H6 - Komma, dubbele punt en aanhalingstekens (les 1)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Vandaag

herhaling spelling h5

en spelling H6

Wanneer schrijf je een 's (apostrof s)
(2x)

Wat is het meervoud van niveau

1. niveaus
2. niveau's

meervoud diskjockey

1. diskjockeys
2. diskjockey's

meervoud van zebra

1. zebra's
2. zebraas
3. zebras

meervoud van café

1. cafés
2. cafe's

Lesdoel

Aan het eind van de les weet je wanneer je een komma, dubbele punt en/of aanhalingstekens gebruikt.

Is er een verschil?

Nieke zei: "Peter gaat zaterdag mee naar de film."

"Nienke," zei Peter, "gaat zaterdag mee naar de film."

De presentatrice van de modeshow droeg zelf niets wat opmerkelijk was.

Uitleg komma

Een komma gebruik je om de zin beter leesbaar te maken.

Je plaats een komma:

• tussen twee persoonsvormen;

       Als jij de groente snijdt, bak ik het vlees.

• voor een voegwoord/verbindingswoord;

        voor maar, doordat, nadat, omdat, terwijl, voordat, want, zodat, zodra

Uitleg komma

Je plaats een komma:

• tussen delen van een opsomming;

       Rianne spreekt Nederlands, Frans, Engels en Duits.

• tussen een naam of een uitroep en de rest van de zin.

        Stop eens, ik heb een lekke band!

        Heb jij je huiswerk al af, Ewoud?

Uitleg dubbele punt

Je schrijft een dubbele punt als je iets aankondigt:

• een opsomming;

   Rianne spreekt vier talen: Nederlands, Frans, Engels en Duits.

• een toelichting;

    We eten elke dag twee stuks fruit: dat is gezond.

• een citaat.

     Vader zei: ‘Ik zet de vuile borden wel even in de vaatwasser.’

Uitleg aanhalingstekens

Je gebruikt aanhalingstekens als je de directe rede gebruikt. Je geeft dan iemands woorden letterlijk weer. Dat heet ook wel ‘citeren’. Je kondigt het citaat aan met een dubbele punt.

• Hij zei: ‘Vanmiddag om vier uur gaan we terug.’

Als het citaat vooropstaat, gebruik je geen dubbele punt:

• ‘Vanmiddag om vier uur gaan we terug’, zei hij.

Uitleg aanhalingstekens

Je kunt iemands woorden ook weergeven in de indirecte rede. Dan gebruik je geen aanhalingstekens.

• Hij zei dat we vanmiddag om vier uur teruggaan.

• directe rede: Vader zei: ‘Ik  zet de vuile borden wel even in de vaatwasser.’

• indirecte rede: Vader zei dat hij de vuile borden wel even in de vaatwasser zou zetten.

Eerst oefenen

Schrijf de volgende zinnen over.

Plaats hoofdletters en vervang de () door een punt, een komma, een dubbele punt of een vraagteken

ik heb gisteren nieuwe kleren gekocht () schoenen () een rokje en een groene sjaal()

dit jaar gaan willem en marieke niet naar het italiaanse toscane op vakantie () maar naar de franse côte d'azur()

als je genoeg fruit eet () is dat goed voor je gezondheid()

Aan de slag

Hoofdstuk 6 - Spelling (blz. 184 - 185)

Komma, dubbele punt en aanhalingstekens

startopdracht en opdracht 1  in je schrift: zin 3 t/m 6

Lezen in je leesboek.

Ik kan komma's, dubbele punt en aanhalingstekens (bij citaten) correct gebruiken

010

Welke leestekens gebruik je bij een citaat?

1. Uitroeptekens en dubbele punt
2. Dubbele punt en aanhalingstekens

Staat deze zin in de directe of indirecte rede?

Mevrouw Barneveld zei: "let eens op".

1. directe rede
2. indirecte rede

Staat de volgende zin in de directe of indirecte rede?

Dave zei: 'Ik ben verliefd!'

1. directe rede
2. indirecte rede

Ik moet bij de Jumbo het volgende kopen pindakaas tomaten brood en pasta.

1. Er moet geen dubbele punt
2. Er moet een dubbele punt, want het is een opsomming.
3. Er moet een dubbele punt, want het is directe rede.
4. Er moet een dubbele punt, omdat een verklaring volgt.

Huiswerk

Hoofdstuk 6 - Spelling (blz. 184 - 185)

Komma, dubbele punt en aanhalingstekens

Opdracht 1 t/m 3