DV21 - Blok 4 - V&V - Schaap, geit en alpaca - les 3

• Dierverzorging
• MBO
• Studiejaar 1

DV21 - Blok 4 - V&V - les 3

Schaap, geit en alpaca

Leerdoelen

• Je kunt aan de hand van uiterlijke kenmerken het geslacht bepalen van een schaap, geit en alpaca.
• Je weet hoe je een schaap, geit en alpaca kunt hanteren en fixeren.
• Je weet welke verzorging een schaap, geit en alpaca nodig heeft.
• Je weet hoe de identificatie en registratie gaat bij schaap, geit en alpaca.

Geslacht bepalen

Geslacht bepalen

Geslacht bepalen

Hanteren of fixeren?

 Wat betekent hanteren?

“ Het dier oppakken of leiden op een zo’n veilig mogelijke wijze”

 Wat betekent fixeren?

“ Het dier op zo’n wijze vastpakken dat het dier zichzelf of jouw niet kan bezeren”

 Stevig en resoluut

Hanteren schaap

1. Praat tegen het schaap zodat hij/zij weet dat je er bent.
2. Lok het schaap naar je toen met een emmer/beker met voer. OF drijf het schaap in de hoek van de stal
3. Doe je arm onder de kop van het schaap. Let op dat je de luchtpijp niet dicht drukt.
4. Pak met je andere hand de schaap bij zijn staart vast. Met de staart kun je "gas geven" en met de kop kun je het schaap sturen.

Fixeren schaap

Je houdt het dier zo vast dat hij jou en jij hem niet kunt bezeren.

Fixeren voor kappen, medicijntoediening of scheren.

1. Vang en hanteer het schaap zoals in de vorige slide uitgelegd is.
2. Pak het schaap stevig vast in de vang. De vang is een huidplooi net voor de achterbenen. Ben je rechtshandig, dan pak je met de linkerhand de vang.
3. Pak met je andere hand de bek van het schaap stevig vast en draai de kop naar de schouder van het schaap.
4. Breng nu het schaap uit evenwicht door je knie tegen het schaap te drukken en draai mee. Het schaap gaat nu bijna vanzelf op zijn kont zitten.

Geef een antwoord op de volgende 2 vragen:
Waarom en wanneer wordt een schaap geschoren?

Vachtverzorging schaap

• Waarom wordt een schaap geschoren?
  “rui”, voorkomen dat ze makkelijk omvallen, voorkomen van ziekte en lammen kunnen makkelijker drinken.

• Wanneer wordt een schaap geschoren?
  In mei / juni (als de vacht “rijp” is). In het begin van de winter, voordat de schapen moeten af lammeren. De schapen moeten dan wel binnen staan.

• Waarom moeten een schaap 1,5 dag voor het scheren vasten?
  Met een volle maag kan een darmafsluiting optreden.
• Wanneer is het makkelijker om te scheren, wanneer de wol nat of droog is?
  Droog en een beetje warm weer.
  

Schapen scheren 

• Scheren of knippen in mei juni.
• Zorg voor een schone en droge plek.
• Leg het schaap niet op zijn rug i.v.m. draaiingen in het darmstelsel
• Houd de huid strak om verwondingen te voorkomen.
• Een geschoren schaap is gevoelig. 
• Let op voldoende beschutting tegen kou en zon.

Hanteren geit

Zet de geit vast doormiddel van een platte knoop.

Vastzetten met de paardenknoop

Geiten fixeren

Klauw bekappen

• Wanneer nodig, meestal
  2 a 3 keer per jaar.
• Ligt aan de ondergrond.

Nagels knippen

• Nagels met voetzool
  
• Nagels knippen

• Staand of liggend
  

Ontwormen

   

• Wormen voorkomen door omweiden.
  
• Mestonderzoek doen, let op resistentie.
  
• Naar gelang de besmettingsdruk en op basis van de gebruiksaanwijzing twee tot drie keer per jaar te ontwormen.
  
• Verschil tussen de hobbyboer en het productiedier
  

Wormenbesmetting

Soorten wormen:

• Rode lebmaagworm, maagdarmwormen, voorjaarsworm.
  

Kenmerken van een wormbesmetting:

• minder levendig
  
• eten minder
  
• groeien slecht
  
• vacht wordt dof
  
• diarree en vermagering
  

I&R identificatie en registratie

Alle schapen en geiten in Nederland moeten geregistreerd, dit staat in de regelgeving

• Schapen en geiten hebben 2 oormerken. Maar er kan ook gekozen worden voor andere manieren van merken.
•  Geboorte lammeren binnen 6mnd registreren!
• Op elk merk en tatoeage staat een ID-code (behalve op de bolus zelf). 

Is de ID-code bijvoorbeeld NL 1000441 83200, dan bevat deze de volgende informatie:

• Landcode = NL
• Levensnummer = 1000441 83200
• Serienummer = 100044
• Controlenummer = 1
• Werknummer = 83200

Alpaca

• Een oormerk in beide oren, met daarop een zichtbare, leesbare en onuitwisbare vermelding van de identificatiecode van het dier, of;
  
• Een injecteerbare transponder, met daarop een leesbare en onuitwisbare vermelding van de identificatiecode van het dier

• Volgens de Europese regels geldt er ook een registratieplicht. Aan deze plicht kan voorlopig worden voldaan door een eigen administratie bij de houden.
  

Andere soorten meldingen

• Geboortemelding bij de geboorte van een lam (registratie oornummer)
• Aan en afvoermelding wanneer u een schaap/geit koopt of verplaatst naar een andere locatie, slacht of verkoop.
  
• Importmelding als u een schaap of geit importeert vanuit het buitenland
  
• Exportmelding als u een schaap of geit exporteert naar het buitenland
  
• Slachtmelding als een schaap of geit wordt geslacht (voor slachterijen en slagers)
  
• Doodmelding als een dier dood is gegaan (afmelden oornummer) 
• Vermissingsmelding als een dier niet meer op het bedrijf is en ook niet bekend is waar het dier wel verblijft
  
• Diervlagmelding bij melding van Q-koortsvaccinatie
  

Vervoeren van schapen en geiten

• Schapen worden beschouwd als landbouwhuisdieren en moeten vervoerd worden in een daartoe geschikte aanhangwagen.
  
• Elke aanhanger waarmee dieren vervoerd worden moet na elk vervoer ontsmet worden en dit moet aangetekend worden in het ontsmettingsboekje. Dit boekje dien je bij elk vervoer van dieren bij je te hebben en kun je eveneens verkrijgen bij de R.V.V.
• Elk vervoer, dus de heen- en terugreis, van dieren dient vergezeld te gaan van een “Vervoersdocument I&R schapen en geiten” van het ministerie LNV en gedurende drie jaar bewaard te blijven bij het bedrijfsregister.
• Elk vervoer dient opgetekend te worden in het bedrijfsregister.
  

Wat heb je geleerd vandaag?

Animalis

• Module: hanteren en fixeren
  
• Video: schapen en geiten hanteren en fixeren
  
• Bekijk de video en maak de opdrachten

• Download en bekijk de instructiekaarten