voortplanting mens (H18)

• Natuur en techniek
• MBO
• Studiejaar 3

voortplanting mens (H18)

planning

Voortplantingsorganen man en vrouw

menstruatiecyclus

voorbehoedsmiddelen

van bevruchting tot geboorte

Voortplanting bij de mens

• Je kunt pas kinderen krijgen als je lichaam (bijna) is volgroeid.
• Bij de geboorte zie je de primaire geslachtskenmerken bij het kind.
• In de puberteit ontstaan meer verschillen, dan krijgen jongens en meisjes hun secundaire geslachtskenmerken.

Primaire geslachtskenmerken

Primaire geslachtskenmerken

De geslachtskenmerken die al bij 

de geboorte aanwezig zijn

Man: 

Penis

Balzak

Teelballen

Vrouw: 

Vulva

Voortplanting

Primaire geslachtskenmerken:

Vrouw	Man
Eierstokken Eileiders Baarmoeder Vagina Vulva	Penis Zaadballen Bijballen Zaadleiders Prostaat

Secundaire geslachtskenmerken

In de puberteit ontstaan de secundaire geslachtskenmerken. 

Secundaire geslachtskenmerken ontstaan onder invloed van hormonen.

Primaire --> secundaire geslachtskenmerken

Primaire --> secundaire geslachtskenmerken

Secundaire geslachts-

kenmerken

Secundaire geslachtskenmerken ontwikkelen zich in de puberteit.

puberteit

Vanaf de puberteit maakt je lichaam voortplantingscellen: de eicellen (vrouw) of spermacellen (man).

Eigenlijk heeft de vrouw bij de geboorte al alle eicellen, maar deze rijpen pas vanaf de puberteit; iedere maand ééntje en soms meer.

Kenmerken van een zaadcel en eicel

Zaadcel	Eicel
Klein	Groot
Kan bewegen	Niet bewegen
Bevat reservevoedsel (3 dagen)	Geen reservevoedsel (24 uur)

Mannelijke voortplantingsorgaan

Mannelijke voortplantingsorgaan

mannelijke voortplantingsorganen

• De teelballen maken vanaf de puberteit voortdurend zaadcellen en mannelijke geslachtshormonen.
• Een man heeft twee teelballen. Zaadcellen worden bewaard in de bijballen. De twee teelballen en de twee bijballen liggen in de balzak.
• De zaadleiders vervoeren zaadcellen naar de penis. Zaadblaasjes maken zaadvocht met voedingsstoffen voor de zaadcellen. Ook de prostaat maakt zaadvocht. Zaadvocht en zaadcellen samen heten sperma.

Zaadlozing

• Bij een zaadlozing sluit de prostaat de urinebuis af. De urinebuis vervoert dus geen urine tijdens een zaadlozing.
• De penis bevat zwellichamen. De eikel wordt bedekt door de voorhuid. De eikel bevat tastzintuigen, waardoor de penis gevoelig is voor aanraking. Het zorgt voor een seksuele prikkeling. 
• Bij seksuele opwinding vullen de zwellichamen zich met bloed. De penis wordt stijf en komt in erectie.

Vrouwelijk voortplantingsorgaan

Vrouwelijk voortplantingsorgaan

Vrouwelijk voortplantingsorgaan

vrouwelijke voortplantingsorganen

• De eierstokken rijpen de eicellen en maken vrouwelijke geslachts- hormonen. Bij de geboorte zijn er ca. 300.000 onrijpe eicellen aanwezig.
• Een vrouw heeft twee eierstokken. Elke maand rijpt in één van de eierstokken één eicel (uitzondering bijvoorbeeld twee-eiige tweeling/ meerling).
• Als een rijpe eicel de eierstok verlaat (eisprong), wordt de eicel opgevangen in de trechter van de eileider. Trilhaartjes in de eileider brengen het eitje naar de baarmoeder. In de eileider vindt ook de bevruchting plaats met een spermacel.

vrouwelijke voortplantingsorganen

• Bij een bevruchting nestelt een klompje cellen zich in de baarmoeder en ontwikkelt zich daar verder van een embryo/ foetus tot een baby. 
• Via de vagina of schede kan de sperma in het vrouwenlichaam komen. De spermacellen "zwemmen" naar de eicel toe. Bevruchting vindt plaats in de eileider, waarna de cellen zich delen en het klompje cellen verder naar de baarmoeder worden vervoerd.
• De grote (buitenste) en kleine (binnenste) schaamlippen beschermen de inwendige geslachtsorganen. 

vrouwelijke voortplantingsorganen

• De clitoris bevat ook veel tastzintuigen, waardoor de clitoris erg gevoelig is voor aanraking. Het zorgt voor een seksuele prikkeling.
• Als een vrouw seksueel opgewonden raakt, stroomt er meer bloed naar de vagina. De buitenste schaamlippen gaan wat uiteen en de binnenste schaamlippen en de clitoris zwellen op. De vagina wordt vochtig en wijder (wat het binnendringen van de penis gemakkelijker maakt) en de baarmoeder gaat iets hoger liggen, waardoor de vagina langer wordt. De tepels worden hard en de borsten zwellen op. De ademhaling, hartslag en lichaamstemperatuur neemt toe.

vrouwelijke voortplantingsorganen

• Het daadwerkelijke orgasme vindt plaats op het hoogste punt van opwinding. Tijdens het vrouwelijk orgasme trekken de spieren rond de vagina, baarmoeder, urinebuis en anus zich een aantal keer krachtig en ritmisch samen. De eerste samentrekkingen zijn het meest intens, daarna verzwakken ze. Na het orgasme raakt de vagina minder doorbloed, waardoor de zwelling van de schaamlippen en clitoris afneemt.
  

