Medicatie veiligheid

• Verpleging
• Beroepsopleiding

Medicatieveiligheid

6 mei 2024

Joure

Medical 

Albertine Hoogeveen 

Waar gaan we het over hebben?

• waarom medicatieveiligheid 
• veilige principes
• wet en regelgeving
• verantwoordelijkheid
• doel
• handhygiëne
• bewaren en houdbaarheid

• malen van medicijnen
  
• opdracht
• medicatie vergeten 
• toediening
  
• quiz
  

de cijfers....

17.000- 20.000 doden door medische fouten en medicijn gebruik.

Jaarlijks in NL 40.000 – 50.000 ziekenhuisopnames door een medicatiefout.

Oorzaken van medicatiefouten:

• Er is geen toedienlijst aanwezig, men weet niet wat te geven.
  
•  Zelf een medicatielijst ontwerpen waardoor belangrijke gegevens niet worden genoteerd.
  
• Geen duidelijke afspraken rondom medicatiebeleid. 
• Gestoord worden tijdens het uitzetten van medicatie.
  
• Verkeerde instructie bij medicatie.
• Medicatie wordt gemalen.
• De cliënt krijgt medicatie die niet werkt of versterkend werkt.
• Geen goede toedieningsregistratie. Niet afgetekend etc.
  

Er is geen toedienlijst aanwezig, men weet niet wat te geven.

 Zelf een medicatielijst ontwerpen waardoor belangrijke gegeven niet worden genoteerd.

Geen duidelijke afspraken rondom medicatiebeleid. Wie is waar verantwoordelijk voor.

Gestoord worden tijdens het uitzetten van medicatie. Vaak tijdens adl medicatie geven.

Welke instructie is nodig bij medicatie, waar let je op.

Medicatie wordt gemalen. De cliënt krijgt medicatie die niet werkt of versterkend werkt.

Opzoeken in de parentialia

Geen goede toedieningsregistratie. Niet afgetekend etc.

Welke doelgroep loopt er meer risico op fouten bij het geven van medicatie?

1. Verstandelijk gehandicapten
2. Lichamelijk gehandicapten
3. Ouderen

Medicatie & ouderen

• Slikproblemen
  
• Visusproblemen
  
• Coördinatieproblemen
  
• Verwardheid
  

Bij twijfel of problemen bij het zelf- beheren en innemen van medicijnen moet dit:

1. worden vastgelegd in het zorgleefplan
2. worden doorgegeven aan de eerstverantwoordelijke verzorgende
3. beide

Mag de cliënt een dubbelcheck bij risicovolle medicatie uitvoeren?

1. Dit is afhankelijk van het beleid binnen de organisatie
2. Als de cliënt dit op de juiste manier doet, dan mag dat
3. A en B is juist
4. Nee, een cliënt mag de dubbelcheck niet uitvoeren

Fouten in de toediening van het medicijn moeten altijd worden gemeld.

1. waar
2. niet waar

https://www.youtube.com/watch?v=QL_udotuQ0U 

zorg voor beter

https://www.zorgvoorbeter.nl/medicatieveiligheid/richtlijnen-veilige-principes 

hulpmiddelen

richtlijnen veilige principes

Wet en regelgeving

1. WKKGZ
2. WVGGZ
3. Wet Big
4. WGBO

Opdracht:

zoek 1 wet uit en geef na 10 min een terugkoppeling van max 5 regels.

WKKGZ: Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg

De overheid wil dat iedereen goede zorg krijgt. Daarom is wettelijk vastgelegd wat goede zorg inhoudt. En wat er moet gebeuren als mensen een klacht hebben over de zorg.

WVGGZ: De wet verplichte geestelijke gezondheidszorg

Deze regelt de rechten van mensen die te maken hebben met verplichte zorg vanwege een psychische aandoening.

Wet Big: Hierin staat beschreven wanneer bevoegd en bekwaam bent

Iemand is bevoegd voor het uitvoeren van een handeling als hij/zij daartoe bekwaam is

 Bekwaamheid: het hebben van de juiste competenties voor de taak/handeling.

 Dat wil zeggen, de juiste kennis, vaardigheden en professionele houding

 Bevoegdheid: is het bezitten van toestemming om een handeling te mogen verrichten

Verschil tussen voor behouden handelingen en risicovolle handelingen staat in de wet BIG beschreven

Risicovolle handelingen: Dit zijn handelingen waarbij onzorgvuldig handelen vrijwel zeker tot gezondheidsschade leidt.

WGBO: De Wet op de geneeskundige behandelovereenkomst

Regelt de rechten en plichten van de patiënt.

Dat patiënten recht hebben op informatie en dat zij toestemming moeten geven voor een behandeling.

