijven 
• Je kunt argumenten voor de evolutietheorie benoemen

- zelf aan de slag. 

Huiswerk:

- HAVO opdrachten basisstof 5 t/m 7

- VWO opdrachten basisstof 6 t/m 8

Zelfstudieles Evolutie

Welkom in deze les. In deze les ga je zelf ontdekken wat evolutie is en ga je in een virtueel laboratorium op onderzoek uit.

Op de volgende slide staat een aantekening

Deze aantekening moet je goed begrijpen en uit je hoofd leren. Schrijf deze over in je aantekeningen.

Soort

We spreken van 1 soort wanneer individuen zich onderling voort kunnen platen en vruchtbare nakomelingen krijgen.

Lijger

Een lijger is een kruising tussen een leeuw en en tijger. 

(zie video)

Lees dit artikel en beantwoord daarna de vraag in de volgende slide.

Behoren de leeuw en de tijger tot dezelfde soort? Leg uit waarom wel/niet.

Lees in je boek

- Ontstaan van nieuwe soorten (blz. 126 havo/ 136 vwo)

Op de volgende slide staat een aantekening

Deze aantekening moet je goed begrijpen en uit je hoofd leren. Schrijf deze over in je aantekeningen.

Evolutie: ontwikkelen van soorten of het ontstaan van nieuwe soorten over een langere periode. 

1:  Variatie binnen een soort (genotype)

      - Geslachtelijke voorplanting

      - Mutatie van DNA

 

Natuurlijke selectie:

        2:  Survival of the fittest:

              De variant die het beste past in zijn omgeving overleeft het.

        3: De overlevenden krijgen nakomelingen waaraan ze hun "passende"

              eigenschappen doorgeven.

Herhaling van 1 t/m 3 over een langere periode in isolatie kan ertoe leiden dat soorten veranderen en/of er nieuwe soorten ontstaan --> evolutie

Bedenk zelf een fantasie verhaal hoe door natuurlijke selectie een soort is ontstaan.

Aan de slag

Open deze app (klik op play en geef toestemming)

Ga eerst naar de inleiding.

Klik op voeg maatje toe

Klik op voeg mutatie toe (dominant of recessief maakt niet uit)

Kijk wat er gebeurt en "speel" met de knoppen

Zorg dat je van iedere knop weet wat hij doet.

Welke konijnen "passen het best" in de zomer? Waarom?

Wat verandert er in de winter?

Klik onderin op lab. Je kunt hier nog veel meer ontdekken. Je mag doorspelen tot het einde van de les. Wat heb je ontdekt? (invloed tanden op voedsel of invloed flaporen op wolven)

Weet je het nog?

genotype / fenotype

1-eiige tweeling / twee eiige tweeling

gen/allel

prenataal onderzoek / genetisch advies

mutatie / mutant /

mutatie in lichaamscellen of geslachtscellen

goedaardige tumoren / kwaadaardige tumoren

Hierna volgt een video...

- Wat is het bewijs voor evolutie?

BS 7 De geschiedenis

van het leven op aarde:

geologische tijdschaal verdeeld in tijdperken en perioden

meer/minder verwantschap tussen soorten

De pijlers van de theorie

1. Er zijn genetische verschillen aanwezig tussen organismen van één soort. Dit komt door geslachtelijke voortplanting en mutaties.
   
2. Natuurlijke selectie (survival of the fittest) zorgt ervoor dat één vorm meer kans heeft om zich voort te planten en de genen door te geven.
   
3. Ontstaan van nieuwe soorten door reproductieve isolatie.
   

Isolatie

• Als verschillende vormen van een soort van elkaar gescheiden raken noem je dat isolatie. Dit kan bijvoorbeeld komen door een rivier, een zee, ijs, bergen of een woestijn. 
  
• De vormen zullen dat steeds meer van elkaar verschillen omdat ze zich gedurende lange tijd aanpassen aan de omgeving.
  

• Zo ontstaan er twee verschillende soorten. Deze kunnen geen vruchtbare nakomelingen voortbrengen.                
  

Charles Darwin had ook veel tegenstanders

Darwins publicatie was het startschot van een jarenlange, vaak bitter gevoerde strijd tussen voor- en tegenstanders van het ‘darwinisme’. Met name Huxley en Hooker verdedigden Darwins ideeën tegen aanvallen van onder andere de bioloog Richard Owen (1804-1892). De ver doorgevoerde conclusie dat de mensheid van de apen zou afstammen zorgden voor veel vernederende opmerkingen en spotprenten waarop Darwin als aap werd afgebeeld

Fossielen

• Fossielen zijn versteende overblijfselen van organismen of afdrukken van organismen in gesteente.
  
• Door de fossielen die gevonden zijn, blijkt dat in miljoenen jaren (evolutie) soorten zijn ontstaan, veranderd en/of verdwenen zijn.
  

• De fossielen zijn een argument voor de evolutietheorie, ze laten zien dat de evolutietheorie waar kan zijn.
  

Levende fossiel

'Levende fossielen'  zijn dieren die al heel vroeger leefden en nu nog steeds (Bijv. de Naulitus, een zeedier).

Fossielen

zachte delen verdwijnen

harde delen

verstenen

Overeenkomst in bouw (1)

• Verschillende functies
• Dezelfde bouw
• Gemeenschappelijke voorouder
  

Overeenkomst in bouw (2)

• Dezelfde functie
• Verschillende bouw
• Geen gemeenschappelijke voorouder
  

Rudimentaire

organen

embryonale ontwikkeling

Maak de opdrachten 

Havo   basisstof 5, 6 en 7

VWO  basisstof 6,7,en 8