SCHOOLFILM VAN DE MAAND MEI: Free as a Bird
1 / 15
Introduction
Dit is een les over de documentaire FREE AS A BIRD. Lees eerst de instructie door.
FREE AS A BIRD gaat over de twaalfjarige Ariana die dansend door het leven gaat en tegelijkertijd te maken heeft met twee nieren die niet goed functioneren. In deze les zullen de leerlingen aan de hand van de korte documentaire én video's van regisseur Annelies Kruk nadenken over kwetsbaarheid en gezondheid. De film is geschikt voor primair onderwijs groep 7-8.
Dit is een les van IDFA in samenwerking met het Netwerk Filmeducatie.
Instructions
Zie de bijlage voor een PDF-handleiding van deze les.
Thema's:
- documentaire
- kwetsbaarheid
- gezondheid
De les bevat drie korte video's:
- In deze video introduceert filmmaker Annelies Kruk de film en stelt de kijkvraag: waarom heb ik voor de titel Free as a Bird gekozen, denken jullie? Welke beelden uit de film passen hierbij?
- In deze video vertelt filmmaker Annelies Kruk dat ze voor deze film een mooi einde in gedachten had – maar de realiteit liep anders. Wat vinden jullie van het open einde?
- In deze video vertelt filmmaker Annelies Kruk hoe het is afgelopen met Ariana's oproep voor een donornier.
Lesdoelen:
- Leren wat een documentaire is en dat deze gemaakt wordt door een filmmaker;
- Nadenken over de verschillende manieren van omgaan met tegenslagen;
- Kennismaken met de begrippen 'donorwet' en 'actieve donorregistratie'.
Benodigdheden:
- Laptop en scherm/digibord
- Mobiele telefoons/iPads om een kort filmpje mee te maken OF papier en tekenspullen
Instructions
Items in this lesson
Slide 1 - Slide
Introductie
Vertel: Vandaag gaan we kijken naar een korte documentaire én video's van de regisseur. Deze les gaat over documentaire, kwetsbaarheid en gezondheid.
Slide 2 - Slide
In deze les…
- ...leren leerlingen wat een documentaire is;
- ...denken leerlingen na over hoe ze omgaan met tegenslagen; en
- ...maken leerlingen kennis met de woorden 'donorwet' en 'actieve donorregistratie'.
Slide 3 - Slide
Woordweb: documentaire
Wat weten leerlingen van het genre documentaire? Haal input op en bespreek vervolgens klassikaal:
- Een documentaire is een film over echte mensen en echte gebeurtenissen.
- Documentaires gaan vaak over serieuze of belangrijke onderwerpen, maar dat hoeft niet. Documentaires kunnen ook grappig zijn.
- In documentaires wordt vaak gebruik gemaakt van interviews en/of een voice-over (vertelstem). Maar: een documentairemaker kan er ook voor kiezen om dat niet te doen.
- Documentaires worden, net als speelfilms, ook in de bioscoop vertoond.
- Documentaires vertellen niet altijd de waarheid. Ze kunnen ook de mening van één persoon laten zien.
- De film die jullie zo gaan kijken, Free as a Bird, is een documentaire: Ariana, haar broer en haar dansvriendinnen zijn geen acteurs.
Slide 4 - Video
De regisseur vertelt (1/3)
Slide 5 - Video
Film kijken
Bekijk klassikaal de korte documentaire van begin tot einde. De film duurt 15 minuten en kan op deze slide afgespeeld worden.
Slide 6 - Slide
Filmervaring
- Wat vond je van de film?
Eigen antwoorden - Waar dacht je aan tijdens het kijken?
Eigen antwoorden - Voelde je ook iets? Op welk moment in de film was dat en wat voelde je daarbij?
Eigen antwoorden
Slide 7 - Slide
De filmtitel is: Free as a Bird
Stel klassikaal de volgende vragen:
- Waarom heeft filmmaker Annelies voor deze titel gekozen, denk je?
Annelies, de maker van Free as a Bird, wil met deze film graag laten zien hoe krachtig het is als je dingen die je heel spannend vindt toch doet. En dat mensen heel positief kunnen reageren als je je kwetsbaar opstelt en praat over moeilijke, persoonlijke onderwerpen. Daardoor kun je je erg opgelucht en bevrijd voelen! Wat Ariana hoopt dat de kijkers van Free as a Bird meenemen, is dat je geen medelijden hoeft te hebben met iemand die ziek is. Ariana is misschien een beetje anders dan anderen en ze kan nog steeds heel veel wél. Of je nu ziek bent of niet: als je een doel voor ogen hebt, kun je alsnog heel veel bereiken!
- Welke scènes of beelden in de film vind jij passen bij deze titel en waarom? Bijvoorbeeld: Ariana die op de trampoline springt – ze vliegt dan letterlijk door de lucht, net als een vogel. Wanneer Ariana danst lijkt ze zich ook vrij te voelen, ze beweegt net zo makkelijk en goed als de meiden om haar heen, ze lacht en haar haren wapperen alle kanten op. Wanneer Ariana door het water rent schijnt de zon op het water en je ziet de spetters glinsteren.
- Kun jij zelf ook nog een ander idee voor een titel van deze documentaire bedenken? Eigen antwoorden. Vraag leerlingen om hun ideeën toe te lichten.