Vrouwelijk voortplantingsorgaan

Menstruatiecyclus 

• Menstruatiecyclus               Ovulatie                     menstruatie ongesteldheid

Menstruatiecyclus

menstruatiecyclus

• Onder invloed van hormonen uit de hypofyse, rijpt er vanaf de puberteit iedere ca. 28 dagen één eicel. De hormonen zorgen ook voor een opbouw van het baarmoederslijmvlies.
• Om het eitje groeit een met vocht gevuld blaasje. Wanneer het blaasje knapt, "springt" de eicel over van de eierstok naar de eileider. Dit noemen we de eisprong of ovulatie.
• De reis door de eileider duurt ca. 3 dagen. In deze tijd kan er een bevruchting plaatsvinden. Als het niet wordt bevrucht, sterft het af. 

menstruatiecyclus

• Hormonen die ervoor zorgen dat het baarmoederslijmvlies dikker wordt, worden na het afsterven van de eicel niet meer gemaakt. Het slijmvlies wordt afgebroken en afgevoerd via de schede. Dit proces noemen we menstrueren ofwel ongesteld zijn.
• De menstruatie begint ca 2 weken na de ovulatie en duurt gemiddeld 5 dagen. De eerste dag van de menstruatie is de eerste dag van de cyclus. Dan begint de rijping van de eicel.

Menstruatiecyclus 

(niet zwanger)

Menstruatiecyclus

(wel zwanger)

Rijping eicel

Menstruatiecyclus

menstruatiecyclus

Vrouwelijke voortplantingsorganen

Zaadcel en eicel

Zaadcel gaat eicel binnen

Bevruchting: 

Het smelten van de kernen -> kernen van zaadcel en eicel!

Bevruchting

Er kan maar één zaadcel de eicel binnendringen

Bevruchting: samensmelting van celkernen zaadcel en eicel.

Zwangerschap

Veranderingen tijdens 

de zwangerschap

Zwangerschap

De eerste 12 weken van een zwangerschap

heet het ongeboren kind een embryo.

Daarna heet het een foetus.

Placenta en navelstreng

Het embryo is door de navelstreng verboden met de placenta.

In de placenta:

• Zuurstof en voedingsstofen van moeder 
    naar het embryo

• Afvalstoffen van het embryo naar 
    de moeder

Placenta en navelstreng

Het embryo is door de navelstreng verbonden met de placenta.

In de placenta:

• Zuurstof en voedingsstoffen van moeder 
    naar het embryo

• Afvalstoffen van het embryo naar 
    de moeder

Ontwikkeling van de placenta

De navelstreng

Navelstrengslagaders (2): Hierin stroomt bloed van het
embryo naar de placenta.

Navelstrengader (1): Hierin stroomt bloed van de placenta
naar het embryo.

De stofwisseling vindt plaats in de placenta.

Placenta

Twee navelstrengslagaders (van embryo -> placenta

Eén navelstrengader (van placenta -> embryo)

Geboorte

Fasen van de de geboorte:

1. Indaling
   
2. Ontsluiting
   
3. Breken vruchtvliezen
   
4. Uitdrijving (o.i.v. persweeën) 
5. Nageboorte (placenta & vruchtvliezen & resten navelstreng) 

Hoe ontstaat een tweeling?

Soms groeien er twee baby's in de baarmoeder: een tweeling.

Een tweeling kan op twee manieren ontstaan:

1. Eén bevruchting -> eeneiige tweeling
2. Twee bevruchtingen -> twee-eiige tweeling

Tweelingen

twee-eiige tweeling

eeneiige tweeling

Siamese tweeling

Tweelingen

Eeneiige tweeling

• 1 eicel
• 1 zaadcel
• 1 bevruchting
• Hetzelfde geslacht en uiterlijk

Twee-eiige tweeling

• 2 eicellen
• 2 zaadcellen
• 2 keer bevruchting
• Zien er anders uit/ kan ander geslacht hebben

Tweelingen

Twee-eiige tweelingen:

• Worden twee eicellen bevrucht
• Beide klompjes cellen nestellen zich in het baarmoederslijmvlies

Eeneiige tweelingen:

• Ontstaat uit één bevruchte eicel
• Losse klompjes cellen nestellen zich in het baarmoederslijmvlies

Een-eigen tweeling

Volledige splitsing 

Siamese tweeling

Onvolledige splitsing 

Meerlingen

Bij meerdere eicellen (door toeval of een vruchtbaarheidsbehandeling) kan een meerling ontstaan.

Ook door de splitsing van de 

bevruchte eicel kan een meerling

ontstaan.

Voorbehoedsmiddelen

Een ander woord voor voorbehoedsmiddel is anticonceptie.

Een voorbehoedsmiddel zorgt ervoor dat er geen bevruchting van de eicel plaatsvindt.

Er zijn verschillende voorbehoedsmiddelen.

Zwangerschap voorkomen

Voorbehoedsmiddelen

Een voorbehoedsmiddel is een middel om een zwangerschap en soa's te voorkomen.

Soa:seksueel overdraagbare aandoening

De pil

De pil 

De pil bevat hormonen. De pil zorgt ervoor dat er geen eisprong meer is. 

De pil moet dagelijks worden ingenomen. (3 weken lang) 

De pil werkt NIET tegen Soa's. 

Het condoom

Mannen en vrouwen condoom

Betrouwbaar: condoom 

Een condoom is een hoesje van dun rubber. 

Condoom beschermt ook tegen geslachtsziekten.

Gebruik een condoom maar 1 x 

CONDOOM

Voor betrouwbare informatie over seksualiteit en zwangerschap:

www.sense.info