H6 Wie heeft het voor het zeggen? 6.1 Wat is de overheid? (pincode 7e editie)

• Economie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3,4

Welkom! 

H6 Wie heeft het voor het zeggen?

6.1 Wat is de overheid? Deel 1

Wat gaan we vandaag doen?

Introductie H6: Wie heeft het voor het zeggen?

- 6.1 Wat is de overheid? Deel 1

- Tussentijds zelfstandig aan het werk

6.1 Wat is de overheid? Deel 1

Leerdoelen:

Aan het einde van deze les kun je

• drie overheidslagen noemen en beschrijven wat zij doen.
• uitleggen met welke twee maatregelen de overheid ons gedrag beïnvloedt.

Het rijk

Centrale overheid (= het rijk of rijksoverheid)

Het rijk zorgt voor:

• maatregelen voor het hele land
  
• toezien op naleving wetten
  
• ministers vormen bestuur
  

Plannen worden door Tweede Kamer gecontroleerd en goedgekeurd

Lagere overheden

Provincie:

• bepalen waar steden en dorpen mogen uitbreiden
  
• bedrijventerreinen en recreatiegebieden aanwijzen
  
• aanleg infrastructuur (zoals wegen)

Gemeente

• jeugd- en ouderenzorg
  
• afgifte paspoort en rijbewijs
  
• wijst aan waar scholen komen
• aanleg straten, voetpaden, parken
  

Subsidie en accijns

Met maatregelen kan de overheid ons gedrag beïnvloeden.

Gedrag stimuleren door:

• subsidie te geven (overheid geeft extra geld aan inwoners of bedrijven)

                - bijvoorbeeld als je je woning isoleert
                - als een bedrijf milieuvriendelijk produceert

Gedrag afremmen door:

• accijns te heffen (op alcohol, tabak, brandstof)  (overheid laat inwoners of bedrijven extra                                                                                                                                                                                     betalen)

Zelfstandig aan het werk 

Opdracht: 

Maak nu zelfstandig opgave 1 t/m 6 op bladzijde 160 en 161. 

Schrijf de volledige antwoorden in je boek, inclusief formule!

Hulp nodig? In deze volgorde: 

1. Boek

2. Docent

(de eerste 2 minuten help ik niet)

Je krijgt 15 minuten de tijd

Klaar? Meld je bij de docent.

Na 10 minuten gaan we samen de opgaven bespreken. Je geeft dan je antwoord via lesson up door. Iedereen moet zijn antwoord kunnen uitleggen.

Opgave 1 blz 160

Je kunt voor verschillende zaken naar een gemeentehuis toe. Noem één voorbeeld.

Opgave 2 blz 160:

Kies in onderstaande zin het juiste antwoord.

De rijksoverheid hoort bij de centrale overheid / lagere overheid.

1. centrale overheid
2. lagere overheid

Opgave 2 blz 160:

Kies in onderstaande zin het juiste antwoord.

Een gemeente is een voorbeeld van een centrale overheid /lagere overheid.

1. centrale overheid
2. lagere overheid

Opgave 3 blz 160:

Zet de taken hieronder bij de juiste overheid.

Aanleg van een parkje in een woonwijk.

1. Rijksoverheid
2. Gemeente
3. Provincie

Opgave 3 blz 160:

Zet de taken hieronder bij de juiste overheid.

Een plek aanwijzen voor een nieuw industrieterrein.

1. Rijksoverheid
2. Gemeente
3. Provincie

Opgave 3 blz 160:

Zet de taken hieronder bij de juiste overheid.

Een wet maken die roken bij speeltuinen en sportvelden verbiedt.

1. Rijksoverheid
2. Gemeente
3. Provincie

Opgave 4 blz 161:

Een transportbedrijf wil voortaan alles elektrisch vervoeren. Ze kopen daarom elektrische vrachtwagens en bestelbussen. Kies het juiste antwoord.

Voor de aanschaf van de vrachtwagens en bussen krijgt het bedrijf accijns / subsidie

1. accijns
2. subsidie

Opgave 5a blz 161

Bereken het subsidiebedrag per lid.

Opgave 5b blz 161

Bereken hoeveel de contributie per lid zou zijn, als de muziekvereniging geen subsidie krijgt.

Opgave 6a blz 161: Bekijk de afbeelding!

Bereken hoeveel de totale accijnsverhoging op een pakje sigaretten was.

Opgave 6b blz 161: Bekijk de afbeelding!

In een pakje zitten 20 sigaretten.b Bereken de accijnsverhoging per sigaret.

Opgave 6b blz 161: Bekijk de afbeelding!

Vind je zo’n accijnsverhoging een goede maatregel om roken tegen te gaan? Verklaar je antwoord.

Afsluiting

Leerdoelen:

Je kunt nu:

• drie overheidslagen noemen en beschrijven wat zij doen. √
• uitleggen met welke twee maatregelen de overheid ons gedrag beïnvloedt. √
  

Welkom! 

H6 Wie heeft het voor het zeggen?

