5.3 Organismen en hun leefomgeving

• Biologie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

5.3 Organismen en hun leefomgeving

Thema 5 Ecologie

Wat weten we al?

Wat is het resultaat van de afbraak door bacteriën en schimmels?

1. Methaan en stikstof.
2. Zuurstof en glucose.
3. Koolstofdioxide, water en mineralen.
4. Zouten en suikers.

Hoe wordt een voedselketen gevormd?

1. Een reeks soorten waarbij elke soort wordt gegeten.
2. Een willekeurige combinatie van planten en dieren.
3. Een groep dieren die samen jagen op prooi.
4. Een verzameling van voedselbronnen in een gebied.

Wat zijn organismen die energiearme stoffen omzetten in energierijke stoffen?

1. Consumenten
2. Herbivoren
3. Predatoren
4. Producenten

Begrippen 5.2

• Alleseter
• Consumenten
• Planteneters
• Producenten
• Reducenten
• Vleeseters
• Voedselketen 

Leerdoelen 5.3

• Je kunt benoemen wat biotische en abiotische factoren zijn.
• Je kunt beschrijven wat een ecosysteem is.

Biotische en abiotische factoren

• Het leven van alle organismen wordt beïnvloed door hun milieu.
• Invloeden van andere organismen noem je biotische factoren.
• Biotische factoren zijn alle levende wezens die invloed hebben op een soort.
• Factoren zoals temperatuur, wind en regenval horen bij de levenloze natuur.
• Invloeden uit de levenloze natuur noem je abiotische factoren.

Wat zijn abiotische factoren?

1. Alle levende wezens die invloed hebben op een soort.
2. Factoren zoals temperatuur, wind en regenval.
3. Invloeden van andere organismen.
4. Invloeden uit de levenloze natuur.

Wat zijn biotische factoren?

1. Invloeden uit de levenloze natuur.
2. Factoren zoals temperatuur, wind en regenval.
3. Invloeden van andere organismen.
4. Alle levende wezens die invloed hebben op een soort.

Individu, populatie en ecosysteem

• Één enkel organisme is een individu.
• Een populatie is een groep individuen van dezelfde soort in een bepaald gebied, die zich onderling voortplanten.
• In een leefgebied leven verschillende populaties, deze kunnen elkaar beïnvloeden. Ook worden populaties beïnvloed door abiotische factoren.
• Alle abiotische factoren en populaties in een bepaald gebied vormen samen een ecosysteem.
• Ecosystemen die veel in Nederland voorkomen zijn: een duingebied, een bos, een sloot en een heideveld.

Wat vormt samen een ecosysteem?

1. Een leefgebied
2. Eén enkel organisme
3. Alle abiotische factoren en populaties
4. Een sloot en een heideveld

Biologisch evenwicht

• In een ecosysteem is een populatie van een bepaalde soort niet steeds even groot.
• Bij de meeste populaties schommelt de populatiegrootte door de jaren heen rond een bepaald aantal individuen.
• Het ene jaar zijn het er meer dan het andere jaar en dan weer andersom. 
• Er is dan een biologisch evenwicht.
• De populatiegrootte is afhankelijk van biotische en abiotische factoren. Als deze factoren gunstig zijn, neemt de populatiegrootte toe. 
• Zijn de omstandigheden ongunstig, dan neemt de populatiegrootte af.

Wat gebeurt er met de populatiegrootte als de omstandigheden ongunstig zijn?

1. Stabilisatie van populatiegrootte
2. Afname van populatiegrootte
3. Geen verandering in populatiegrootte
4. Toename van populatiegrootte

Begrippen 5.3

• Abiotische factoren
• Biologisch evenwicht
• Biotische factoren
• Ecosysteem
• Individu
• Populatie

Ik kan nu

• Je kunt benoemen wat biotische en abiotische factoren zijn.
• Je kunt beschrijven wat een ecosysteem is.

Aan het werk!

Maken opdrachten 5.3 : 1 t/m 6

Klaar?

Laten checken bij docent, bij goedkeuring nakijken.

Klaar?  Werk laten zien aan docent.

Veel fout? -> Maken test jezelf 5.3

Veel goed? -> Maken 7+ online extra  5.3