• What is LessonUp
  • Search
  • Channels
  • AI tools

    Beta

‹Return to search

HFF - De wereld onder hoogspanning

De wereld onder hoogspanning
Hoofdstuk 7
7.1 Van wereldoorlog naar Koude Oorlog
7.2 Aan de leiband van Moskou
7.3 Europese samenwerking
7.4 Het einde van de Koude Oorlog
1 / 43
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 3

This lesson contains 43 slides, with text slides and 8 videos.

Items in this lesson

De wereld onder hoogspanning
Hoofdstuk 7
7.1 Van wereldoorlog naar Koude Oorlog
7.2 Aan de leiband van Moskou
7.3 Europese samenwerking
7.4 Het einde van de Koude Oorlog

Slide 1 - Slide

Kenmerken Koude Oorlog
  • Periode van koude/kille relatie tussen VS en USSR

  • Geen directe oorlog VS en USSR, 
    wel indirect (Korea, Vietnam)

  • Grote spanningen en angst in de wereld (bv. rond Cubacrisis)

  • Beide landen hebben namelijk veel krachtige kernwapens

Slide 2 - Slide

Kenmerken Koude Oorlog
  • Beide landen geloven in hun eigen (economische) systeem


  • Beide landen willen in de wereld hun eigen systeem verspreiden

  • Er ontstaat een wapenwedloop en conflictgebied: Duitsland en specifieker Berlijn

Slide 3 - Slide

Supermachten <1914 vóór WO I
Britse Rijk (oranje)     Franse Rijk (rood) 
Russische Rijk (geel)    Duitse Rijk (groen) 
Italiaanse Rijk (paars)      Oostenrijk-Hongarije (roze)
Supermachten <1939 vóór WO II
Britse Rijk (oranje)      Franse Rijk (blauw)
Sovjet-Unie (rood)      Verenigde Staten (groen)
Voorgeschiedenis: Vermindering supermachten

Slide 4 - Slide

Europese grootmachten zijn na WO II verzwakt > golf van Aziatische en Afrikaanse landen die onafhankelijk worden > H8

bv: Indonesië (Nederland onder druk gezet door VS)
  • Verenigde Staten & bondgenoten (blauw)
  • Sovjet-Unie & satelietsstaten (rood)


    = twee (2) in totaal
Voorgeschiedenis: Vermindering supermachten

Slide 5 - Slide

Supermachten >1945 na WO II / in Koude Oorlog
Westblok (VS + bondgenoten) (blauw)
Oostblok (USSR + bondgenoten) (rood)     
* overigen, geen samenwerking (groen)
  • Verenigde Staten & bondgenoten (blauw)
  • Sovjet-Unie & satelietsstaten (rood)


    = twee (2) in totaal
Voorgeschiedenis: Vermindering supermachten

Slide 6 - Slide

  • Wie: Churchill (GB), Roosevelt (VS), Stalin (USSR)
  • Wat: Regeringsleiders die samenwerkten om Nazi-Duitsland te verslaan en de toekomst van de wereld te bespreken wanneer de Tweede Wereldoorlog voorbij zou zijn
  • Waar: Conferentie van Teheran (1943), Moskou (1944) en Jalta (1945)
  • Wanneer: 1943-1945
  • Waarom: Nazi-Duitsland leek op den duur verslagen te gaan worden, zo kwam samenwerking tot stand (gezamenlijke vijand)
Voorgeschiedenis: De Grote Drie

Slide 7 - Slide

1945: Conferentie van Jalta, afspraken:
  • Oprichting Verenigde Naties (VN)

  • Democratische regeringen Europa (wens VS en GB)

  • Straffen oorlogsmisdadigers en denazificatie van Duitsland

  • Verdeling Europa in invloedssferen en bezettingszones: Duitsland en Berlijn

Slide 8 - Slide

1945: Oprichting VN, afspraken:
  • 193 landen worden lid

  • Veiligheidsraad:
5 permanente leden
(VS, GB, Frankrijk, China, USSR)
10 wisselende leden

  • De 5 permanente leden hebben het vetorecht. Hiermee kunnen ze ten alle tijden een plan blokkeren.

