1.1 Ontstaan oceanen en leven

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Minor Oceanografie

Opzet minor

• Hoorcolleges: eigen aantekeningen maken (digitaal/papier), presentatie en eBook via link ELO terug te vinden
• Werkcolleges: kiezen tussen case study en/of artikel, portfolio inleveren aan einde minor
• PO: soortbeschrijving
• Les gemist, zelf verantwoordelijk voor inhalen werkcollege
• Praktisch: case studies (20%) , soort beschrijving (80%) 
• Schoolexamen: in de toetsweek 
• Eindcijfer: 50-50 P-E

Praktische opdracht

• Beschrijving (relatief) onbekende soort
• Poster (digitaal/papier) maken zoals in oude encyclopedie
• Aantal onderdelen verplicht aanwezig

Opbouw minor

1.  Mariene ecosystemen (3 lessen)

2. Chemische en fysische oceanografie (2 lessen)

3. Oceaanbodem en kustgebieden (3 lessen)

4. Fysiologie en voortplanting (2 lessen)

Specialisaties oceanografie

• Mariene geoloog
  
• Fysische oceanograaf
  
• Mariene bioloog
  
• Chemische oceanograaf
  
• Mariene ingenieur
  

Ontstaan heelal

• Big Bang 14 miljard jaar geleden
• Deeltjes bewegen van elkaar weg, heelal koelt af
• Melkweg 12,6 miljard jaar geleden

Ontstaan zonnestelsel

• Zonnestelsel 4,6 miljard jaar geleden uit moleculaire wolk
• Planeten dicht bij zon hoge kookpunten (Mercurius ijzer), ver weg lage kookpunten (Neptunus methaan en ammonia)

Aarde

• Mengsel water, silica, zuurstof, metalen
• Verhit door asteroiden
• Zware deeltjes (ijzer) naar midden door zwaartekracht, lichtere (silica) aan oppervlak en vormde korst, gassen vormen atmosfeer
• Botsing met andere planeet vormde maan

Water

• Gedeeltelijk afkomstig van ijzige kometen
• Waterstof condenseert en vormt wolken
• Zware regens duurden 20 miljoen jaar en koelden langzaam aardoppervlak af
• Nog steeds 0,1 km^2 per jaar toegevoegd door vulkanen

Oceaan

• 4 miljard jaar geleden
• Hele aarde bedekt door ondiepe oceaan

Atmosfeer

• Andere samenstelling: veel CO2, stikstof, ammonia en methaan
• Oersoep organische en anorganische stoffen, zonlicht, warmte, blikseminslagen

Stromatolieten

• 3,7 miljard jaar geleden
• Cyanobacterien
• Toename zuurstof in atmosfeer: 1% -> 20%
• Zuurstofrevolutie zorgde voor eerste grote extinctie

Meercelligen

• Door toename zuurstof (ozon) UV straling zon geblokkeerd en respiratie (verbranding) werd makkelijker

Meercelligen

• Cellen vormden kolonies
• Bepaalde cellen specialiseren
• Endosymbiose
• Complexe meercellige organismen ontstaan

Leven in oceaan

• Meer ongewervelden en grote dieren door minder zwaartekracht
• Aanpassingen druk, lage temperatuur, weinig licht

Land

• Leven verplaatst zich naar land (en soms weer terug)

• Brainstormen over PO
• Maken vragen bij les 1
• Downloaden ebook les 1