HC1-VWO6-Nederlanden in opstand

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

'De Nederlanden in opstand'

Lesdoel

Waardoor brak er een opstand uit in de Nederlanden?

Habsburgse Rijk

Karel V 

Karel V

Zeventien Verenigde Nederlanden

- 17 zelfstandige gewesten met eigen wetten en regels

Karel V (1500-1558)

Karel V 

Karel V

Centralisatiepolitiek

- geschoolde ambtenaren in dienst i.p.v. edelen

Godsdienstpolitiek

- (streng) katholiek

- geen ruimte voor andersdenkenden

Karel V (1500-1558)

Karel V 

Karel V

Reformatie

- Maarten Luther 

- Johannes Calvijn 

Filips II (1527-1598)

Karel V 

Karel V

1555: koning van Spanje, heer der Nederlanden

- centralisatiepolitiek

- godsdienstpolitiek

Filips II (1527-1598)

Karel V 

Karel V

Ce

graaf van Egmont

graaf Horne

Willem van Oranje

Granvelle

Margaretha van Parma

hoge adel

koning

Centralisatiepolitiek leidt tot machtsverlies van de hoge adel

Filips II (1527-1598)

Karel V 

Karel V

Granvelle

Margaretha van Parma

Godsdienstpolitiek leidt tot verzet van hoge en lage adel

1564: Willem van Oranje: vorsten mogen zich niet bemoeien met het geloof van hun onderdanen.

1566: Smeekschrift: lage adel vraagt om milde behandeling van ketters

'ce ne sont que des gueux'

Filips II (1527-1598)

Karel V 

Karel V

Gevolgen van de centralisatiepolitiek en godsdienstpolitiek

- onvrede bij de hoge adel (privileges, macht)

- onvrede bij de lage adel (openbare orde moeilijk te handhaven)

- onvrede bij (protestantse) bevolking (kettervervolging)

- Hagenpreken

- Geuzenpenning 'en tout fidelles ay roy, jusques ä porter la besace' (in alles trouw aan de koning tot aan het dragen van de bedeltas)

Beeldenstorm (1566)

Karel V 

Karel V

- Hagenpreken

- Geuzenpenning 'en tout fidelles ay roy, jusques ä porter la besace' (in alles trouw aan de koning tot aan het dragen van de bedeltas)

Waardoor brak er een opstand uit in de Nederlanden?

- politieke oorzaak: macht van de adel wordt aangetast

- godsdienstige oorzaak: kettervervolgingen

- economische oorzaak: belastingen/armoede