Slide 9 - Slide

1945: Verdeling van Duitsland, afspraken:
  • Duitsland (tijdelijk) niet meer zelfstandig

  • Vier bezettingszones onder leiding van: Frankrijk, GB, de USSR en VS

  • Berlijn wordt ook in vier zones verdeeld

  • Reizen tussen bezettingszones is geen probleem

  • Vergeet dit ook niet: Berlijn ligt in de bezettingszone van de Sovjet-Unie
Berlijn is, net als Duitsland, verdeeld in 4 bezettingszones. Omdat Berlijn in de Sovjet-zone ligt, liggen de Berlijn-bezettingszones van Frankrijk, Engeland en de Verenigde Staten dus ook in de Sovjet-zone.

Slide 10 - Slide

0

Slide 11 - Video

1945: begin van de Koude Oorlog
  • Geen gezamenlijke vijand meer: Nazi-Duitsland verslagen

  • Andere leiders: Truman (VS) en Attlee (GB) vanaf Conferentie van Potsdam (1945)

  • Hierdoor verlopen gesprekken in toenemende mate moeizaam tussen VS en USSR

Slide 12 - Slide

Containment
  • 1945: Opvolger president Roosevelt:
    Harry Truman (VS)

  • Was fel anti-communistisch

  • Relatie tussen Truman en Stalin komt steeds meer onder druk.

  • Containment: Verenigde Staten doen er alles aan om te voorkomen dat communisme zich verspreid.

Slide 13 - Slide

Wantrouwen Westen
  • Stalin vestigt communistische regeringen in Oost-Europa: begin vorming Oostblok, tegen de wens van GB en VS

  • 1949: Het Westen slikt: de USSR heeft eigen atoombom ontwikkeld

Slide 14 - Slide

Wantrouwen Oosten
  • Josef Stalin: paranoïde leider

  • Teleurgesteld over het uitblijven van een Westers front tot 1944 in WO II

  • 1945: VS / Truman hebben atoombom ingezet tegen Japan (wantrouwen Stalin en USSR)

  • 1947: Trumandoctrine (anti-communisme vanuit Westen)

Slide 15 - Slide

Wederzijds wantrouwen
  • De USSR sluit gebiedsgrenzen naar Westen af: Niemand vanuit Oosten naar het Westen (wantrouwen Westen)

  • Begin van de bouw fysieke grens vanuit communistische landen

  • Churchill (oud premier GB): "Er ontstaat een ijzeren gordijn tussen West- en Oost- Europa"

Slide 16 - Slide

0

Slide 17 - Video

Invloedssferen
Ontstaan West- en Oostblok in Europa. Grens: IJzeren Gordijn.

  • USSR heeft invloed op landen die zij veroverd heeft op Duitsland en bondgenoten, bepaald economie en politiek in Oostblok.

  • Het Westblok kan niet ingrijpen in Oostblok uit angst voor WO III.

Slide 18 - Slide

Vorming van Oostblok
Alle landen die veroverd waren door de USSR op Duitsland: satellietstaat

  • Oost-Duitsland, Polen, Tsjechoslowakije, Hongarije, Roemenië en Bulgarije

  • Communistische dictaturen, dus deelname aan het Oostblok is niet vrijwillig, opgelegd vanuit Moskou
  • De Sovjet-Unie bepaald

Slide 19 - Slide

Vorming van Westblok

  • De VS helpt West-Europa middels het Marshallplan

  • De VS heeft drie belangen om dit te doen:

    1. Tegengaan communisme (Trumandoctrine)

    2. Het aan zich binden van bondgenoten (vorming Westblok)

    3. Economisch terug op de been brengen van West-Europa (handelspartner)

  • Stalin verbied Oostbloklanden Marshallhulp te ontvangen van de Verenigde Staten 


