H6 licht+ H8 geluid

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

H6 licht+ H8 geluid

Nova NaSk 1/2 vwo gymnasium.

H6.1 Licht en kleur

doelen: natuurlijk en kunstmatig licht

hoe zie jij voorwerpen

spectrum zichtbaar maken

golflengtes van licht

subtractieve en additieve kleurmenging

zon

vuur

natuurlijke lichtbronnen

tl licht

kaarsen

ledlampen

kunstmatige lichtbronnen

Je omgeving zien

a) halogeenlamp, b) tl-buis, c) natriumlamp

Veel lampen geven wit-licht alleen hen spectrum is anders. Sommigen zijn heel strek en andere zwak.

Sommige lampen geven maar één kleur af dan ziet de wereld er opeens heel anders uit, omdat de voorwerpen dan meer of minder licht weerkaatsen.

Kleuren zien

Additieve kleurmenging

Voor het mengen van licht en wordt toegepast in pixels bij een televisie.

Subtractieve kleurmenging

Voor het mengen van inkt en verf wordt gebruikt in kopieerapparaten.

H6.2 Reflectie en verstrooiing

Doelen: evenwijdige, divergente en convergente lichtbundels

grootte van schaduwgebied

halfschaduw en kernschaduw

direct, indirect en diffuus licht

reflectie en verstrooiing

De verschillende soorten lichtstralen.

De randstralen bepalen waar de schaduw komt. Bij meerdere lichtbronnen is de donkerste schaduw de kernschaduw.

Verschillende vormen van hoe licht bij je kan komen.

Diffuus licht

verstrooiing

Indirect licht

reflectie

H6.3 Spiegelbeelden

Doelen: Wat is een spiegelbeeld?

Spiegelwet

Spiegelbeeld op verschillende manieren tekenen.

Reflector

Terugkaatsing spiegelend.

Diffuse terugkaatsing

Spiegelwet

Spiegelbeeld tekenen.

Terugkaatsende lichtstraal tekenen.

                                                       De tripelspiegel is een spiegel die                                                             bestaat uit drie spiegels doordat alles                                                     naar elkaar toe reflecteert zie je jezelf op z'n kop 

De tripelspiegel

H6.4 Infrarode en ultraviolette straling

Doelen: Waar staan infrarood en ultraviolette in het spectrum?

Wat zijn de kenmerken?

Gevaren van ultraviolette straling.

Infrarode straling	Ultraviolette straling
Hogere tempratuur meer straling.	Alle soorten schadelijk voor de huid.
Warmtelampen	UV-Lampen in zonnebanken.
Afstandsbedieningen en telecommunicatie.	Fluoresceren laten oplichten.

uv-A	uv-B	uv-C
315-400nm	280-315nm	100-280nm
Huidveroudering, rimpels en huidkanker.	Bruine en rode tint. Kans op huidkanker.	Tegengehouden door ozonlaag. Heel schadelijk.

Verschillende soorten UV.

Voor bescherming tegen de straling moet je zonnebrand gebruiken.

Het spectrum met UV en IR.

H8.1 Geluid maken en horen

Doelen: Voorbeelden van geluidsbronnen.

Hoe verspreid geluid zich?

Berekenen geluidssnelheid met verschillende tussenstoffen.

Hoe maakt je spraak orgaan geluid?

stembanden

Luidspreker

regendruppels

Donder

vuurwerk

motor

Geluidsbronnen

De conus van de speaker gaat trillen en via de tussenstof komen de geluidsgolven(trillingen) in het oor terecht waar ze worden omgezet in signaaltjes naar je hersenen.

Praten en geluid maken doe je met je spraakorgaan. Dit orgaan bestaat uit je stembanden, mond-,keel-en neus holte, tong en lippen.

De geluidssnelheid(De tijd die geluid nodig heeft om zich te verplaatsen.) is anders bij elke tussenstof en tempratuur.

Geluid heeft een bepaalde tijd per stof die het moet afleggen (geluidssnelheid) ,die snelheid kun je berekenen met deze berekening.

Afstand	s	meter	m
Geluidssnelheid	v(geluid)	meter per seconde	m/s
Tijd	t	seconde	s

H8.2 Toonhoogte en frequentie

Doelen: Invloeden van de hoogte van een snaar.

Frequentie, trillingstijd en golflengte?

Met oscilloscoopbeeld trillingstijd bepalen.

Berekeningen met frequentie en trillingstijd.