6.1 Wat is de overheid? Deel 2

Wat gaan we vandaag doen?

- Herhalen 6.1: Wat is de overheid? Deel 1

- 6.1: Wat is de overheid? Deel 2

- Tussentijds zelfstandig aan het werk

Herhaling 6.1 Deel 1

Leerdoelen:

  

Je kunt nu

• drie overheidslagen noemen en beschrijven wat zij doen. √
  
• uitleggen met welke twee maatregelen de overheid ons gedrag beïnvloedt. √

Kies de juiste overheidslaag:

Verantwoordelijk voor onder andere jeugdzorg en ouderenzorg en hier kun je terecht voor je paspoort of rijbewijs.

1. Rijksoverheid (het rijk)
2. Gemeente
3. Provincie

Kies de juiste overheidslaag:

Bepaalt waar bedrijventerreinen en natuurgebieden komen en zorgt voor infrastructuur

1. Rijksoverheid (het rijk)
2. Gemeente
3. Provincie

Kies de juiste overheidslaag:

Neemt maatregelen die voor het hele land van belang zijn en controleert of iedereen zich aan de wet houdt.

1. Rijksoverheid (het rijk)
2. Gemeente
3. Provincie

Dit is een beloningsmaatregel die de overheid kan opleggen

1. accijns
2. subsidie

Als je zorgt voor energiebesparing door bijvoorbeeld je woning te isoleren, kom je in aanmerking voor

1. accijns
2. subsidie

Door deze maatregel worden producten als tabak en alcohol en brandstof duurder

1. accijns
2. subsidie

6.1 Wat is de overheid? Deel 2

Leerdoelen:

Aan het einde van deze les kun je

• uitleggen wat collectieve goederen zijn en enkele voorbeelden noemen.
• het verschil uitleggen tussen de collectieve en particuliere sector.

Collectieve goederen

Collectieve goederen:  voorzieningen voor iedereen, betaald en geleverd door de overheid.

Redenen waarom de overheid die voorzieningen levert:

• niet iedereen apart laten betalen
  
• kwaliteit in eigen hand houden
  
• voor iedereen betaalbaar blijven
  

Voorbeelden collectieve goederen

Overheid, burgers en bedrijven

Collectieve sector

• overheid en instellingen voor sociale zekerheid, zoals UWV
  
• geen doel om winst te maken
  

Particuliere sector

• burgers en bedrijven
  
• bedrijven wel doel om winst te maken
  

Zelfstandig aan het werk 

Opdracht: 

Maak nu zelfstandig opgave 7 t/m 12 op blz 162 en 163. 

Schrijf de volledige antwoorden in je boek, inclusief formule!

Hulp nodig? In deze volgorde: 

1. Boek

2. Docent

(de eerste 2 minuten help ik niet)

Je krijgt 10 minuten de tijd

Klaar? Meld je bij de docent.

Na 10 minuten gaan we samen de opgaven bespreken. Je geeft dan je antwoord via lesson up door. Iedereen moet zijn antwoord kunnen uitleggen.

Opgave 7a blz 162:

Hoe noem je dit soort goederen en diensten?

Opgave 7b blz 162:

Zet de redenen bij de juiste foto’s.

De eerste foto

Opgave 7b blz 162:

Zet de redenen bij de juiste foto’s.

De tweede foto

Opgave 7b blz 162:

Zet de redenen bij de juiste foto’s.

De derde foto

Opgave 8a blz 162:
Kies het juiste antwoord.

Voor een particuliere school betaal je meer / minder lesgeld dan voor een school die geld van de overheid krijgt.

1. meer
2. minder

Opgave 8b blz 162:

Is de kwaliteit van het onderwijs op een particuliere school beter dan op een gewone school, denk je? Leg je antwoord uit.

Opgave 9 blz 163:
Vul in: De Collectieve sector bestaat uit de .......... en instellingen voor de ......... , zoals het ............

Typ de volledige zin in je antwoord

Opgave 10 blz 163:
Bekijk de foto en kies het juiste antwoord.

De persoon op de foto werkt in de collectieve/particuliere sector

1. collectieve
2. particuliere

Opgave 11 blz 163:
Kies het juiste antwoord.

Een commercieel bedrijf, zoals H&M, hoort bij de collectieve / particulieresector. Ze probeert winst te maken door de verkoopprijs van producten hoger / lager te maken dan de inkoopprijs.

1. collectieve, hoger
2. collectieve, lager
3. particuliere, hoger
4. particuliere, lager

Opgave 12 blz 163:

Wil jij later graag in de collectieve sector of in de particuliere sector werken? Geef een argument voor je keuze. Noem, als je dat weet, eventueel het beroep wat je zou willen doen.

Afsluiting 6.1

Leerdoelen:

  

Je kunt nu

• drie overheidslagen noemen en beschrijven wat zij doen.√
• uitleggen met welke twee maatregelen de overheid ons gedrag beïnvloedt √
• uitleggen wat collectieve goederen zijn en enkele voorbeelden noemen.√
• het verschil uitleggen tussen de collectieve en particuliere sector.√