Slide 20 - Slide

1948-1949: Blokkade van Berlijn

  1. 1948: Invoering D-Mark (munt) in westelijke bezettingszones, tegen wens USSR

  2. USSR sluit alle toegangswegen over land naar West-Berlijn af
    Doel: uithongeren West-Berlijners

  3. De VS, GB en Frankrijk gaan een luchtbrug creëren, vliegtuigen droppen continu voedsel e.d.

  4. 1949: Stalin ziet in dat blokkade zinloos is, USSR heft blokkade op

Conclusie: overwinning Westen, 
voortzetting toenemend wederzijds wantrouwen

Slide 21 - Slide

1949: gevolg van
Blokkade van Berlijn 

  • mei 1949: Oprichting West-Duitsland (BRD)



  • oktober 1949: Oost-Duitsland (DDR)

Slide 22 - Slide

0

Slide 23 - Video

1949: Oprichting NAVO 
  • Oprichting Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (Engels: NATO)

  • Militair samenwerkingsverband tussen Noord-Amerika en West-Europa tegen het communisme

Slide 24 - Slide

1955: Oprichting Warschaupact
  • Militaire bondgenootschap van de Sovjet-Unie en Oostbloklanden

  • Opgericht als reactie op toetreding van BRD tot de NAVO

Slide 25 - Slide

Leider: Verenigde Staten (VS): 
Democratie
Kapitalisme en vrijheid
Vrijemarkteconomie
Leider: Sovjet-Unie (USSR): 
Dictatuur
Communisme en gelijkheid
Planeconomie
Ideologische verschillen Westblok en Oostblok

Slide 26 - Slide

0

Slide 27 - Video

0

Slide 28 - Video

Terreur onder Stalin

  • Iedereen loopt in de USSR en het Oostblok het risico naar een Goelag: strafkamp gestuurd te worden

  • Er vinden schijnprocessen plaats

  • Nieuwe zuiveringen: Stalin laat iedereen doden of verdwijnen die hij beschouwd als een bedreiging, niemand is veilig in de USSR, zelfs trouwe medewerkers

Slide 29 - Slide

1953: Stalin overlijdt, tot opluchting verschillende partijleden
  • Zijn opvolger: Nikita Chroesjtsjov

  • 1956: Chroesjtsjov beschuldigd Stalin van machtsmisbruik: begin van de destalinisatie in de USSR (verwijdering Stalin uit boeken, standbeelden, slachtoffers van Stalin worden hun naam gezuiverd)
     
  • Hierdoor: Hoge verwachtingen voor beter toekomst, vooral in Oostblok


Slide 30 - Slide

1956: Uitbreken van de
Hongaarse Opstand
  • In Hongarije hoopt de bevolking meer vrijheid te kunnen krijgen

  • Duizenden Hongaarse jongeren protesteren, nieuwe premier Nagy belooft een vrij, democratisch en onafhankelijk Hongarije

  • Chroesjtsjov grijpt in, USSR slaan opstand hard neer door inzet leger, Nagy veroordeeld. Westen: doet niets

Slide 31 - Slide

0

Slide 32 - Video

1961: De Berlijnse muur
  • Veel Oost-Berlijners zien het rijke westen en willen weg. Vooral mensen met een hogere opleiding vluchten naar het westen.

  • De Oost-Duitse regering ziet dit als een grote bedreiging voor de toekomst van hun land: Berlijn moet dicht.