Ultrasoon?

Met een oscilloscoop kun je de trillingstijd van geluiden meten die meet je dan met de microfoon en op het schermpje zie vervolgens de trillingstijd.

Frequentie is een eigenschap van een golf die aangeeft hoe vaak een golf voorkomt binnen een bepaalde tijd. De frequentie wordt uitgedrukt in hertz (Hz), wat trillingen per seconde betekent. Dit is vooral belangrijk bij golfverschijnselen, waarbij de frequentie het aantal golftoppen (of -dalen) per seconde uitdrukt.

Frequentie	f	Hertz	Hz
Trillingstijd	T	Seconde	s

Als je de trillingstijd kent kun je de frequentie berekenen en dat doe je met deze formule

Geluidsgolven ontstaan door hoge en lage druk golven die elkaar volgen en zo ontstaan klanken en tonen in je stem of in muziek. De tijd er tussen noem je de golflengte.

Het frequentiebereik van mensen is 20-20000 Hz alles daarboven wordt ultrasoon geluid genoemd. Ultrasoon geluid word vooral gebruikt door sommige dieren of in echo's bij zwangere vrouwen 

H8.3 Geluidssterkte

Doelen: Verband amplitude en trilling van geluidssterkte?

Gehoordrempel en pijngrens hangen af van frequentie.

Verschil tussen dB(A)- en d(B)-schaal.

Berekeningen maken met verband geluidssterkte en bronnen.

Lineaire- en puntvormige geluidsbron.

De geluidssterkte geeft aan hoe hard het geluid is dat word geproduceerd door een geluidsbron. De geluidssterkte wordt bepaald door de amplitude.

Decibel is de eenheid waarmee je de sterkte van geluid meet. 0dB betekend geen geluid en de rest zie je hiernaast.

Decibel kun je meten met een decibelmeter.

Op de grafiek hiernaast zie je de gehoorgrens en de pijngrens van een mens. De gehoorgrens is de grens wanneer je iets hoort en de pijngrens is de grens waarvan je oren pijn beginnen te doen.

Als aantal geluidsbronnen 2x zo groot wordt , neemt geluidssterkte met 3dB toe.

Als een geluidsbron verdubbeld wordt de dB niet gelijk verdubbeld ,maar er komt wel een beetje bij daarom is er deze berekening.

Als de afstand tussen jou en de puntvormige geluidsbron verdubbeld, neemt de geluidssterkte met 6dB af.

Als de afstand groter wordt tussen jou en de puntvormige geluidsbron is er niet opeens geen geluid meer dus daarom is er deze berekening.

Als de afstand tussen jou en de lineaire geluidsbron verdubbeld, neemt de geluidssterkte met 3dB af.

Als de afstand groter wordt tussen jou en de lineaire geluidsbron is er niet opeens geen geluid meer dus daarom is er deze berekening

H8.4 Geluidsoverlast bestreiden

Doelen: Welke factoren hangen af van of geluid schadelijk is.

Waarom is het belangrijk om je oren niet te veel  overbelasten?

Verschil schadelijk en hinderlijk geluid?

Welke 3 manieren om geluidsoverlast te bestreden?

 

Of geluid schadelijk is hangt af van de geluidssterkte en hoelang je er aan bent blootgesteld. Als je merkt dat je beschadiging hebt opgelopen kun je het beste een paar dagen even rustig doen met geluid. Als je oren te beschadigd zijn kunnen ze nooit meer herstellen.

Wat is het verschil tussen hinderlijk en schadelijk geluid?

1. Hinderlijk geluid is slecht voor je oren en schadelijk geluid niet.
2. Hinderlijk geluid vindt iedereen irritant en schadelijk niemand.
3. Schadelijk geluid is slecht voor je oren en hinderlijk is is persoonlijk irritant geluid.
4. Schadelijk is slecht voor je oren en hinderlijk is slecht voor je ogen.

Bron	Tussen bron en ontvanger	Ontvanger
Snelweg asvalteren	Geluidswallen/ Geluidsschermen	Koptelefoon/ oortjes
Stillere motor	Kantoren	Geluidsisolatie

Bij geluidsoverlast kun je veel dingen doen en ook op verschillende plekken. In het schema hieronder zie je alles wat je tegen geluid kunt doen van bron tot ontvanger

Geluidsoverlast?

Einde 

Je bent helemaal bij met de stof van H6 en H8 van Nova NaSk vwo/gymnasium klas 1/2.