2. Luchtdruk en gasdruk

• Natuurkunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

2. Luchtdruk en gasdruk

Ga rustig zitten op je plek

Je jas en telefoon zijn aan de kapstok en in de kluis

Pak je boek en pen op tafel

Ga op de iPad in LessonUp

Vorige les

Het deeltjesmodel - hoe gedragen moleculen zich in een stof?

Hoe sneller moleculen bewegen, hoe hoger de temperatuur is én hoe verder ze van elkaar af gaan.

Bewegende moleculen botsen met elkaar.

Botsende moleculen

Bekijk wat er gebeurt op het scherm als er energie (warmte) wordt toegevoegd aan de deeltjes.

Wat gebeurt er met het aantal botsingen dat er plaatsvindt?

Wat gebeurt er met de druk in de afgesloten ruimte?

PhetColorado

Dit gaan we leren:

Je kunt uitleggen hoe luchtdruk ontstaat.

Je kunt uitleggen wat er wordt bedoeld met gasdruk in een afgesloten ruimte.

Je kunt beschrijven met wat voor instrumenten je luchtdruk en gasdruk kan meten.

Druk betekent (heel kort door de bocht) dat ergens kracht op wordt uitgeoefend.

Moleculen die botsen tegen de wanden van een vat, oefenen druk uit op het vat. Meer botsingen = meer druk.

Luchtdruk

Luchtdruk meten we in de eenheid Pascal.

1 Pascal betekent: op 1 vierkante meter drukt een massa van 100 gram.

Als je dan van een kolom van 1 vierkante meter weegt hoe zwaar al die luchtdeeltjes bij elkaar zijn, weet je de luchtdruk op het aardoppervlak.

Hoe zwaar zou zo'n kolom lucht zijn?

De gemiddelde luchtdruk op zeeniveau is 101 300 Pascal.

Dat is 10 000 kg lucht per vierkante meter!

Luchtdeeltjes oefenen dus best wel wat druk op ons uit.

Op een hoge berg is de luchtdruk lager dan op zeeniveau. Leg uit waarom dat zo is.

Throwback naar klas 1 aardrijkskunde: hoe ontstaat neerslag?

1. Lucht die warm is, stijgt op.

2. Lucht die heel hoog komt, koelt af.

3. Koude lucht kan minder waterdamp vasthouden dan warme lucht, dus waterdamp verandert in waterdruppels.

In een gebied waar lucht opstijgt, blijven aan de grond minder luchtdeeltje over. Daar is dan een lage druk. Je kan daar neerslag verwachten.

Bij een hoge druk zijn er veel luchtdeeltjes en is het droog.

Hoe hoog de luchtdruk is, kan je meter met een barometer.

Hoe meer druk de luchtdeeltjes op de barometer zetten, hoe hoger het pijltje gaat. Je kan dan op basis van luchtdruk het weer voorspellen.

Wat kan je bij deze barometer zeggen over het weer? Het wordt...

1. Warm
2. Koud
3. Droog
4. Nat

In een afgesloten ruimte (zoals een band) spreken we over gasdruk.

Hoe meer botsingen met de wanden, hoe hoger de druk.

Op welke manieren kan je de druk in een afgesloten ruimte verhogen?

Er komen meer botsingen als:

- Je meer deeltjes toevoegt (lucht in de band pompen)

- Je de temperatuur verhoogt (de band in de zon zetten)

- Je de ruimte kleiner maakt (de band krimpen)

Je meet gasdruk met een manometer.

Dit hebben we geleerd:

...hoe luchtdruk ontstaat door het gewicht van luchtdeeltjes.

...wat er wordt bedoeld met gasdruk in een afgesloten ruimte.

...met wat voor instrumenten je luchtdruk en gasdruk kan meten.

Praktisch onderdeel: barometer

Je maakt: een barometer met behulp van een potje, een ballon en een rietje.

Je doet: in de komende weken een paar keer een 'weersvoorspelling' op basis van jouw barometer.

Je levert in: een verslagje met foto's van jouw barometer op verschillende momenten, met daarbij uitleg over wat voor weer het wordt.

Aan de slag!

Maak: je barometer.

Maak daarna: paragraaf 2.2, 1 t/m 3, 5 en 6.

Doel: herhalen van de nieuw geleerde begrippen, uitleggen wat luchtdruk met het weer te maken heeft.

Hoe: in je boek, gebruik de theorie als je vragen hebt.

Met wie: je mag rustig samenwerken met je buur.

Tot: einde les.