11.5 Cellen en chromosomen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Programma

• Lezen 11.5
• Herhaling 11.4
• Theorie 11.5
• Verwerking 11.5 

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe door celdeling geslachtscellen gevormd worden.
• Je kunt uitleggen hoe door celdeling nieuwe lichaamscellen gevormd worden.
• Je kunt uitleggen hoe verschillende soorten cellen ontstaan.

Kan een vrouw een Y-chromosoom in een eicel produceren?

1. Ja
2. Nee

Hoeveel chromosomen heeft een bevruchte eicel

1. 12
2. 23
3. 46

Een eeneïge tweeling hebben dezelfde chromosomen

1. Goed
2. Fout

Is de haarkleur erfelijk?

1. Ja
2. Nee

De variant van een eigenschap noemen we een.............

Gen

Celkern

DNA

Chromosomen

Allel

Een variant op een gen noem je een allel.

1. Juist
2. Onjuist

Deze karyogram is
van een man.

1. Juist
2. Onjuist

Hoeveel chromosomen bevat de eicel na de bevruchting?

1. 44
2. 48
3. 23
4. 46

apps.noordhoff.nl

Filmpje 11.5 Noordhoff inloggen

Mitose of gewone celdeling

• Er wordt een exacte kopie van alle chromosomen gemaakt  (deze cellen zijn diploïd)
• Hierbij gaat een cel zichzelf delen 

Meiose of reductiedeling

• Vindt plaats in de eierstokken of teelballen 
• Hieruit ontstaan de geslachtscellen (zaadcel of eicel) 
• Elke geslachtscel heeft de helft van het aantal chromosomen dus 23 in totaal (dit noem je haploïd)

23 chromosomen + 23 chromosomen = 46

Zet de fasen van de mitose in de juiste volgorde:

1

2

3

4

5

6

Hoe krijg je verschillende soorten cellen? 

• Je hebt heel veel verschillende soorten cellen, allemaal ontstaan door mitose
• bijvoorbeeld: spiercellen, darmcellen, zenuwcellen, huidcellen
• Ze verschillen in vorm en grootte: celdifferentiatie
• Ze verschillen in functie: celspecialisatie

Hoe krijg je verschillende soorten cellen?

• Stamcellen: cellen die nog in staat zijn om te differentiëren en te specialiseren

• Celdifferentiatie: verschillen in vorm en grootte van cellen
• Celspecialisatie: verschillende functies van cellen 

Differentiatie en specialisatie ontstaan doordat een cel genen aan en uit kan zetten. Dit aan/uit zetten gebeurt door eiwitten. Welke eiwitten worden gemaakt, wordt bepaald door speciale regelgenen.

Nu

-Zijn er nog vragen? 

-Huiswerk: -maken 11.5 

                        -Het hoofdstuk bekijken en vragen opschrijven