basisstof 1 - Bloed

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

BS 1 Bloed

Leerdoelen

Je kunt de bestanddelen van bloed noemen met hun kenmerken en functies

SAMENSTELLING BLOED

• 7% plasma-eiwitten
• 91% water
• 2% opgeloste stoffen 

Bloedplasma

Bloedplasma vervoert beetje O2, voedingsstoffen, CO2 en afvalstoffen.

Wat is het verschil tussen plasma en serum?

Fibrinogeen is                 Bevat fibrinogeen

omgezet in fibrine.         (= stollings-eiwit)

Bloedcellen worden gevormd in
het beenmerg; het binnenste
gedeelte van je botten.
Waar zit het beenmerg NIET?

1. in het bekken
2. in de ribben
3. in het borstbeen
4. in het knie-gewricht

Stamcellen uit beenmerg 

worden:

- rode bloedcellen

- witte bloedcellen

- bloedplaatjes

Hoe ontstaat bloed?

• bi-concaaf
• geen celkern (leven ca 120 dagen)
• vervoeren zuurstof
• bevatten hemoglobine (eiwit)
• hemoglobine kan zuurstof binden en weer afgeven

Rode bloedcellen

sikkelcelanemie

Een bloedziekte die vooral voorkomt bij mensen uit zuidelijke landen is sikkelcelanemie, hierbij zijn veel rode bloedcellen misvormd en bevatten daardoor minder hemoglobine, waardoor zij minder in staat zijn om zuurstof te vervoeren

• hebben WEL een celkern
• zijn flexibel van vorm - kunnen buiten de bloedvaten komen
• maken ziekteverwekkers onschadelijk
• macrofagen sluiten ziekteverwekkers in en gaan hierbij zelf dood

Witte bloedcellen

Pus en etter (in een wond) bestaat uit dode witte bloedcellen en gedode bacteriën.

Witte bloedcel (macrofaag) maakt de ziekteverwekker onschadelijk door deze in te sluiten. Witte bloedcellen kunnen bij de haarvaten door de openingen in de wand het bloedvat verlaten

Witte bloedcellen

• zijn delen van uiteengevallen cellen
• hebben geen celkern
• zorgen ervoor dat bloed         buiten de bloedvaten stolt

Bloedplaatjes

bloedstolling

Door bloedstolling ontstaat een korstje

Bij beschadiging van de bloedvatwand, gaan de bloedplaatjes samenklonteren

Stoffen die dan uit de bloedplaatjes vrijkomen gaan een verbinding aan met het fibrinogeen in het bloedplasma.

Deze verbinding vormen dan fibrine vezels die een netwerk van draden over de wond vormen.

In dit netwerk worden de rode bloedcellen "gevangen" en dit vormt dan een korstje.

Vorming van fibrine draden door de bloedplaatjes.

Tekening 1 zonder fibrine draden, tekening 2 met fibrine draden

Wat is trombose?

1. De afsluiting van een bloedvat door een bloedpropje
2. Dode witte bloedcellen in een wondje
3. Hemoglobine van een rode bloedcel, gebonden aan zuurstof
4. Klontering van eiwitten in bloedplasma

Als bloedplaatjes per ongeluk in een bloedvat samen gaan klonteren onstaat er een bloedpropje dit kan tot verstoppingen zorgen.

Het bloedvat kan afgesloten worden, dan komt er geen bloed meer doorheen. De organen of weefsels waarnaar het bloedvat gaat krijgen geen zuurstof meer of kunnen hun koolstofdioxide niet kwijt. 

Trombose

In de afbeelding is een
microscopisch beeld van
bloed te zien.
Met welke letter wordt een
bloedplaatje aangegeven?

1. P
2. Q
3. R

Maak nu opdracht 1, 2 en 3

van je werkboek

HUISWERK

Maak opdracht 3, 4, 5, 7 en 8