Slide 8 - Slide
Tegenslagen in het leven
Stel klassikaal de volgende vragen:
- Ariana focust het liefst op de leuke kanten van het leven. Hoe reageer jij op tegenslagen in jouw leven? Bijvoorbeeld: leid je jezelf af of lukt dat niet? Lig je er wakker van?
Eigen antwoorden - Ariana praat niet graag over haar gezondheid. Wat zou jij doen als je Ariana was: wel of juist niet over je gezondheid praten? Waarom?
Eigen antwoorden. Mogelijke voordelen van het bespreekbaar maken van moeilijke onderwerpen: het kan ervoor zorgen dat de mensen om je heen er rekening mee kunnen houden of hulp kunnen aanbieden, het kan ervoor zorgen dat je er minder over piekert in je eigen gedachten, en misschien ontdek je dat je niet de enige bent met een bepaald probleem en voel je je daardoor minder eenzaam. - Als jij gevraagd zou worden om in een documentaire over de moeilijkheden in jouw leven te vertellen, zou je dat dan doen?
Eigen antwoorden. Bespreek met leerlingen dat het lastig kan zijn om zo open te zijn voor een camera: je moet het maar durven! - Denk je dat je ouders het goed zouden vinden? Welke vragen zouden jullie aan de filmmaker stellen voordat je ja zegt?
Eigen antwoorden. De les van vandaag laat zien dat het maar zo kan dat een documentaire over jou vijf jaar later nog steeds op scholen wordt laten zien. Mogelijk relevante vragen: als ik lelijk op beeld sta, mag ik dan bepalen dat dat beeld niet gebruikt mag worden? Komt de film openbaar op YouTube en voor hoe lang?
Slide 9 - Video
In deze video vertelt filmmaker Annelies Kruk dat ze voor deze film een mooi einde in gedachten had – maar de realiteit liep anders. Wat vinden jullie van het open einde?
Slide 10 - Slide
Open einde
Stel klassikaal de volgende vragen:
- Wat vind jij ervan dat deze film een open einde heeft?
Eigen antwoorden - Wat zou jouw droomeinde van deze film zijn? Met andere woorden: hoe zou de film aflopen als jij dat mocht bepalen en alles mogelijk was?
Eigen antwoorden. Je kunt leerlingen dit laten beschrijven met woorden, maar je kunt het ze ook laten tekenen of filmen. - De documentaire is ongeveer vijf jaar geleden opgenomen. Denk je dat Annelies, de filmmaker, Ariana nog steeds spreekt? Waarom wel of niet?
Ja, Annelies en Ariana hebben nog steeds contact, vijf jaar na de opnames. Om samen een documentaire te maken over zo'n persoonlijk onderwerp, is het belangrijk om elkaar te vertrouwen en echt een band met elkaar op te bouwen. Annelies geeft om Ariana en wilde al die tijd graag op de hoogte blijven van hoe het met haar gaat.
Slide 11 - Video
In deze video vertelt filmmaker Annelies Kruk hoe het is afgelopen met Ariana's oproep voor een donornier.
Slide 12 - Slide
Verdieping: donorwet
Bespreek klassikaal de volgende vragen:
Bespreek klassikaal de volgende vragen:
- In Nederland hebben we een donorwet. Iedereen vanaf 18 jaar wordt gevraagd om te laten weten of die donor zou willen zijn. Als je geen reactie geeft, word je automatisch als donor geregistreerd. Dit noem je actieve donorregistratie. Vroeger moest je een formulier invullen om te laten weten dat je donor wilt zijn.
- Je wordt dus automatisch donor, behalve als je laat weten dat je dat niet wilt. Waarom zou dit zo geregeld zijn, denk je?
De bedenkers van de wet hopen dat zo meer mensen orgaandonor worden, want er is in Nederland een groot tekort aan orgaandonoren. Ieder jaar overlijden mensen omdat ze niet op tijd een nieuw orgaan kunnen krijgen. - Zou jij donor willen worden, denk je, en waarom wel of niet?
Eigen antwoorden - Sommige mensen vinden dat iedereen donor moet zijn en dat hierover een nieuwe wet moet worden gemaakt. Wat vind jij? Moeten mensen de vrijheid krijgen om zelf te kiezen, of moet de regering bepalen dat iedereen verplicht donor is?
Eigen antwoorden
Slide 13 - Slide
Aan de slag! Creatieve opdracht
- Regisseur Annelies heeft de documentaire Free as a Bird genoemd en bij het maken van de film ook nagedacht over beelden die hierbij passen. Bekijk op deze slide een kort fragment uit de film terug, ter inspiratie voor een creatieve opdracht.
- Maak groepjes van 3-5 klasgenoten en denk samen na over een creatief beeld dat past bij de titel Free as a Bird. Dat kan van alles zijn! Maak hiervan met je groepje een filmpje van maximaal 15 seconden, of een tekening.
Slide 14 - Slide
Waardeer de les
We horen graag hoe jij en je leerlingen de les hebben ervaren! Je kunt je waardering en/of feedback via het volgende formulier achterlaten:
Slide 15 - Slide
Film in de klas
Kijk voor meer gratis films en lespakketten voor het primair- en voortgezet onderwijs op filmeducatie.nl, Schooltv of in IDFA's online collectie.
