Britse Rijk 1.1 (deel 6)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Britse Rijk 1.1 (deel 6)

18e eeuw

Programma 

1. Terugblikvraag (5 min.)
2. Uitleg: Onafhankelijkheid Amerika + burgeroorlog (15 min.)
3. Invullen samenvattingsschema (rest van de les)

Lesdoelen

1. Je kunt economische en politieke motieven noemen voor het verzet van de kolonisten tegen Groot-Britannië
2. Je kunt uitleggen hoe verlichte ideeën als Trias Politica, Volkssoevereiniteit en natuurlijke rechten werden toegepast in de Amerikaanse grondwet 
3. Je kunt argumenten voor en tegen abolitionisme noemen 
4. Je kunt verklaren waarom het verbod op slavenhandel en slavernij in het Britse Rijk zorgde voor de economische neergang van de Caraïben 

Keuzemenu 

Keuze 1: Doe mee met de reguliere les. Volg de instructies van de docent

Keuze 2: Ga zelfstandig aan de slag. Doe het volgende: 

• Neem de lessonup Britse Rijk 1.1 (deel 4) goed door en maak de vragen 
• Ga naar Teams en maak de invulsamenvatting 

Maak een keuze! Niets doen is geen optie!

Wat is het begrip?  

1.  Ratio (8p) = ?
2. Volkssoevereiniteit(6p) = 
3. Natuurlijke rechten (4p) =
4. Trias Politica (2p) =

• Verlichting =  Ideeën die dankzij rationeel redeneren ontstonden en die tot doel hadden een betere samenleving te creëren 

18e eeuw (TV 7): Verlichting (KA 27)

• Steeds meer mensen geloofden dat de wereld beter werd als je alles met het verstand (Ratio) ging beredeneren
• Deze mensen, verlichte filosofen, kwamen via het verstand tot de volgende conclusies: 

1. Natuurlijke Rechten: Ieder mens heeft basisrechten, zoals gelijkheid en vrijheid
2. Volkssoevereiniteit: de macht ligt bij het volk en de overheid moet altijd naar het volk luisteren en hun wil uitvoeren. Anders mag je de overheid afzetten
3. Trias Politica: De macht moet niet bij een persoon liggen, maar verdeeld en gecontroleerd worden.  

John Locke

Jean Jacques Rousseau

Trias Politica

(Driemachtenleer)

Waarom?

Als de drie machten verdeeld zijn en elkaar controleren is de kans op machtsmisbruik het kleinst. 

18e eeuw: Britse Rijk 

• G-B vond dat kolonisten (Amerika) moederland (G-B) moesten ondersteunen. 
• In heb begin (16e en 17e eeuw): voor iedereen voordelig 
• Later (18e eeuw): 

1. Frankrijk was machtig. G-B voerde dure oorlogen met hen
2. G-B vond dat kolonisten (Amerika) moesten meebetalen via belastingen. 

Gevolg: Steeds meer spanningen tussen moederland en koloniën 

18e eeuw: Gevolgen verlichting op Britse Rijk (KA 30)

• Amerikaanse koloniën hadden geen inspraak, maar moesten wel betalen: ging tegen volkssoevereiniteit en natuurlijke rechten in: No taxation without representation.
• 4 Juli 1776: Conflicten leiden tot onafhankelijkheidsverklaring Amerika

1. Britse vorst is een tiran (Volkssoevereiniteit, sociaal contract)
2. Amerika wordt Trias Politica: president, parlement en rechter gescheiden
3. Amerika wordt Federale statenbond: soevereiniteit ligt bij de staten 

Boston Tea Party

US 1776

Waarom is de onafhankelijkheid van Amerika een democratische revolutie?

Waarom is de onafhankelijkheid van Amerika een gevolg van de verlichting?

Abolitionisme in Amerika (KA 29)

• Amerika ontstaan uit de verlichting, maar de slavernij is in strijd met verlichte principes: vrijheid, gelijkheid, natuurlijke rechten. 
• Noorden wil af van slavernij: zijn er niet van Afhankelijk (vestigingskoloniën)
• Zuiden wil Slavernij behouden: zijn er van afhankelijk (plantage koloniën)
• 1861 - 1865 (19e eeuw): Burgeroorlog tussen Zuid en Noord: Noord wint en slavernij wordt in 1865 afgeschaft. Racisme tegen en segregatie van zwarte bevolking is echter nog lang niet voorbij

Opdracht (Rest van de les)

1. Ga naar Teams, of pak het blad op je tafel. 

2. Vul met behulp van 1.1 het samenvattingsschema in 

3. Stel gerust vragen over de zaken die je niet snapt: schaam je niet 

Gebruik bron 3.
Volgens abolitionisten is slavenhandel in strijd met verlichte idealen.
Ondersteun dit door, met een verwijzing naar de bron, aan te geven met welk verlichtingsideaal, met welk natuurlijke recht slavenhandel strijdig is.

Gebruik bron 2.
Historici beschouwen het Mayflower Compact als een belangrijk document voor de politieke verhouding tussen Engeland en de kolonisten in Noord-Amerika. Geef hiervoor een argument door:
• zonder bron aan te geven welk politiek motief de opstellers van het document hebben om hun trouw aan Jacobus I te benadrukken, en
• met bron uit te leggen dat de kolonisten met het Mayflower Compact de macht van Jacobus I willen beperken.