Par. 4.2 De Tachtigjarige Oorlog

De Tachtigjarige Oorlog
1 / 43
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 2

This lesson contains 43 slides, with interactive quizzes, text slides and 2 videos.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

De Tachtigjarige Oorlog

Slide 1 - Slide

Begintaak
Vorige les: Hoe leidde de onrust in de Nederlanden tot de Opstand?

Zelfstandig en in stilte
Weet je het niet? Kijk op par. 4.2. 
Eerder klaar? Lees "Ontevredenheid onder alle bevolkingslagen groeit" op blz. 97. 

Slide 2 - Slide

Studiewijzer
25/11: Par. 4.2 De Tachtigjarige Oorlog
30/12: Par. 4.3 Gevolgen van de Tachtigjarige Oorlog 
2/12: Par. 4.4 Macht en mensen in de Republiek
9/12: SO par. 4.2 en 4.3
14/12: Par. 4.4 Macht en mensen in de Republiek
13/12: Par. 4.5 De Gouden Eeuw
17/12: Par. 4.5 De Gouden Eeuw
21/12: Par. 4.6 Over godsdienst, wetenschap, schilderkunst en literatuur
23/12 Par. 4.6 Over godsdienst, wetenschap, schilderkunst en  literatuur
Kerstvakantie
Daarna nog 2 lessen + studiedag en dan....TOETSWEEK 2 
Toetsweek: H4 par. 4.1 t/m 4.5

Slide 3 - Slide

Programma
1. Uitleg par. 4.2
2. Doelen beantwoorden.
3. Afsluiten

Huiswerk: blz. 60 opdracht 4

Slide 4 - Slide

Leerdoelen beantwoorden
  • Door welke vier factoren zijn de Nederlanden in de loop van de Tachtigjarige Oorlog uiteengevallen?

Slide 5 - Slide

De Raad van Beroerten = RECHTBANK
Bekend als de "BLOEDRAAD".

Doel: de daders van de Beeldenstorm te straffen (hard straffen).

Slide 6 - Slide

Oorlog in de Nederlanden
Willem van Oranje wilde:
  • politieke eenheid en meer zelfstandigheid voor de Nederlanden.
  • Verdraagzaamheid tussen katholieke en protestanten. 

Hij probeerde in 1568 en in 1572 met een huurlingenlegers de Nederlanden binnen. Zijn aanvallen mislukten. 

Maar... "op 1 april verloor Alva zijn bril"

Slide 7 - Slide

De Watergeuzen
De WATERGEUZEN namen de 
stad Den Bril (verassingsaanval).

Het volk en de gewesten kiezen 
de kant van de opstandelingen =
Ze willen geen Tiende Penning!


Slide 8 - Slide

Slide 9 - Video

Oorlog in de Nederlanden
De Staten Holland en Zeeland benoemen Willem van Oranje opnieuw tot stadhouder!

  • Godsdienstvrijheid (tegen de wil van Filips II)

Slide 10 - Slide

Steeds meer steden sluiten zich bij de opstand aan...
- Requensens = 1573 opvolger van Alva (landvoogd). 
- Steun voor Filips II was gering, want de meeste Spaanse troepen waren in de zuidelijke Nederlanden. 
- In 1576 plotseling overleden.

Slide 11 - Slide

Spanje in 1576: 
Bankroet en had geen geld voor soldaten (soldij). Dit leidde tot...

SPAANSE FURIE: 
 het plunderen en in brand steken van Nederlandse steden (Antwerpen) door muitende soldaten.

Slide 12 - Slide

De Pacificatie van Gent 1576
  • Alle gewesten in de Nederlanden schrokken van de  Spaanse Furie
  • Alle gewesten (protestant en katholiek) besluiten samen te werken tégen de Spaanse troepen: Pacificatie van Gent

Slide 13 - Slide

Pacificatie van Gent 1576

Afspraken:

  • Spaanse soldaten het land uit.
  • tegen centralisatie
  • geen vervolging van andere gelovigen

Slide 14 - Slide

Wanneer vond de Beeldenstorm plaats?
A
1566
B
1585
C
1633
D
1643

Slide 15 - Quiz

Wie werd na de Beeldenstorm landvoogd over de Nederlanden?
A
Alva
B
Filips II
C
Margaretha van Parma
D
Willem van Oranje

Slide 16 - Quiz

Ketters zijn..
A
Katholieken
B
Protestanten

Slide 17 - Quiz

Het streven naar zoveel mogelijk zelfbestuur en behoud van privileges heet...
A
Centralisatie
B
Particularisme

Slide 18 - Quiz

Wat is de BEELDENSTORM van de HAGENPREKEN?
A
oorzaak
B
aanleiding
C
gevolg

Slide 19 - Quiz

Wat is de juiste volgorde?
A
Smeekschrift der edelen - Hagenpreken - Beeldenstorm
B
Beeldenstorm - Hagenpreken - Smeekschrift der edelen
C
Smeekschrift der edelen - Beeldenstorm - Hagenpreken
D
Beeldenstorm - Smeekschrift der edelen - Hagenpreken

Slide 20 - Quiz

Wat is een andere naam voor de Nederlandse Opstand?
A
De Nederlandse oorlog.
B
De 80 jarige oorlog.
C
De grote oorlog.
D
De Spaans-Nederlandse oorlog.

Slide 21 - Quiz

Wat is geen oorzaak van de Nederlandse opstand?
A
Nederlandse burgers willen stemrecht.
B
Centralisatie
C
De adel heeft minder macht.
D
Ketter vervolgingen.

