Klare taal plus - les 1 - zinnen

• nede
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Hoofdzin

De belangrijkste zin > hoofdzaak

Vertaal hoofdzin en hoofdzaak naar je eigen taal.

Bijzin

De minder belangrijke zin > bijzaak

Vertaal bijzin en bijzaak naar je eigen taal.

Hoofdzin en bijzin

Enkelvoudige zin > alleen een hoofdzin

Hij eet patat.

Samengestelde zin > een hoofdzin en een bijzin

Hij eet patat, omdat hij honger heeft.

Waaraan herken je een
samengestelde zin?

Geef een voorbeeld van een
enkelvoudige zin.

Geef een voorbeeldzin die bestaat uit een hoofdzin en een bijzin.

Enkelvoudige zin

Een enkelvoudige zin is een zin die één persoonsvorm heeft:

Mijn moeder schrijft een brief aan mijn broer.

Samengestelde zin

Een samengestelde zin is een zin die twee persoonsvormen bevat.

Mijn moeder schrijft een brief aan mijn broer, omdat zij hem mist.

Omdat zij hem mist, schrijft mijn moeder een brief aan mijn broer.

Hoofdzin - bijzin

Een samengestelde zin bestaat uit een hoofdzin en een bijzin.

Hoofdzin:

1) persoonsvorm en onderwerp staat naast elkaar.

2) er kunnen geen andere zinsdelen tussen staan.

3) de persoonsvorm staat op de eerste of tweede plaats.

Mijn moeder schrijft een brief aan mij broer, omdat zij hem mist.

Hoofdzin - bijzin

Bijzin:

1) er kunnen andere zinsdelen tussen onderwerp en persoonsvorm staan. Let op: het hoeft niet!

2) de persoonsvorm staat vaak achter in de bijzin.

Mijn moeder schrijft een brief aan mijn broer, omdat zij hem mist.

Onthoud dit

Als je een samengestelde zin vragend maakt, komt de hoofdzin vooraan te staan!

Schrijft mijn moeder een brief aan mijn broer, omdat zij hem mist?

Drie mogelijkheden

Hoofdzin + hoofdzin:

Neem je rugzak mee of pak je handtas.

Hoofdzin + bijzin:

Ik kan me niet voorstellen, dat Linda nog langer blijft.

Bijzin  + hoofdzin:

Als je nu je spullen niet pakt, dan doe ik het voor je!

Een samengestelde zin heeft maximaal één persoonsvorm.

1. Juist
2. Onjuist

Wat is het verschil tussen een hoofdzin en een bijzin?

Als je een samengestelde zin vragend maakt, dan komt de hoofdzin vooraan te staan.

1. Juist
2. Onjuist

Spreekopdracht

Samengestelde zinnen maken en uitspreken.

Zelf zinnen maken

Maak een samengestelde zin met deze voegwoorden

(schrijf er dus vijf op):

MAAR

EN

DUS 

DAN
OF

WANT

Zelf zinnen maken

Maak VIJF samengestelde zin met  VIJF deze voegwoorden

(kies er dus vijf uit en schrijf deze op)

dat, voordat, nadat, tot, terwijl,
als, toen, omdat, doordat en zodat.

Spreken in duo's

Spreek om de beurt één van de 5 zinnen uit (met want, en, of, maar).

Schrijf elkaars zinnen op (10 in totaal).

Geef elkaar feedback op de zinnen: klopt de volgorde?

Verbeter de zinnen samen.

Herhaal dit met de andere vijf voegwoorden (met dat, voordat, nadat...).

Welk verschil zie je tussen de eerste 10 zinnen.
en de tweede 10 zinnen?