Herhaling thema 10

• Ontwikkelingspsychologie
• MBO
• Studiejaar 2,3

Ontwikkelingspsychologie

Onderwijsassistent

Thema 10

Periode 9
 

Pedagogisch Werk 1

Thema 10

10.1 Ontwikkelingsachterstand en –stoornis

Een ontwikkelingsachterstand kun je waarnemen in vergelijking met andere kinderen. De ontwikkeling verloopt trager dan gemiddeld. 

Een ontwikkelingsstoornis blijft een leven lang. De ontwikkeling verloopt anders.  Een kind leert met zijn eigen stoornis omgaan.

(Bijvoorbeeld: ADHD, Autisme, Dyslexie, etc.) 

10.2 Signalen

Sociale vaardigheden

• Niet herkennen van emoties
• Afhankelijkheid

Leervermogen

• Verdriet en teleurstelling omdat het niet lukt 
• Enorme inspanning moeten leveren om te kunnen leren

10.2 Signalen

Motoriek

Op alle vlakken heeft het kind ontwikkeling van de motoriek nodig. Signalen die kunnen duiden op een achterstand of stoornis op motorisch gebied:

• Veel vallen, zichzelf stoten, dingen per ongeluk omvallen
• Slappe of juist hoge spierspanning van het lichaam

Spraak en taal

• Niet begrijpen van de opdrachten
• Gebaren gebruiken i.p.v. woorden

10.3 Oorzaak en gevolg

Erfelijke factoren

Stofwisselingsziekten

Neurologische ziekten

Omgevingsfactoren

Onvoldoende stimuleren van de ontwikkeling

Gezin- en familieproblemen

Hechting

10.4 Ontwikkelingsstoornissen

Pervasieve ontwikkelingsstoornissen (PDD) nieuwe term voor Klassiek autisme, Asperger en PDD-NOS

Autisme Spectrum Stoornis (ASS) - nieuwe verzamelnaam

PDD-NOS

Asperger

10.5 Motorische en leerstoornissen

Developmental Coordination Disorder - DCD - een stoornis in de ontwikkeling en coördinatie van het bewegen

Non-verbal Learning Disorder (NLD) - een stoornis die betrekking heeft op non-verbale informatie, zoals gesproken en lichaamstaal. Ze begrijpen non-verbale informatie niet. 

10.6 Aandachtsstoornissen

Aandachtsstoornissen: 

ADHD (gecombineerde type)

ADD (overwegend onoplettend type)

HD (overwegend hyperactieve/impulsieve type)

10.6 Aandachtstoornissen

ADHD (gecombineerde type) - aandachtstoornis met hyperactiviteit 

ADD - concentratiestoornis zonder hyperactiviteitsproblemen

HD - een stoornis met alleen hyperactiviteit en impulsiviteit 

11.1 Problemen bij het leren 

Leerprobleem  

Systeem-gerelateerd leerprobleem

11.3 Gedragsstoornissen

Agressieve gedragsstoornissen 

ODD

CD

11.3 Gedragsstoornissen

Agressieve gedragsstoornissen:

• ODD Oppositional Defiant Disorder (of oppositioneel opstandig gedrag)
• CD Conduct Disorder (antisociale gedragsstoornis)

11.3 Gedragsstoornissen

ODD Oppositional Defiant Disorder 

• Een lichtere vorm van een antisociale gedragsstoornis (CD)
  
• Vaak samen met ADHD of autisme
  

Signalen al op jonge leeftijd:

zeer ongehoorzaam, driftig, maakt vaak ruzie met volwassenen , houdt zich niet aan regels, verzet tegen regels, weigert zich aan te passen, irriteert anderen met opzet.

Maar ook:

geeft anderen de schuld, is vaak boos, hatelijk, wraakzuchtig, ergert zich makkelijk, is sociaal niet vaardig.

