5.4 Energie en reactiesnelheid

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

5.4 Energie en reactiesnelheid

Kun jij een chemische reactie noemen?

Wat is endotherme reactie?

Endotherm

Wanneer je steeds energie moet toevoegen
om er voor te zorgen dat de reactie doorgaat, is de reactie endotherm.

Wanneer de energietoevoer stopt, stopt de reactie
ook.

(bijvoorbeeld: het koken van een ei)

Exotherm

Wanneer bij de reactie energie vrijkomt,
is de reactie exotherm.

Ook wanneer je de reactie opgang moet
brengen (bijvoorbeeld: een kaars aansteken) is de reactie
exotherm.

(bijvoorbeeld: alle verbrandingen zijn
exotherm)

Het bakken van een pannenkoek.

1. exotherm
2. endotherm
3. Geen idee

Verdampen van alcohol

1. exotherm
2. endotherm
3. Geen idee

Botsende deeltjesmodel

Bij een chemische reactie botsen moleculen op elkaar. 

Wanneer een botsing voldoende krachtig

is, kunnen de atomen hergroeperen. Er wordt dan gesproken van een effectieve botsing.

Hoe meer effectieve botsingen hoe SNELLER een reactie!

Reactiesnelheid

Een reactie kan snel of langzaam verlopen (en alles er tussenin)

De snelheid waarmee een reactie verloopt
wordt reactiesnelheid genoemd.

Reactiesnelheid

De reactiesnelheid wordt beïnvloed door:

• De soort stof
• Verdelingsgraad
• Concentratie
• Temperatuur
• Katalysator

Reactiesnelheid invloeden

De soort stof/materie.

Bijvoorbeeld: ijzer roest sneller dan magnesium. 

Reactiesnelheid invloeden

Verdelingsgraad

Wanneer de deeltjes fijner worden, wordt
het oppervlakte groter. De verdelingsgraad neemt toe.

De reactiesnelheid neemt toe, omdat:

• deeltjes fijner —> grotere verdelingsgraad
  
• grotere verdelingsgraad —> meer effectieve botsingen
  
• meer effectieve botsingen —> grotere reactiesnelheid

Met verdelingsgraad wordt aangegeven hoe fijn een stof is verdeeld. Als de verdelingsgraad groter is, is de stof fijner verdeeld.

Wanneer is de verdelingsgraad het grootste?

1. hele eierschaal
2. eierschaal in een paar grote stukken
3. verkruimelde eierschaal

Welke afbeelding heeft een grotere verdelingsgraad?

1. 
2. 

Reactiesnelheid invloeden

Concentratie

Wanneer de concentratie groter is, zijn er meer deeltjes aanwezig waardoor de kans op effectieve botsingen
groter is. De reactiesnelheid neemt toe, omdat:

• concentratie groter —> meer deeltjes aanwezig
• meer deeltjes aanwezig —> meer effectieve botsingen
• meer effectieve botsingen —> grotere reactiesnelheid

Concentratie (hoeveelheid deeltjes)

Reactiesnelheid invloeden

Temperatuur

Bij een hogere temperatuur bewegen de moleculen sneller

waardoor de kans op effectieve botsingen groter is.

De reactiesnelheid neemt toe, omdat:

• temperatuur groter —> moleculen bewegen sneller
  
• moleculen bewegen sneller —> meer effectieve botsingen
• meer effectieve botsingen —> grotere reactiesnelheid

Reactiesnelheid invloeden

Katalysator

Wanneer een katalysator wordt toegevoegd verloopt de reactie sneller.

Een katalysator is een stof die de reactie versnelt, maar niet wordt verbruikt tijdens de reactie.

Welk van de vijf methoden om reactiesnelheid te beïnvloeden kan worden verklaard met het botsende deeltjes model?

1. Verdelingsgraad en katalysator
2. Soort stof, concentratie en temperatuur
3. Alle 5 de methodes kunnen worden verklaard met het botsende deeltjesmodel
4. Verdelingsgraad, concentratie en temperatuur

Wat is het verschil tussen een endotherme en exotherme reactie?

1. Bij endotherme reacties gaat er warmte in en bij exotherme warmte uit
2. Bij endotherme reacties gaat er warmte uit en bij exotherme warmte in
3. Bij endotherme reacties gaat er energie in en bij exotherme energie uit
4. Bij endotherme reacties gaat er energie uit en bij exotherme energie in

Maken 

36 t/m 39 op blz. 162

Extra uitleg: 

https://www.youtube.com/watch?v=cshnTobNpa4&list=PLcGYN3zVFPebmtUZAUD0ksmmPqODKVmlF&index=20