Slide 33 - Slide

0

Slide 34 - Video

1968: De Praagse lente
  • 1968: Alexander Dubcek nieuwe leider van Tsjechoslowakije
     
  • Dubceck wil verandering: "communisme met een menselijk gezicht", democratische hervormingen, persvrijheid"

  • Breznjev (USSR) accepteert dit niet en grijpt militair in met tanks: Breznjevdoctrine

Slide 35 - Slide

Slide 36 - Video


Het einde van de Koude Oorlog
tweede helft van de jaren '80

Slide 37 - Slide

1985: Koerswijziging USSR onder Gorbatsjov
  • Invoering Perestrojka 
    (economische hervormingen)

  • Invoering Glasnost (kritiek mogen geven, openheid van de regering)

  • Verandering buitenlands beleid, in harmonie VS: einde wapenwedloop

  • Onbedoeld gevolg: einde van het communisme / Koude Oorlog

Slide 38 - Slide


Val van de Berlijnse Muur
9 november 1989

Slide 39 - Slide


Revolutiejaar 1989

De val van het communisme in Oost-Europa:
  • 16 november 1989: communistische leider van Bulgarije wordt afgezet
  • 28 november 1989: communistische partij van Tjechoslowakije staat macht af
  • 25 december 1989: communistische leider Roemenië wordt terechtgesteld
  • april 1990: vrije verkiezingen in delen van Joegoslavië

Slide 40 - Slide


Duitsland wordt herenigd
3 oktober 1990


  • Sommigen zien een herenigd Duitsland als een gevaar voor de vrede in Europa. 
  • Dat blijkt erg mee te vallen: Duitsland is één van de grote voorvechters voor een sterk Europa.

Slide 41 - Slide


Einde van de Sovjet-Unie
25 december 1991



  • Veel verschillende volken willen niet meer bij de Sovjet-Unie horen. 
  • In 1991 houdt de Sovjet-Unie dan ook op te bestaan: grote delen van de Sovjet- Unie worden onafhankelijke landen, zoals Oekraïne, Wit-Rusland en Armenië.
  • Het deel dat nog overblijft gaat verder als Rusland o.l.v. Boris Jeltsin.

Slide 42 - Slide


  • 1951: Oprichting van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS)

  • 1957: Oprichting van de Europese Economische Gemeenschap (EEG)

  • 1992: Oprichting van de Europese Unie (EU)
Europese integratie

Slide 43 - Slide

More lessons like this

HFF - De wereld onder hoogspanning

March 2022 - Lesson with 46 slides
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 3

De Koude Oorlog (1900-1950)

May 2019 - Lesson with 41 slides by Geschiedenisleraar.nl
GeschiedenisMiddelbare schoolmavoLeerjaar 3
Geschiedenisleraar.nlGeschiedenisleraar.nl

De Koude Oorlog (1900-1950)

May 2019 - Lesson with 41 slides by Geschiedenisleraar.nl
GeschiedenisMiddelbare schoolmavoLeerjaar 3
Geschiedenisleraar.nlGeschiedenisleraar.nl

De Koude Oorlog (1900-1950)

April 2017 - Lesson with 41 slides by Geschiedenisleraar.nl
GeschiedenisMiddelbare schoolmavoLeerjaar 3
Geschiedenisleraar.nlGeschiedenisleraar.nl

De Koude Oorlog (1900-1950)

May 2019 - Lesson with 41 slides by Geschiedenisleraar.nl
GeschiedenisMiddelbare schoolmavoLeerjaar 3
Geschiedenisleraar.nlGeschiedenisleraar.nl

5.1. Een verdeelde wereld

July 2017 - Lesson with 31 slides by Geschiedenisleraar.nl
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo, mavo, havo, vwoLeerjaar 3-6
Geschiedenisleraar.nlGeschiedenisleraar.nl

5.1. Een verdeelde wereld

September 2021 - Lesson with 31 slides by Geschiedenisleraar.nl
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo, mavo, havo, vwoLeerjaar 3-6
Geschiedenisleraar.nlGeschiedenisleraar.nl

5.1. Een verdeelde wereld

January 2025 - Lesson with 31 slides by Geschiedenisleraar.nl
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo, mavo, havo, vwoLeerjaar 3-6
Geschiedenisleraar.nlGeschiedenisleraar.nl
LessonUp
TermsPrivacy StatementCookie StatementContact
English

Our Cookies

We use cookies to improve your user experience and offer you personalized content. By using Lessonup you agree to our cookie policy.

Change settings