Slide 22 - Quiz

Noem 2 oorzaken van ontevredenheid in de Nederlanden
A
particularisme en plakkaten tegen de hervorming
B
particularisme en centralisatie
C
centralisatie en strenge plakkaten tegen hervorming
D
hervorming en aanstellen van ambtenaren

Slide 23 - Quiz

Wie veroverden in 1572 de stad Den Briel?

Slide 24 - Open question

Wat werd besloten bij de Pacificatie van Gent? Alle gewesten besloten:
A
samen te werken en het verschil tussen katholiek en protestant even geen aandacht te geven
B
Spanje de oorlog te verklaren.
C
Willem van Oranje tot Heer van de Nederlanden aan te stellen.
D
Filips II niet langer als koning te erkennen.

Slide 25 - Quiz

Afgelopen les...
  • De watergeuze 
  • De Spaanse furie
  • Pacificatie van Gent

Slide 26 - Slide

Van Pacificatie naar verdeeldheid
Pacificatie van Gent: de Staten-Generaal zou samen met de opstandige gewesten samenwerken om de Spaanse troepen te verdrijven. 

Maar er waren vier factoren waardoor de Nederlanden uiteen viel... 

Slide 27 - Slide

1. Onverdraagzaamheid bij calvinisten en katholieken... 

  • Noord: calvinistisch. Katholieke godsdienst werd verboden. 

  • Zuid: was katholiek, maar calvinisten veroveren de macht. Ze bestormden hun kerk en vermoordden de geestelijken. 





Slide 28 - Slide

Willem van Oranje vogelvrij
  • Wilde meer invloed. 
  • Vond Filips aanpak tegen protestanten te streng.
  • Vlucht naar Duitsland.
  • Raad van Beroerten neemt zijn bezittingen. 
  • Voor Spanje was hij een verrader en moest dood. 
  • Filips belooft een beloning en adellijke titel. 

Slide 29 - Slide

Op zoek naar een nieuwe vorst
De hertog van Parma (zoon van Margareta van Parma) wordt het nieuwe landvoogd. 

Het gaat nu beter met Spanje: 
  • Schatkist is gevuld
  • Legers goed opgeleid
  • Veroveren steden in de zuidelijke Nederlanden

Slide 30 - Slide

2. Zuidelijke gewesten kiezen voor Spanje 
  • Unie van Atrecht: 1579, met Parma als hun landvoogd. Franstalige gewesten in het zuiden. 
Vrede sluiten met Filips II. 



  • Unie van Utrecht: 1579, Nederlandse gewesten die de opstand wilden voortzetten. 
Herkennen Filips II niet langer als hun koning.
3. Noordelijk gewesten gaan zich apart organiseren. 

Slide 31 - Slide

Het Plakkaat van Verlatinghe
Opstandelingen gaan opzoek naar een bondgenoot, een nieuwe vorst!

Filips II wordt afgezworen als vorst in 1581!

Slide 32 - Slide

Het Plakkaat van Verlatinghe
"De onderdanen zijn niet door God voor de vorst geschapen, alsof zij hem moeten gehoorzamen en als slaven dienen bij alles wat hij beveelt (...)
Wanneer hij zjin onderdanen onderdrukt, te zwaar belast en hun de vrijheden, privileges en oude gebruiken ontneemt, moet hij niet worden beschouwd als een vorst, maar als een tiran."

Slide 33 - Slide

Wie wordt de nieuwe vorst?
Frankrijk:
  • Hertog van Anjou (broer van de Franse koning)
  • Vond dat hij te weinig macht had.
  • Overleed aan tuberculose...

Slide 34 - Slide

Wie wordt de nieuwe vorst?
Engeland:
  • Elizabeth I van Engeland
  • Wilden geen oorlog met Spanje, ging dus niet bemoeien met de Nederlanden. 
  • Gaf geld en soldaten aan de opstandelingen.

Slide 35 - Slide

Wie wordt de nieuwe vorst?
Willem van Oranje?

  • Was graaf van Holland en Zeeland
  • Was hij de Opstand begonnen alleen om zelf vorst van de Nederlanden te worden?
  • Werd doodgeschoten in Delft

Slide 36 - Slide

Wij regeren onszelf!
De Staten-Generaal besloot in 1588
om het land te regeren:

DE REPUBLIEK DER ZEVEN VERENIGDE NEDERLANDEN!

Staten-Generaal
Stadhouder = Maurits van Oranje, zoon van Willem van Oranje

Slide 37 - Slide

De Spaanse Armada!

  • Onoverwinnelijke vloot! (die niet zo onoverwinnelijke was...)

  • Bedoeld om Engeland en de Nederlanden te verslagen. 

  • Verslagen door de Engelsen.
Waarom zo makkelijk?
Er was een zware storm. Filips verloor in één klap veel geld, schepen en soldaten.

Slide 38 - Slide

Twaalfjarige Bestand
  • Spanje was weer bankroet:
Oorlog koste te veel geld en was slecht voor de economie. 

  • 1609: Gewesten sloten een wapenstilstand met de Spanjaarden. Duurde tot 1621 = 12 jaar!

En toen? WEER OORLOG VOEREN!

Slide 39 - Slide

Generaliteitslanden
Frederik Hendrik, stadhouder
  • Veroverde de Zuidelijker Nederlanden
  • Nieuwe gebieden werden bestuurd door de Staten-Generaal (niet zelfstandig)

Iedereen was de oorlog zat!

Slide 40 - Slide

Vrede van Münster
1648: SPANJE ERKENDE DE REPUBLIEK ALS ONAFHANKELIJKE STAAT!

Sindsdiens is Nederland een onafhankelijke land!

Slide 41 - Slide

Antwoord uitbreiden!!!
Door welke vier factoren zijn de Nederlanden in de loop van de Tachtigjarige Oorlog uiteengevallen?

Slide 42 - Slide

Slide 43 - Video