11.3 Gedragsstoornissen

CD Conduct Disorder:

• Volstrekt onacceptabel gedrag:
  

1. Zeer agressief of gewelddadig

• Geen contact met leeftijdgenootjes
  
• Hanteren eigen regels in de groep in hun voordeel
  
• Weinig inlevingsvermogen
  

Anders dan bij ODD: bij CD wel sprake van agressief gedrag en gewelddadigheid.

11.3 Gedragsstoornissen

CD komt vaak voor samen met adhd of autisme (ASS). 

Het gedrag is vaak onvoorspelbaar en onbetrouwbaar.

Het schadelijke gedrag wordt vaak bewust gebruikt om doel te bereiken.

Hoe jonger de signalen zich uiten, des te erger de stoornis.

Kind met CD kan uitgroeien tot delinquent.

Overzicht verschillen ODD en CD

10.4 Ontwikkelingsstoornissen

Moeite met:

• Vriendschappen
  
• Recht in de ogen aan kijken
  
• Emoties uiten
  
• Begrijpen van non-verbale communicatie
  
• Begrijpen van sociale regels
  
• Overgevoeligheid voor prikkels
  
• Fascinatie voor specifieke prikkels
  
• Gebrek aan inlevingsvermogen (empathie)
  
• Monotone stem en weinig mimiek
  
• Motorisch onhandig
  

 

10.4 Ontwikkelingsstoornissen

Kwaliteiten:

• Enorme kennis van één onderwerp
  (bijvoorbeeld dinosauriërs) 
• Onderzoeken alles ontzettend goed
  
• Onafhankelijk in denken, zien andere oplossingen
  
• Heel eerlijk
  

10.5 Motorische en leerstoornissen

DCD Developmental Coordination Disorder: een stoornis in de ontwikkeling en coördinatie van het bewegen. Is een (vaak lichte) motorische stoornis.

10.4 Ontwikkelingsstoornissen

10.4.1 Autisme Spectrum Stoornissen (ASS): de nieuwe verzamelnaam voor klassiek autisme, PDD-NOS en Asperger. 

Het kind heeft moeite met twee gebieden:

• Sociale communicatie
  
• Herhalingsgedrag en beperkte belangstelling
  
• https://youtu.be/0lfzwGTOKKk
  

10.4 Ontwikkelingsstoornissen

Begeleiding Asperger:

• Geef duidelijk aan wat je verwacht.
  
• Breng gevoelens neutraal en duidelijk.
  
• Voer nieuwe dingen stap voor stap in.
  
• Begeleid het kind in samenwerking (zelf al groepjes maken).

10.5 Motorische en leerstoornissen

• Slechte coördinatie (samenwerking handen en hersenen)
  
• Lage spierspanning en bewegingsonrust
  
• Slecht evenwichtsgevoel
  
• Onhandigheid en slechte uitvoering complexe taken
  
• Geen onderscheid links en rechts
  
• Moeite met stil zitten
  
• Tegen dingen aan botsen
  
• Zeer zwakke schrijfmotoriek

10.5 Motorische en leerstoornissen

Wat te doen bij DCD?

•  op laptop laten werken bij schrijfopdrachten
  
•  motorische oefeningen laten doen (sport stimuleren)
  
•  wiebelkussen (zitwigkussen) laten gebruiken of skippybal
  
•  ergonomisch schrijfmateriaal aanbieden
  

10.5 Motorische en leerstoornissen

Non-verbal Learning Disorder (NLD): Een leerstoornis. Het niet begrijpen van non-verbale en gesproken informatie (en daarom onbegrip over sociale situaties)

Kenmerken:

• Moeite met verwerken van zintuiglijke prikkels (horen, zien, ruiken, proeven, voelen)
  
• Verbaal vaak zeer sterke kinderen
  
• Niet begrijpen van oorzaak en gevolg
  
• Weinig ruimtelijk inzicht
  
• Zwakke oog-handcoördinatie
  
• Laag werktempo