6.6 - Gedrag bij mensen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom!

Zit je op je eigen plek?

WC-check? Gaan voor de les begint

Ligt je boek, schrift en pen/potlood op tafel en je tas op de grond?

Dan kan je kletsen tot de les begint

Planning

Woensdag - Practicum Oog

Donderdag (2x) - 6.6; voorbereiding tentamen

Vrijdag - Herhaling + Voorbereiding tentamen

Thema 6 - Waarneming en gedrag

LessonUp klas: rplzz

Online boek: 532446

Thema 6 - Waarneming en gedrag

LessonUp klas: rplzz

Online boek: 532446

Thema 6 - Waarneming en gedrag

6.1 - Zintuigen

6.2 - Het oog

6.3 - Gedrag

6.4 - Beïnvloeden van gedrag

6.5 - Sociaal gedrag bij dieren

6.6 - Gedrag bij mensen

6.6 - Gedrag bij mensen

Bladzijde 130

BiNaS: -

Doelen van deze paragraaf

Je kunt aan de hand van een context toelichten wat de overeenkomsten en verschillen zijn tussen gedrag bij mensen en dieren

overeenkomsten gedrag mensen/dieren

- gedrag door prikkels

- intern of extern

- motivatie ontstaat door interne prikkels

- motivatie + externe prikkels --> gedrag

- leerprocessen: zeer belangrijk bij mensen

Reageren op prikkels

Net als dieren reactie op interne en externe prikkels

Leerprocessen en bewuste keuzes belangrijker rol

Gedrag kan worden geëvalueerd en veranderd -> beïnvloeding van omgeving

Sleutelprikkels

Ook aanwezig bij mensen -> kenmerken van een baby

Supranormale prikkels

reactie op supranormale prikkels is bij de mens lastiger te voorspellen

kenmerken: 

• grote ogen, ronde vormen

reacties is lastiger voorspelbaar omdat mensen hier van bewust kunnen zijn

Aangeboren of aangeleerd

Erfelijk gedrag:

• Zuiggedrag van baby's
• Gezichtsuitdrukkingen

Aangeleerd gedrag:

• Praten (door geluiden te imiteren)
  
• Puzzels/raadsels/ruzies oplossen

Leerprocessen bij mensen zijn erg bepalend voor het gedrag: gewenning, inprenting, imitatie, conditionering en inzicht. 

Is het gedrag van mensen aangeboren of aangeleerd? 

Aangeboren: eigenschappen die erfelijk zijn en die je hebt vanaf je geboorte.

Aangeleerd: eigenschappen die je overneemt van je omgeving. 

Nature- aanhangers: gedrag wordt het meest bepaald door aangeboren eigenschappen. 

Nurture- aanhangers: gedrag wordt het meest bepaald door aangeleerde of afgeleerde eigenschappen 

Erfelijke eigenschappen

bij mensen

Eigenschappen zoals zuiggedrag bij baby's en de emoties in onze gelaatsuitdrukkingen.

Blinde kinderen vertonen bijvoorbeeld dezelfde uitdrukkingen bij boosheid, blijdschap, etc.

Aangeleerd

Bepaald gedrag geeft beloning

Wij kunnen het gedrag ook afleren; blijft de beloning uit dan verdwijnt het gedrag.

Gelukshormoon (dopamine) houdt bepaald gedrag in stand -> gebruik telefoon of verslaving aan een spel

Dopamine

Dopamine geeft een geluksgevoel. Bij dieren en bij mensen kan door beloning het meest uiteenlopende gedrag worden aangeleerd. Maar andersom geldt ook dat de frequentie van het aangeleerde gedrag afneemt als de beloning uitblijft.

Mensen kunnen echter er voor kiezen om hun gedrag niet te laten beïnvloeden door een aangeboden beloning.

Rolgedrag en rolpatronen

Vindt plaats bij groepen dieren, dus ook mensen

Bepaald gedrag sluit aan bij bepaalde rol

Aanvoerder van een team laat ander gedrag zien

Jij hebt ook verschillende rollen; gedrag verschilt per rol

bijv: kind, leerling, teamgenoot, vriend, werknemer

Cultuur = aangeleerd

Cultuur heeft betrekking op zaken als gedeelde waarden, normen en gewoonten van een bepaalde groep mensen. Deze cultuur is niet aangeboren, maar aangeleerd. 

Cultuur

• Rolpatronen worden bepaald door de cultuur.
• Cultuur wordt bepaald door normen en waarden.

• Waarden - Wat vinden mensen belangrijk
• Normen - Regels die daarbij horen

• Verandert door de tijd heen.
• Cultuur verschilt per land, regio en groep en religie.

Vragen?

Video's over gedrag

Boek blijft dicht, opdrachten maken na de video's

Aan het werk

6.6 - Opdracht 69 tot en met 79

Klaar? Nakijken thema 6

Daarna: Herhalen Th 5+6

Doelen van de paragraaf:

Je kunt aan de hand van een context toelichten wat de overeenkomsten en verschillen zijn tussen gedrag bij mensen en dieren