Ook regelt deze wet de privacy van de patiënt,

het recht op een second opinion, 

Het inzagerecht van patiënten in hun eigen medisch dossier

Vertegenwoordiging van patiënten als zij niet zelf kunnen beslissen.

Daarnaast verplicht de WGBO zorgverleners om een medisch dossier bij te houden.

wet zorg en dwang

https://www.dwangindezorg.nl/wzd  

Neem 1000 en tel er 40 bij op.
Tel er nog eens 1000 bij op.
Tel er nog eens 30 en 1000 bij op.
Tel er 20 bij op.
Tel er nog eens 1000 bij op en vervolgens 10.

Het antwoord moet zijn 4100.

Tel maar na op je rekenmachine.

Het schijnt dat de volgorde van de getallen onze hersenen in de war brengen.

Handhygiëne

 rondom medicatie delen

je huid neemt medicijnen op

Houdbaarheid en Bewaren

• houdbaarheid na opening
  
• waar bewaar je het
  
• ongebruikte medicijnen 

Even een pauze?

Plassen?

Koffie?

Malen van medicatie

Mag dat?

Wie beslist dat? 

De afspraken over het malen van medicijnen schrijft de arts op het recept en de apotheker legt dit vast op de toedienlijst. Maal dus nooit een tablet zonder schriftelijke opdracht van de arts. Beperk malen zoveel mogelijk, vraag de arts of apotheker naar een alternatief middel of toedieningsvorm.

parenteralia

medicatie vergeten

Wat doe je?

Medicatie vergeten

Wat doe je? 

overleggen met de medische dienst .

of met de arts.

ook afhankelijk van wat het is

hoeveel te laat?

melding maken.

is er een kans dat het weer gebeurt? beleid aanpassen?

• dermaal  --> 
• infuus  --> 
• injectie   --> 
• insufflatie   --> 
• sublinguale toediening   --> 
• rectaal    --> 
• via de luchtwegen    --> 
• oraal   --> 

•  fentanylpleister
  
• vaak intraveneus in de aders
•  intramusculair en subcutaan
• door de neus
• onder de tong
• via de slijmvliezen van de darmen
• pufjes of neusspray
• tabletten en drankjes

Toediening

luchtwegen, daarna mond spoelen

Toedieningsregistratie

           wat is het doel?

• Genezing
• Preventief 
• Symptoombestrijding
• Vervanging/aanvulling 

Benzodiazepines

• slaap- en kalmeringsmiddel
•  angsten 
• onrust
• afvlakking van emoties
• sufheid
• oxazepam ( seresta)
• diazepam ( valium)

Benzodiazepinen is een slaap- en kalmperingsmiddel. In spreektaal vaak benzo’s genoemd en ze staan ook bekend met de merknamen Seresta of Valium. Ze zijn medicijnen met een rustgevende en ontspannende werking. Vaak worden ze voor een korte periode voorgeschreven wanneer je veel last hebt van angst of onrust, of wanneer je slaapproblemen hebt.

• kun je zomaar stoppen met deze medicatie?

• Wat zijn bijwerkingen?

kijk voor meer info op: Psychosenet

Benzodiazepinen zijn gevoelig voor verslaving

Welke medicatie bedoelen we hiermee?

Zopiclon

Temazepam

Ozazepam

Midazolam

Nitrazapine

Kan je zomaar stoppen met deze medicatie?

Nee de kans dat je terug valt is groot

Afbouwen kan wel.

Wat zijn bijwerkingen waar je alert op moet zijn bij deze medicatie.

Valgevaar door slappe spieren

Vlak in emoties (niet pijlbaar)

Geen inschattingsvermogen

Passief gedrag

Letop: in combinatie kunnen deze medicatie soms versterkend werken

Medicijnkar

• Hoort in een afgesloten ruimte
  
• Huishoudelijk schoon
  
• Hoort op slot te zijn
• Elke cliënt heeft zijn eigen vakje
  

Toedienen

• Niet storen tijdens het delen

 Mic

Melding incidenten cliënten

• Foutje kan maar altijd registeren
  
• Onderdeel team overleg
  
• Volgens procedure
  
• Leermoment, verbeteringen aanbrengen

Opiaten

• met 2 pers uit de opiatenkast halen
• Dubbele paraaf
  
• Pleisters, tablet, via injectie
  

Opiaten (morfine, heroïne, opium) zijn pijnstillers, als medicijnen worden door artsen voorgeschreven tegen hevige (chronische) pijn. Deze pijnstillers vaak voor als tabletten.

Laatste vraag!

Uitslag 

Bedankt voor jullie aandacht!

Hebben jullie vragen ? 

Evaluatie 

T